Досмурзин ержан

Мәдениеттану
фотоэтюдтер) және фоторепортаж, көркемділік фото- 
өнерінің маңыздылықты жанрлары болады.
Ф отограф иялы қ өнер бүгінгі уақытта, қоғам ны ң 
көркемділік мәдениетінің қүралықты болігі болып сана- 
лады. Фото онері әлемді эстетикалықты игеру қүралы 
болып қана болмай, қоғамны ң қоғамдылықты және 
рухани өмірінде көрнектілі қызметті атқарады. Бүгінгі 
күні буржуазиялық* фото өнері, буржуазиялық көркем- 
ділік мәдениетіне толық сәйкестілі-тәнліктілі, әртүрлі 
формалистіктілік қүлықтарынан қаш ып-қүтыла алма- 
ды. Бүлардың өзі, формалистер-суретшілердің шығар- 
машылықтарында орын алды. Фото суреттеріне келсек, 
ш ындықты коріністі бейнелеулерінде, таңбалардың, 
сы зы қтард ы ң қүрасты рулары п ән сіздіктілі немесе 
бүзылған, танымайтындылық түрде беріледі. Мысалы: 
Ман-Реяның*, Э. Жернидің, фотографияларында анық- 
талады. Бүлармен салыстырғанда, А. Штернбергтің*, 
И. Шагиннің*, фотографияларында, бүгінгі адамдардың 
өмірін шындықты, коркемділікті бейнелеудегі үлкен 
жетістіктерін көреміз.
XX ғасырдың 60—70-і жылдардың аяқталуында, 
өнерде фотореализм бағыты қалыптасады. Бүл бағытқа 
А ҚШ -тық суретшілері; М.Моорли мен Р.Бехтль, бірінші 
болы п көң іл аударады. Ресейде ф отореали зм 70- 
жылдардың ортасында дамуын алады. Фотореализмнің 
ең маңыздылықты көрмелері 80-жылдарында үйымдас- 
тырылады. Фотореализм фотографияның және бейне­
леу өнерінің бірліктісі, қосындысы ретінде пайда болады. 
Суретші фотореалистің қызметі екі кезеңнен қүралады. 
1-болашак заттың бейнелеуін фотоға түсіру. 2-болашак 
су р е т т ің с т и л д іл ік т а ң б а с ы н ы ң о л ш е м ін алу. 
Фотоаппараттың көмегімен дәстүрлікті алынған түсіріс, 
слайд түрінде орындалады, кейіннен әдейілікті дайын-
232

Мәдениеттану
далған холста* немесе үлкен форматты фотоқағазына 
бастырылады. Бүдан кейін суретші бүл түсірісті бояу- 
лармен және қылқаламмен қалпына келтіреді. Кейіннен 
алынған бейнелеу қайта әдейлікті түрлі-түсті таспаға- 
фотоға түсіріледі. Бүлардан үлкейтілген таңбаларда 
орындалады. Бүл таңбалар жәйліктілік, көркемділік 
көрмелерде көрсетіліп қойылады.
70-жылдардың аяғында фотореализмнің тағы бір 
бағыты қалыптасады. Бүл бағыт фотомонтаждың әдіс- 
терін пайдалануында негізделеді. Бүнда суретші Үлгіден 
немесе Натурадан бірнеше фото түсірістер жасайды, 
кейіннен оларды бір позитивке бастырады. Бүны ң 
нәтижесінде фототүсірістер, бейнелеу болып шығады. 
Ш ыққан бейнелеу, бейнелеулік қүралдармен қалпына 
келтіріліп, тағы да фотоға-суретке түсіріледі. Осыған 
үқсастық әдіс АҚШ -та гиппереализм* аталуын алады. 
Ресейлік фотореализмінің шеберлерінің жүмыстарының 
е р е к ш е л іг і, т ү р л і-т ү с т ід е н б а с қ а қ а р а т ү с т іл і 
ш ығарм алары м ен ерекш еленеді. Қ ара түстілі ш ы- 
ға р м а л а р д а әр тү р л і г р а ф и к а л ы қ т е х н и к а н ы — 
италияндық қарындашты, комірді, қаламүшты пайда- 
ланады.
Фото өнерінде суретке түсіру, бүл композицияны* 
салудың, қүрастырудың дарыны. Композиция орна- 
ластыруды, қүрастыруды және қосу түсініктері қамтиды. 
Бүнда көркемділік шығарманың, оқиғаның, көріністің, 
кейіпкердің көңіл-күйін, — бір бейнеліктісін және 
әртүрлі бөлшектермен, компоненттердің* өз аралы- 
ғындағы толы қты лы қп ен келісулерінің, салуы ны ң 
тәсілін көреміз. Фото өнерінде ең бастысы, күнделікті 
көріністің іш інен, көзге түспейтінді көріп тоқталу, 
сюжеттегі ең бастысын түсіріп қалу мақсатталады. 
Б олаш ақ сюжетті алдын ала біліп қалу ж әне оны
233

жүктеу/скачать 8,45 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: