І зона – детонациялық толқын әсері – интенсивті түрді талқандау – барлық конструкциялар бұзылып, өте үлкен жылдамдықта жан-жаққа ұшады.
ІІ зона – жарылыс өнімдерінің әсері – ғимарат-имараттар жарылыс өнімдері әсерінен бүлінеді, зонаның сыртқы шекарасында соққы толқын п.б-ады
ІІІ зона - соққы толқын әсері (а- күшті; б - орташа бұзылулар зонасы; в – әлсіз бұзылулар зонасы)
(ауаның жылдам соққысы жоғары қысымда және аса үлкен күшпен жүреді – ішкі мүшелерді зақымдайды, қан-тамырлары жарылады, ми шайқалады, сүйек шығу, сыну) Жарылыс себептері (Өндірісте):
өнеркәсіптік құрылғылардың, аппаратураның қирауы, бүлінуі, құбырлардың жарылуы;
технологиялық режимдердің бұзылуы (қысымды температураны шамадан тыс асыру, т.б.);
өнеркәсіптік аппаратураның дұрыс жұмыс істеуін үнемі бақылауда ұстамау, уақтылы жөндеу жұмыстарының жүргізілмеуі.
Тұрмыста:
азаматтардың, балалардың қателіктері (газ жарылыстары);
лаңкестік әрекеттер (жертөлелерде, туннельдерде, метрода, қоғамдық орындарда, көліктерде қолдан жасалған жарылғыш заттар қолдануы м-н)
белгісіз (иесіз) түйіншек, тартылған шнур, сым, сөмке, қорап, ойыншық т.б. (сағат механизмі орнатылған б-уы м-н) Жарылыстың ғимараттар мен имараттарға әсері. Ғимараттар жарылыс әсерінен мынадай дәрежедегі бүлінулерге ұшырайды:
Толығымен –барлық конструкциялар қираған, қалпына келтіру м-н емес – адамдар өледі;
Күшті – негізгі конструкциялар айтарлықтай қираған, қабырғалар, аралық жабындар қираған – 50% -өледі, қалғаны аса ауыр жарақаттар алады.
Орташа -негізгі конструкциялар деформацияланған, шатыр, қабырғалар айтарлықтай қираған, көптеген сызаттар, қалпына келтіру мүм-гі бар - -“-.
Әлсіз – есік-терезе сынуы м-н, коммуналдық, энергетикалық желілер бүлінген, айтарлықтай қираулар жоқ, қалпына келтіруге болады – адамдар ұшқындардан, жарықшақтардан әйнек сынықтарынан жарақаттар алуы м-н.
Адамға әсері:
Соққы толқын әсерінен болатын зақымдану дәрежелері:
