Ұлтаралық қатынастар мәдениеті – « бұл ерекше қоғамдық қатынастың даму негізінде және ұлттық бірлестіктердің жақындасуы мен халықтың теңдігін экономикада, саясатта, мәдениетте, ғылыми техникалық дамуда, олардың арасындағы өзара көмегі, ұлттық мүдделер мен ерекшеліктердің есебі, ұлттық тілге деген құрмет қатынасы. Бұл ерекшеліктер достасқан халықтардың, ұлттардың ұлттық және этникалық топтардың, ғылыми көзқарастың бірлігі экономикалық, саяси әлеуметтік және рухани мәдени өмірдің қауымдастығымен пайда болады.
9-тақырып. Саяси мәдениет және саяси сана Саяси мәдениет – бұл тарихи қалыптасқан жүйе, нақты құндылықтар, нұсқаулар, көз жеткізулер, ұсыныстар, жүріс модельдері, саяси процестің субъектісінің қызметінің көрінісі және саяси қоғамдық өмірінің ауыспалы-лығын қайта өндірісін қамтамасыз ету.
Саяси мәдениеттің қызметтері: • танымдық – азаматтардың қоғамдық-саяси білімін қалыптастыру қажеттігі, көзқарасы, саяси білімділікті жоғарылатады.
• интегративті- саяси жүйенің құнды келісімінің саяси-мәдеиеттің жалпы қабылдану жетістігі және таңдаулы қоғамның саяси сатылары сонымен қатар, саяси мәдениеттің элементтерінің ұрпақтан ұрпаққа берілуі мен саяси тәжірибенің жиналуы.
• реттеушілік – қажетті саяси құндылықтардың қоғамдық сана-сезімде бекітілуін және қалыптасуын қорытындылайды.
• тәрбиелік – адамдардың саяси әлеуметтенуіне себепші болады және азаматтың тұлға ретінде саясатта толық субъектілігінің қалыптасуына жәрдем береді.
Саяси мәдениеттің типологиясы: Саяси қатысудың деңгейі (Г.Алмонд, С.Верба)
патриархалды - жергілікті құндылықтарын бағдарлық сипаты (құндылық кландар, тайпа, ру), жергілікті патриотизм, ағайыншылдық, коррупция, индивидтің саяси мәдениетте маңызының азқабілеттілігі, нақты саяси рол-дерді орындамайды (мысалы, сайлаушы); әртүрлі жергілікті жас тәуелсіз мемелекеттер мен субмәдениеттерге тән
азаматтық – саяси жүйеге индивидтің қатынасын және пассивті бағалайды; дәстүрді бағдарлайды, бірақ саяси салалы; билікке бағынады, индивид одан әртүрлі игілікті күтеді (әлеуметтік кепілдік және т.б) және оның өктемдігінен күдіктенеді
белсенділік - азаматтық белсенділіктен, саяси қатысудан , ұтымдылықтан айрықшаланады; азаматтар билікке заңды әскермен белсенді ықпал етуге тырысады (сайлаулар,демонстрация)
