Қоршаған ортаға өндірістің әсері

7.2 Қоршаған ортаға өндірістің әсері

Тамақ өндірісінің экологиялық мәселесі.

• 
  тағамдық қалдықтар – шикізат қалдығын өңдеуден кейін тамаққа
  

• 
  жемдік қалдықтар – дайын тамақ қалдығы, көкөністі тазалағандағы
  

• 
  жеуге жарамсыз – сүйек, шабақ, сіңір қайта өңдеуге жіберіледі.
  

Өндірістік цехтарда үлкен мөлшерде жылулық, газды, шаңды қалдықтар бөлінеді, сондықтан тамақ өндірісінде жылу және ұн цехтарында ауа сорғыш қондырғылар қойылған. Желдеткіштер дайындау және дайын өнім шығаратын өндірістерде орнатылған. Тамақ өндірісінде қоршаған ортаны қорғау үшін мынадай шараларды қолданылады:

• 
  өндірісті көгалдандыру,
  
• 
  қалдықсыз өндіріс,
  
• 
  ағын суды тазалау,
  
• 
  бөлме ішін желдету.
  

Өндіріс моделі – материалдық қарқындылық графигі.

Қалдық көзін табу үшін өндірістік модел, материалдық қарқындылық графигі құралады.

Өндірістік модель – бұл технологиялық үрдістің тармақ ретінде көрсетілуі, онда атқарылатын жұмыстар арасындағы технологиялық байланысты көрсетеді. Мұндай ақпарат іске асырылып жатқан үрдістер арасындағы байланысты сипаттайды.

Қоршаған ортаны құраушыға: І –Жер ІІ –Су ІІІ –Ауа

Технологиялық үрдістердің орындаушыларына:

1–қоймалар; 2–мұздатқыш қоймалар; 3–алғашқы өңдеуден өткізу цехтары; 4–жартылай фабрикат шығару цехтары; 5–дайын өнім өндіретін цехтар; 6–дайын өнім сақтайтын қоймалар; 7–дайын өнімді таратқыш бөлмелер жатады.

Кіріутегі параметрлерге:

1–шикізат және қосымша материалдар; 2–су; 3– электр энергиясы; 4–жергілікті желдеткіштер жатады.

Шығыудағы параметрлерге:

1–қатты күйдегі қалдықтар; 2– судағы қалдықтар; 3–желдеткішпен сорып шығарылған қалдықтар.

Су ресурстарына әсері

Сүт өнімдерін өндіру өндірістерінде су- өнімді алғашқы өңдеуде, сондай-ақ дайындау цехында, сүт өнімдерін алуда, ыдыстарды жууда, өндірісті жууда ең маңызды рөл атқарады. Санитарлы- гигиеналық талаптары мен нормаларына сәйкес сүт өнімдерін өндіруде жоғарғы саапдағы ауыз су пайдаланылады.
Кесте 15. Судың сапасына қойылатын талаптар

Көрсеткіштері	Өлшем бірлігі	Су
Температура	0С	18 дейін
Салыстырмалы заттары	мг/л	50-200
Жалпы кермектігі	Мг экв/л	2,7
Тұздылығы	мг/л	1500-2000
Жалпы сілтілігі	мг/л	1,68

Ауа ресурстарына әсері

Зиянды және улы заттар бу тәрізді газ, шаң, аэрозоль өте зиянды және қауіпті. Олар ыстықта сүт пастерилизациясы және стерилизациясы кезінде, басқа да жылулық өңдеу кездерінде бөлінеді. Бұл зинкестікті жою үшін бірлескен шаралар өткізу керек: зиян келтіруші заттармен және олардың пайда болуымен күресу; технологиялық ұйымдастыру үрдісінде ең төменгі зиянды заттар шығарылуын қамтамасыз ету.

Қатты қалдықтарының қалыптасуы және оны жою үрдістері Адам өз қолымен жасаған өнімдерінің қанағаты оның талабы азық-түлік тағам түрінде және барлық ауылшаруашылық өндірісінің өнімі- ерте немесе кеш қалдыққа айналады. Қалдықтардың жартысы ағын су арқылы бөлігі газ, бу немесе шаң түрінде атмосфераға түседі. Ал оның көп бөлігі қатты қалдық түрінде тасталынады. Сондықтан қалдықсыз өндіріс, айтарлықтай өндірісте қалдық санын азайтады, кей кезде қатты затты азайтады. Бұл өзекті мәселе болып табылады. Сұйық қалдықтар, сүт өнімдері қалдықтары төмен микробиологиялық тұрақтылық орнатуды жою үрдістерін қолдана отырып іске асырылады. Сақтауды, қайта өңдіру және қалдықты тасымалдауды түрлендіру қажет. Сондай-ақ барлық өндірістер қалдықсыз жұмыс жүргізуі қажет және қоршаған ортаны ластамау керек.

Табиғатты қорғау

Сүт өнімдерін өндіру өндірісінде табиғатты қорғау шараларына келесідей көрсеткіштер жатады:

1. 
   Аз қалдықты және қалдықсыз технологиялық үрдістерді қолдану;
   
2. 
   Тазалғыш құралдардың жұмыс қабілеті болу керек;
   
3. 
   Қарқынды тазалайтын қондырғыны қолданылады;
   
4. 
   Тазалайтын қондырғының функцияларын қадағалау;
   
5. 
   Ұйымның табиғатты қорғау шараларының тиімді болуында;
   

Бұл көрсеткіштер жобаланған аймақта шектеулі шаралары бар және бұл тек оның тазалығына ғана емес сонымен қатар мықты табиғатты қорғау ұйымдардар да сүт өнімдерін өндру өндіріс жұмыстарын қамтамасыз етеді.

Қоршаған ортаны қорғау – бұл бірлескен мәселе. Қоршаған ортаны зиянды әсер ететін заттардан қорғау үшін – қалдықсыз және аз қалдықты үрдіс технологиясына көшу және табиғатқа аз қалдық шығаратын жаңа қондырғылар ойлап табу қажет, жойылатын қалдықты жою, кең көлемде қосымша әдістер мен қоршаған ортаны қорғайтын шаралар ұйымдастыру қажет.