Градация (дамыту) - алдыңғы сөзден соңғы сөзді, алдыңғы ойдан соңғы ойды, алдыңғы құбылыстан соңғы құбылысты асыра, асқақтата түсу (түйдектету, баяулату болып бөлінуі).
Мұнар да мұнар, мұнар күн,
Бұлттан шыққан шұбар күн,
Буыршын мұзға тайған күн,
Бура атанға шөккен күн… (Махамбет)
• Градация (дамыту) латын тілінен аударғанда қандай ұғымды білдіреді? (Бірден-бірге сатылап күшейту)
Параллелизм (егіздеу) немесе синтаксистік параллелизм - екі нәрсені қатарластыра, жанастыра алып бейнелеу тәсілі.
Асыл туған Ақжүніс,
Күнді байқап қарасам -
Күнді бұлт қоршайды,
Күн жауарға ұқсайды.
Айды бұлт қоршайды,
Айды байқап қарасам -
Түн жауарға ұқсайды.
Бойды байқап қарасам -
Қол-аяғым көсіліп,
Аузы-мұрным ісініп,
Алланың хақ бұйрығы
Маған таяғанға ұқсайды!
("Ер Тарғын")
•Параллелизм деген ұғымның мәні: (Екі нәрсені қатарластыра алып бейнелеу тәсілі)
Тура әділдік биде жоқ,
Бәрін айт та, бірін айт,
Қаумалаған қарындас,
Қазақта бар да, менде жоқ. Үзінді авторы мен өлең жолдарындағы көркемдік тәсіл: (Махамбет, синтаксистік параллелизм)
• "Сағындың ба, Қарақұм,
Сарыарқадан жаңбыр болып келейін.
Сағындың ба, Қарақұм,
Жаңа туған ән-жыр болып келейін, " - шумағы айшықтаудың қай түріне мысал баллады? (Параллелизм)'>(Параллелизм)
"Неге маған жырламасқа,
Сырда туған елімді.
Ел анасы - менің анам,
Сырдың сұлу өзені, " - деген өлең шумағында Тәжібаев қандай көркемдегіш тәсіл колданған? (Параллелизм)
Эллипсис (соз тастап кету)
Инверсия (соз орнын ауыстыру)
• Сөздердің әдеттегі грамматикалық түзілу тәртібінен тыс, орындарын ауыстырып, өзгеше тіркестер құратын түрі:(Инверсия)_Жөнелді_қалмақ,_жөнелді,_Шеңбер_тартып_келеді._Фигура_түрі:_(Инверсия)'> (Инверсия)
Жөнелді қалмақ, жөнелді,
Шеңбер тартып келеді. Фигура түрі: (Инверсия)
Сен құрметте оны!
Түсіндің бе, қарағым?!
Ол ақшаға сатқан жоқ,
Тізеден кесіп аяғын. Әбу Сәрсенбаевтың өлеңінен берілген үзінді айшықтаудың қай түрі? (Инверсия)
Жанр - француз тілінен аударғанда "түр", "тек" ұғымдарын береді. Ол әдебиеттің мазмұндық, құрылымдық, пішіндік т. б. белгілері ортақ, бір түрі деген ұғымда қолданылады. Жанр эпос, лирика, драма болып үш топқа бөлінеді.
• Әдебиеттің тектері: (Драма, проза, поэзия)
1. Эпос - көркем әдебиеттің байырғы, негізгі тектерінің бірі, дәлірек айтқанда өмір шындығын мейлінше мол қамтып, кең суреттейтін, адам мінезін мүмкіндігінше терең ашып, жан-жақты танытатын іргелі, күрделі жанр.
Достарыңызбен бөлісу: |
