тұнш-ш+жалпы уланд-ш әсер ететін (азот қышқылы, азот оксидтері, күкірт ангидриді, НҒ);
тұнш-ш+нейротропты әсер ететін (аммиак, т.б.)
метаболикалық улар (этиленоксид);
зат алмасу процесін бұзатын з-р (диоксиндер, т.б.)
КӘУЗ токсикалық қас-ріне сипаттама беру үшін шекті рұқсат етілген концентрация (ШРК) және токсодоза ұғымдары қолд-ды:
ШРК– қауіпті улы з-рдың адам ағзасына күнделікті жұмыс күні бойында ұзақ уақыт әсер етуі нәтижесінде заманауи диагностика әдістерімен ешқандай патологиялық өзгерістердің немесе ауруларды п.б-ндығы анықталмайтын конц-сы.
Токсодоза - қауіпті улы з-рдың адам ағзасына әсер етуі нәтижесінде токсикалық эффектінің (алғашқы улану белгілерінің) п.б-на әкелетін ең аз мөлшері.
ХИМИЯЛЫҚ АПАТТАР. ХА – қауіпті хим. з-рдың шығарылуы (төгілуі) салдарынан адамдардың зардап шегуіне, өлімге душар болуына, а-ш жан-ры мен өс-рі зардап шегіп, қ-о ластануына әкеп соқтыратын ХҚН-ғы апаттар.
ХЗА – белгілі 1 уақыт ішіндеадам өмірі мен денс-ғына, а-ш жан-ры мен өс-ріне қауіп төндіретін мөлшердегі қауіпті хим. з-рдың таралған немесе әкелінген территориясы (акваториясы).
ХЗА ауқымдылығына қарай жіктелуі:
Локальдық
Нысандық
Жергілікті
Аймақтық
Жаһандық
ХЗА аймақтары:
Өлімге душар ететін токсодозалар аймағы (аса қауіпі ХЗА);
Зақымдаушы токсодозалар аймағы (қауіпті ХЗА);
Дискомфорт туғызушы токсодозалар аймағы (зақымдану аймағы).
Халықты хим-қ қорғау Хим. қорғау – АХҚЗ-рдың тұрғындарға немесе ХҚН қызметкерлеріне әсер етуін жоюға (әлсіретуге), хим. апат салдарының қамту аймағын азайтуға бағытталған шаралар кешені.
Хабар беру;
ХЗА-ғы жағдайға баға беру;,
Антидоттар, алғ. көмек көрсету құралдарымен қамтамасыз ету, көмек көрсету;
