ЖАЯУ МҰСА БАЙЖАНҰЛЫ (1835-1929)
Туган жері: Павлодар облысы, Баянауыл ауданы, Жасынай көлінің жағасы.
Болған жерлері: Петербург қаласы, Польша, Латвия, Литва, Жетісу өңірі (Чернаса
отрядында).
Поэмалары: "Олжабай батыр", "Данышпан қыз".
Өлеңдері: "Көк аршын", "Ақ сиса", "Гауһар қыз", "Сұрша қыз", "Хаулау", "Сапар"
"Сәулем қыздар", "Құлбай бай", "Сынақ", "Көкейкесті", "Қазан қыздары", т. б.
Мысалдары: "Бөдене мен қасқыр", "Шал мен торғай".
Ы. Алтынсариннің "Кел, балалар, оқылық!" өлеңіне ән шығарған.
• Жаяу Мұсаның өлеңі: ("Ақ сиса")
• "Ақ сиса" әнінің авторы: (Жаяу Мұса)
"Жиылып орыс, қазақ қашқын дейді,
Көрермін ақыр бір күн күнім туса, " - деген үзіндінің авторы: (Жаяу Мұса)
• Жаяу Мұсаның әлеуметтік теңсіздік жайлы әндері: ("Ақ сиса", "Хаулау")
• Жаяу Мұсаның туған жер табиғатын суреттейтін әндері: ("Баянауыл",
"Жаздың күні", "Жазда", "Ұлытау", "Сарын")
• Жаяу Мұсаның мысал өлеңі: ("Шал мен торғай")
• ***Жаяу Мұсаның дастандары: (*«Олжабай батыр»; **Данышпан қыз)
МҰХИТ МЕРАЛЫҰЛЫ (1841-1918)
Туған жері: Батыс Қазақстан облысы, Қаратөбе ауданы, Жақсыбай өзенінің
бойындағы Ақбақай деген жер.
Әндері: "Айдай", "Үлкен айдай", "Кіші айдай"Қилаш", "Қилым", "Алуаш".
"Қоқым", "Иіс", "Ақ иіс", "Ақ.Айша", "Жылқышы", "Дүние-ау", "Дағанау".
"Айнамкөз", "Зәуреш", т. б.
• Мұхит Мералыұлының туған жылы: (1841 ж)
• "Айнамкөз" әнін кім шығарған? (Мұхит Мералыұлы)
• Мұхиттың қазаққа танымал әндерінің бірі: ("Зәуреш")
• "Үлкен Айдай», "Кіші Айдай», "Зәуреш" әндерінің авторы: (Мұхит
Меральцлы)
• Сақталмас болат пышақ қын болмаса,
Өтірік неге керек шын болмаса.
Зарланып саулы інгендей келгенімде,
Басыңды бір көтерші тым болмаса. Үзіндінің авторы: (Мұхит, «Зәуреш»)
• Әнші-ақын Мұхит Мералыұлына қатысы жоқ қатар: (Өмірде
тапшылықты көп көріп өседі) (Қатыстылары: "Асыл текті ақсүйек
тұқымынан, аукатты отбасынан шыққан; *Баһадүр Әбілқайыр ханның ұрпағы
Қаратай сұлтанның шөбересі; *Тек ақын, әнші ғана емес, күйшілік өнерімен
танылған; *Ел аралап, ән салып, "Әнші Мұхит", "Сал Мұхит" атанған)
• Бұл күнде жақсы да жүр, жаман да жүр,
Мал жинап кейбіреулер амалдап жүр, - жолдарының авторы: (Мұхит
Мералыұлы)
Достарыңызбен бөлісу: |