Әдептің сипаты мен мәНІ



бет2/6
Дата21.09.2023
өлшемі139,5 Kb.
#109370
1   2   3   4   5   6

Адамгершілік және құқық


Батыс елдерiнде iскерлер этикасы қазiргi уақытта құқықпен тығыз байланысты, мұны бизнес-практиканың көптеген мысалдары дәлелдейдi. Бұл қарым-қатынас күрделі және сонымен бірге құқықтың да, этиканың да дамуына ынталандырады. Адамгершілік-құқықтық реттеу орталығында әлеуметтік өмірдің негізгі мәселелері жатыр; Адамгершілік те, құқық та кейбір жалпы қағидаттармен, критерийлермен және құқықтар, міндеттер, дәлелдемелер ұғымдарымен әрекет етеді.
Құқық – адамгершілік идеяларды әлеуметтік мінез-құлықтың нақты ережелеріне айналдыруға және оларды бұзғаны үшін жаза белгілеуге арналған қоғамдық институт екені белгілі. Заң өзінің түрлі формаларын ұсына отырып, белгілі бір өмірлік маңызды проблемаларды шешуді жария түрде бекітті. Сот практикасы, атап айтқанда, құқықтық және моральдық дилеммаларды шешудің бастапқы нүктесі болып табылатын бірқатар салмақты прецеденттерді әзірледі.
Кейде іскерлік этика проблемалары, егер олар заңды ұшаққа ауыстырылып, адвокаттарға берілсе, айтарлықтай жеңілдетілуі немесе толық жойылуы мүмкін деген ұсыныс туындайды. Бұл тәсіл мынадай сөз тіркесінде қорытылады: «Адвокаттар шешім қабылдасын; Егер ол заңды болса, ол адамгершілік». Мұндай тәсіл, егер қабылданса, біздің алдымызда тұрған міндетті айтарлықтай жеңілдететіні сөзсіз. Алайда сарапшылардың басым көпшілігі әлі күнге дейін құбылысты моральдық-құқықтық бағалауды ажырату керек деген пікірмен келіседі.
Құқық пен адамгершіліктің қиылысуына қарамастан, құқықты адамгершілік қатынастарды реттеуге тікелей қатысы болса да, қоғамның адамгершілік нормаларының көрінісі және көрінісі ретінде қарастыруға болмайды. Заңға бағынатын адам міндетті түрде моральдық және қасиетті болып табылмайды, ал қандай да бір тәртіптің құқықтық бекітілуі оны моральдық тұрғыдан ақтамайды. Мысалы, жұмыс берушілерге қызметкерлерді өз еркымен жұмыстан шығаруға мүмкіндік беретін еңбекті жалдау еркіндігі доктринасы (белгілі бір шектерде) заңды болып табылады, бірақ бірқатар жағдайларда моральдық тұрғыдан тиімсіз.
Осыған ұқсас проблема заң бойынша сотталған адам да моральдық тұрғыдан кінәлі деген сенімнен туындайды. Мұндай пайымдаулар әрдайым дұрыс болмай, заңдылыққа және осы пайымдаулар негізінде жасалатын заңдарды моральдық тұрғыдан қабылдауға байланысты. Оның үстiне, соттар корпорациялар туралы шешiм шығару кезiнде әділдiктiң моральдық принципiн бұзғаны үшiн қандай да бiр еңбегіз емес, көбiнесе айыпталады. Жалпылама түрде мынадай қорытынды жасауға болады: бәрі де адамгершілік емес, ол заңды, ал бәрі де жауыздық емес, бұл заңсыз болып табылады.




Достарыңызбен бөлісу:
1   2   3   4   5   6




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет