Екінші болма
жүктеу/скачать 2,78 Mb. Pdf көрінісі
|
Екінші болма 2
| Репутация. Бауыржан Момышұлын
69 алып қара. Көз алдыңа шыншыл, əділ, кесіп айтатын, кесек сөйлейтін нағыз батырдың образы келеді. Бұл – оның соғыста көрсеткен ерлігі ғана емес, соғысқа дейін де, соғыстан кейін де, күнделікті өмірде жинаған абыройының көрінісі. «Қасықтап жинаған абыройды шелектеп төгу оңай» деген тұрақты тіркес бар. Абыройды жинау қиын, жоғалту оңай, ұстап тұру маңызды. Авраам Линкольннің екінші аты – «Шыншыл Эйб». Өйткені өмір бойы шындықтың сойылын соғып өткен. «Шыншыл» деген атқа кір келтірмеген. Жастау кезінде, дүкенде сатушы болғанда, «сдачасын» ұмытып кеткен əйелдің артынан екі квартал жүгіріп барып, ақшасын қайтарыпты. Содан бастап ылғи да өзінің шыншыл адам екенін дəлелдеп келген. Ешкім оған күмəн келтірмейтін болған. Нəтижесінде оны еркінен тыс болмаса да, сыртынан президенттікке ұсынды. Егер адамдар саған сенбесе, олар сенімен бірге жұмыс істеуден бас тартады. Жобаңа ақша бөлмейді. Серіктес болмайды. Сондықтан қай салада да өзіңе деген адамдардың сенімінсіз, жеңіске жетем деп ойлама. Репутация – сенің барың. Əсіресе бизнесте. Кəсіпкерлік деген – ойы мен қыры көп сала. Бір сəтте бүкіл əлем уысыңда сияқты сезінуің мүмкін, келесі сəтте оның бəрінен айырылып қалуың мүмкін. Сондай басына күн түскен жағдайда ер-азаматты құтқаратын – оның репутациясы. Егер сен жеңіске жетем деп шешсең, тура сол сəтте жақсы адам болам деп шешім қабылда. Мен бұл жерде мораль окығалы отырған жоқпын, тек жақсы адам болудың жеңіс үшін қаншалықты маңыздылығын ескерткім келеді. «Жақсы адам» дегеннің өзі тұманды категория. Əркім оны əр түрлі критерийлермен анықтайды. Жəне əркім оны əр түрлі ракурстан бағалайды. Бір ситуациядағы əрекетiң біреулер үшін «жақсы», біреулер үшін «жаман» болады. Келісіп алайық, сенің бəріне ұнауың мүмкін емес. Бəріне ұнауың мақсатта емес. Сенің мақсатың – алдымен өзіңе ұнау. Өзіңнің ұстанымдарыңа адал болу. Содан кейін өзгелердің үдесінен шығу. Стивен Кови: «Адамды арман жетелеу керек, бірақ ол принциптерге сүйенуі керек», – дейді. Принциптері бар адам қандай? Кедейлік оның абыройын таптамайды, ал байлық тəкəппарлығын оятпайды. Принцип – адамның өзін бағалауының шкаласы. Принциптерден аттаған кезде өзіңе ұнамайсың, принциптерге сəйкес кезінде өзіңмен келісімдесің. Иə, біреудің жолын кесіп, аттап, таптап, алаяқтық жасап байып кетуге болады. Бірақ байлық жеңіс пе? А.Балабановтың 70 культке айналған «Бауыр» деген фильмінде («Брат», 1996) Данила сұрайтын еді: «Күш неде? Мысалы, менің ағам айтады, ақшада дейді. Ал, ақшам бар дейік. Ал не болды? Мен ойлаймын: күш – шындықта. Шындық кімнің жағында – сол күшті. Сен біреуді алдадың, ақша жасадың, содан күшті болып кеттің бе? Жоқ, болған жоқсың. Өйткені əділет сен жақта емес. Əділет алданған адам жағында. Демек, ол күштірек. Солай емес пе?». Гай Кавасаки «Стартап по Кавасаки. Проверенные методы начала любого дела» атты кітабында былай дейді: «Өнегелі адам болу деген – өте құнды қасиет. Оның арқасында адамдар сізді əдепті, шыншыл деп санайтын болады жəне сізбен тілдескісі келеді. Оған қоса бұл – құрметтің ең жоғарғы формасы мен мансаптың шыңы. Мен сіздің көп ақша тауып, үлкен мекеме құрудан əрірек барғаныңызды қалар едім». Жəне өнегелі адамның ең бірінші қасиеті деп жақсылықты қайтара алмайтын адамдарға жасауды айтады. Одан əрі марапат күтпей жақсылық жасауды айтады. Шынында да жақсылық үшін марапат кейде өзіңнің көтеріңкі көңіл-күй мен жақсылық жасадым деген сенімің ғана болуы мүмкін. Соның өзі жеткіліктіден де көп. Адам əлеуметтік жаратылыс жəне көбінесе оның тамақ ішуге, ұйықтауға деген қажеттілігі сияқты, жақсылық жасауға да қажеттілігі болады. Өзіңді кем бағалама. Жақсылықты риясыз жаса. жүктеу/скачать 2,78 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|