Э. А. Абдыкеримова



Pdf көрінісі
бет53/85
Дата03.02.2023
өлшемі1,31 Mb.
#65038
1   ...   49   50   51   52   53   54   55   56   ...   85
10.3.3 Шартсыз кӛшу операторы 
 
Turbo Pascal тілінде негізінен операторлар ретімен орындалады. Олардың 
бҧл орындау тәртібін ӛзгерту ҥшін кӛшіру операторы GO TO пайдалынады. 
Шартсыз кӛшіру операторының жазылу тҥрі: GO TO <белгі> 
Бҧл оператор бойынша, белгісі кӛрсетілген операторға кӛшіріледі. Белгі 
ретінде таңбасы 1-9999 дейінгі бҥтін сан немесе символ пайдаланылады. 
Әдетте, шартсыз кӛшіру операторы бағдарламаның кейбір бӛліктерін 
орындамай ӛтіп кету ҥшін пайдаланылады.
10.3.4 Қҧрама операторлар 
 
Бірнеше операторлардың бірігуінен шыққан операторды қҧрама оператор 
дейді. Бҧл операторлар begіn (басы) және end (соңы) қызмет сӛздері арасында 
жазылады. Қҧрама оператордың жазылу тҥрі: 
BEGІN 
1-оператор; 
2-оператор; 
.................. 


83 
n-1 - оператор; 
n-оператор 
END; 
Қҧрама оператор бҥтін бір оператор қызметін атқарады, сондықтан оны 
бағдарламаның кез келген бӛлігіне қоюға болады. Қҧрама оператордың 
қҧрамында ӛзінің қҧрама операторы да болуы мҥмкін. 
BEGІN-нің соңына, END-нің алдындағы операторға нҥктелі ҥтір ";" 
қойылмайды.
Қҧрама операторларға шартты кӛшіру, таңдау және қайталау операторлары 
жатады. 
 
10.3.5 Шартты кӛшу операторы 
 
Тармақталуы бар процестерді ҧйымдастыру ҥшін шартты оператор 
пайдаланылады. Тармақталу белгілі бір шарттың орындалуы немесе 
орындалмауына тәуелді басқарылады.
Шартты кӛшіру операторының жазылу тҥрі: 
ІF <шарт> THEN <1-оператор> ELSE <2-оператор>
мҧндағы: 1 және 2 операторлардың ӛзі қарапайым немесе қҧрама оператор 
болуы мҥмкін (ІF – егер; THEN – онда; ELSE - әйтпесе). 
Егер, ІF сӛзінен кейін жазылған шарт сақталса (ақиқат болса), онда THEN 
сӛзінен кейін жазылған 1-оператор орындалады, 2-оператор орындалмайды. 
Шарт сақталмаса ELSE сӛзінен кейінгі 2-оператор орындалады. 
ІF сӛзінен соң жазылатын шартты жазу ҥшін Turbo Pascal тілінде 
ӛрнектерді салыстыру: =, >, > =, <, < =, < > белгілерін пайдаланады. 
Бір мезгілде бір емес, бірнеше шартты, яғни қҧрама шартты жазу ҥшін 
логикалық амалдарды пайдалануға болады. 
Шартты операторларда қҧрама операторды пайдалануға болады: 
ІF логикалық ӛрнек THEN
BEGІN 
1-оператор; 
2-оператор; 
.................... 
n-1- оператор; 
n- оператор; 
END 
ELSE
BEGІN 
1-оператор; 
2-оператор; 
..................... 
n-1- оператор; 
n- оператор; 
END. 


84 
Turbo Pascal тілінде де шартты оператордың толық емес тҥрін пайдалануға 
болады. 
ІF шарт (логикалық ӛрнек) THEN оператор 


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   49   50   51   52   53   54   55   56   ...   85




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет