Әдебиет теориясы. 1-том



Pdf көрінісі
бет259/369
Дата04.09.2023
өлшемі5,33 Mb.
#106019
түріОқулық
1   ...   255   256   257   258   259   260   261   262   ...   369
Байланысты:
adebiyat teoriyası.1.

bodily
hexis
); бұл – өзінің əлеуметтік құндылығын сезінудің практикалық тəсілі.
Əлеуметтік əлеммен қарым-қатынасы əрі оның дұрыс орынға ие болуы
ғарышта һəм уақыттың өзгелерден қабылдау құқығына қарағанда, ешқашан
айқын көрінбейді. Дəлірек айтқанда, біреу кеңістік бойынша өз-өзіне
сенімді немесе байсалды, ауқымды яки қысқа («бар болу» не «маңызсыз
болу») сипатта көрінетін ым-ишаралар арқылы физикалық əлемге тəн
денесімен айқындалады. Уақыт бойынша, адамның ырқына көнетін уақыт
қатынасы арқылы бір сəтте сөйлеген сөзімен əйгілі болады. Өзі игеретін
сенімді немесе агрессияны абайсыз не бейсана тəсілмен өзін-өзі айқындап
дəлелдейді.
12
Əлеуметтендіру логикасының бұдан жақсы имиджі жоқ, «желаяқ-ес
ретінде» денені қабылдау – қимылдар жиынтығы; позалар мен сөздер,
қарапайым көзқарастар мен клишелерден гөрі театрдағы костюм, дене


қимылының эволюциялық күші, дайын сезімдер мен тəжірибелер əлемі
секілді сырғып кетуі керек. Дене гимнастикасының қарапайым түрлері
(əсіресе жыныстық ерекшеліктерді ескере отырып, жасалатын жаттығулар)
биологиялық 
тұрғыдан 
қалыптасқан 
əлеуметтік 
мағынасы 
мен
құндылықтарына жауап беретін аспекті деуге болады. Олар ең негізгі
метафоралар ретінде, əлемге толық қатынасты тудыруға, «жоғары» немесе
«мойынсұнғыш», «кең» яки «тар» жəне бүкіл əлем арқылы жұмыс істеуге
қабілетті. Əлеуметтік бағдар сезімінің практикалық «таңдауы» енді
фонемаларды қалаудан гөрі басқа мүмкіндіктердің ауқымын көрсетуді
болжайды. Бұл қабылданған шешімдер таңдаудың ешқандай əрекетін
білдірмейді. 
Интеллектуал 
адамдардың 
логоцентризмі 
мен
интеллектуалдығы ғылымға жат наныммен біріктірілген. Бұл, өз кезегінде,
«адамның» мəртебесіне қатысты мəселені қарауға кедергі келтіреді.
Петиция-буржуазиялық шағым туралы бізге айтпағанның өзінде, психика,
жан, ақыл, сана көрсетілмесе, Лейбниц айтқанындай, «біз ісіміздің төрттен
үш бөлігін автоматты түрде атқарамыз». Олар түпкі құндылықтар деп
аталатын дененің негізгі, қарапайым ережелерінен басқа ештеңе емес.
Топтың ең маңызды мүдделеріне енгізілген «вискарлы» дəм мен дəмсіздік
олардың өз денесін де, өзгелердің денелерін де бөлуге дайын екенін
білдіреді. Айырмашылықты белгілеп көрсету (дискриминация) сезімі
белгілі бір нəрсенің бірге болуын құптайды. Басқаларын бөлек ұстауын,
барлық ұқсастықтарды һəм барлық табиғи емес кəсіптерді, яғни жалпы
жіктелімге қайшы келетін барлық кəсіподақтарды диакрисиске (
diacrisis

бөлуге) қоспауды талап етеді. Əдетте ұжымдық пен жеке сəйкестілік негізі
висцералды; ол қасіретті өлімге, абсолют жиренішке метафизикалық
қаһармен жауап береді. Платонның «гибридтік аймағында» жатқан барлық
нəрселерге, яғни принциптерге шабуыл жасайтыны тағы бар. Түсінік
беретін кіріктірілген таксономия қоғамның қалыптасқан əлеуметтік
тəртібінің қағидаларына да наразылық білдіреді. Əсіресе жыныстық еңбек
бөлінісі мен сексуалдық қатынастың бөлінуі туралы əлеуметтік қағидалар
ақыл-ой тəртібін бұзады, сана-сезімсіз ақыл-ойды ақтауға тырысады.
Аналогиялық 
операторды 
орналастыратындай 
деңгейде 
денені
қалыптастыру, барлық практикалық эквиваленттер мен əртүрлі елдік
құрылымдарды əлеуметтік əлемде қауымдастыру жыныстар арасында,
жасына байланысты ерекшеленген топ пен əлеуметтік кластар арасында
байқалады. Басқаша айтсақ, мағыналар мен құндылықтардың бірлестігі,
жеке тұлғаның эквивалентті өзіндік ұстанымы болуы осы құрылымдар


арқылы көрінеді. Осындай əлеуметтік басымдықтың символы мен
жыныстық басымдықтың арқауы бірдей ишара тілінде ұсынылғанда,
этикетте де аңғарылады. Түзу мен ирек арасындағы қарама-қарсылық
белгілі бір заттың көлемі секілді. Ол (біреуді) көтермелеу жəне (өзін)
төмендету, біреуді бағалау (құрмет пен жек көрушілік) туралы
қағидаларда 
иерархиялық 
қатынастардың 
символикасы 
үшін 
де
қолданылады.


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   255   256   257   258   259   260   261   262   ...   369




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет