Экономика айнасы

№107 (1018) 

25.06.2013 жыл, 

сейсенбі

www.alashainasy.kz

2

e-mail: info@alashainasy.kz

РЕСПУБЛИКАЛЫҚ ҚОҒАМДЫҚ-САЯСИ АҚПАРАТТЫҚ ГАЗЕТ

САЯСИ БЮРО

Басы 1-бетте

Арман АСҚАР

Байлар қандай қалада тұрғысы келеді?

ШАР

А

Шетелге бала жіберуге 

де ақыл керек

Аудандағы «ашық есік күні»

Үшіншісі – дүниелік идеология. 

Жасындай жарқылдаған жастарды жалт-

жұлт еткен дүниемен қызық 

ты 

рып, 

қаржымен алдарқатып, елітіп әкет пе сіне 

кім кепіл? Қазіргі жағдайға қарап оты р-

саңыз, алғашқы саяси идеологияның нә-

ти жесі көзге көрінбегенімен, қалған екеуі-

 нің зарары сезіле бастады. Мәселен, өз 

бетімен мұсылман елдеріне оқуға аттан ған 

жастарымыз сол жақтан діни білім алып, 

еліміздің салт-санасын жоққа шы 

ғара 

бастады. Батысқа аттанған қыздары мыз 

адамзаттық құқығын пайдаланып, жат- 

жұрттықтың табалдырығын келін болып 

аттап, ұлдарымыз сол елден жан жарын 

та уып, қалып қоюда. Ал олардың саны 

қан ша екені тағы белгісіз. Біз мәселенің 

бетін ғана айтып отырмыз. Сондықтан да 

бұл мә селенің астарына тереңірек үңілген 

жөн се кілді.

ЖАСТАРДЫ ШЕТЕЛДЕ ОҚЫТУ 

КЕМЕРІНЕН АСЫП БАРА ЖАТҚАН ЖОҚ 

ПА?

Ол үшін, ең алдымен, «Жастарды шет-

ел  де оқыту кемерінен асып бара жатқан 

жоқ па?» деген сұраққа жауап тауып алған 

жөн. Алыс қа бармай-ақ, іргедегі 1,5 мил-

лиард хал қы бар Қытайға назар салайық-

шы. Сон шама халқы бар «Айдаһар елі» 

шет ел ге бала жіберуге айлалы көзбен қа-

рай ды. Жы лына оқу мақсатында бірнеше 

мың адам ды ғана шекара асырып, 2-6 

айлық, әрі кетсе, бір жылдық білім беру 

курс тарына аттан дырады. Олардың денін 

мем лекеттік қызметкерлер құрайды. «Ада-

ми өнімдері» көп бола тұра, біз секілді 4-5 

жылға бала жібермеулерінің астарында не 

бар? Бұл – бір. Екіншіден, 120 мил лионнан 

астам халқы бар Жапония мемлекет тара-

пы нан жылына 15-ақ азаматты шетелде 

оқыту ға рұқсат береді екен. Осы екі мысал-

дың өзі елімізге біраз жайтты ұқтырса 

керек-ті... Ал біз болсақ, мемлекет тарапы-

нан жыл сайын 3000 студентті 87 маман-

дық бо йын ша дүниежүзіндегі 32 елге ат-

тан 

дырып жатыр 

мыз. Ал бейресми 

ор та лықтар  арқы лы  арман  қуғандарды 

қос сақ, бұл сан тағы да еселене түсері 

белгілі. Бұл «шетелге бала оқытпау керек» 

деген ойды білдірмесе керек. Осы 

жағдайларды ескеріп, тек шет ел де бала 

оқытудың санын емес, сапасын арттырып, 

кемерінен асып бара жатқан мә селенің 

тізгінін бір тартып қою керектігін аңғартады. 

НЕ ІСТЕМЕК КЕРЕК? 

Әрине, келешектің көкжиегін кеңіту 

үшін жастарымыздың дамыған елдерді 

көруі, сол жақтан дәріс алып, елінің кеме-

сін алға сүйреуі қажет-ақ. Мұны жоққа 

шы ғаруға болмайды. Мәселен, осы бағыт-

та «Болашақ» бағ дарламасы жастарды өзі 

таң  даған озық оқу орнына орна лас тыру, 

оны оқуын бітіргенше қа да ғалау, сосын 

елге қайтқан соң жұ мыспен қамту сынды 

жұ мыстарды дөңгелетіп жатқаны рас. Де-

сек те, бар мәселе осы жайттармен шек те-

ліп қалмауы қажет. Бұл мәселе жалпыұлт-

т ық сипат алып, шетелде бала оқытудың 

мем 

лекеттік сүзгісін қалыптастыруымыз 

керек. Ол үшін қандай жайттарды қаперге 

алу керек?

Біріншіден, өзге елдерге жастарымызды 

егемен елімізге қажетті, бірақ өз елімізде 

оқытуға мүмкіндік жоқ мамандықтарды 

игеруге ғана жіберу керек. 

Екіншіден, «мектептің жасы», «жоғары 

оқу орындарында оқитындардың жасы» 

де ген секілді шетелде оқитын балалардың 

жасын белгілеу қажет. Жасы 22-ден аспа-

ған бозбалалар мен бойжеткендерді, ұлт-

тық таныммен сусындап өспеген жеткін-

шек терді шекарадан асыруға болмайды.

Үшіншіден, тек қана мектепті үздік бі-

тір 

ген, ерекше дарынды жастардың 

әлемдік деңгейдегі іргелі оқу орындарынан 

білім алуына жол ашуға тиіспіз. 

Төртіншіден, мемлекеттік құпия сала-

сы ның мамандарын, әскерилерді өзге ел-

дер ге оқытпау керек. Болондық оқу жүйесі 

бойын ша PhD докторанттарын шетелге тә-

жірибе алмасу үшін жіберу міндеттелген. 

Әс кери оқу орындарын мұндай міндеттен 

босату қажет.

Бесіншіден, елімізде шетелге оқуға 

жіберілетін жастарға арналып, кемі бір 

жылдық дайындық курстары ашылғаны 

жөн. Ол жерде баратын елдің заңы, өмір 

сүру ерекшеліктері түсіндіріліп, ол елдерде 

өзін қалай ұстауы керектігі үйретілуі қажет. 

Өйт кені шетел азаматтары біздің жастары-

мыз ға қарап, мемлекетімізді таниды. Олар-

 дың құлағына сонымен қатар ұлттық та ным 

тұрғысынан арнайы дәрістер оқы луы, «өзге 

елде сұлтан болғаннан, өз елін де ұлтан 

болғаны» артық екені құйылуы тиіс. 

Алтыншыдан, шетелдегі жастардың 

түрлі саяси-діни ұйымдармен байланыс 

жасауына, түрлі идеологиялық үрдістерге 

бой алдыруына шектеу қою керек. 

Жетіншіден, қазақ жастары оқитын ел-

дердегі елшіліктердің жанынан сол жас тар-

дың басын қосатын мәдени орталықтар 

ашыл ғаны жөн. Сол орталыққа келген әр 

қа зақ баласы аптасына кемі бір мәрте ұлт-

тық құндылықтар жайлы дәріс алып отыр-

са, түрлі келеңсіз оқиғалар орын алмас еді. 

СІЗ НЕ ДЕЙСІЗ?

Әуесбайдың ҚАНАТЫ, Шығыс Англия 

университетінің студенті (Британия), 

«Бо ла шақ»  халықаралық  Президент 

сти пен  диясының  иегері:

– Шетелде оқып жатқан жастарды өз 

басым екі топқа бөліп қарастыруға бейіл-

мін. Біріншісі – Түркия, Малайзия және кей-

бір араб мемлекеттерінде оқып жат қан дар, 

екіншісі – Америка, Британия, Ка на да, Авс-

тра 

 

лия сияқты батыс оқу орын 

дарында 

білім алып жатқан жастар. Сонда бай қайты-

ным, көбіне алдыңғы айтып өткен мұсылман 

елдерінде оқып жатқан өрендердің қа за-

қилығы, елсүйгіштігі, екінші топқа қара-

ғанда басымырақ бола ды. Көбінесе қазақ 

мектебін бітірген жас 

тар орыс мектебін 

бітірген жеткіншектермен салыс тырғанда 

ұлттық құндылықтарды терең сіңіргендігін 

айтсам, жаңалық аш пай мын. Тиісінше, қа-

зақ мектебін бітіріп, ел дік санадағы жастар 

мұсылман мемле кет теріне оқуға көбірек 

барады да, орыс мек 

тебін бітіргендер 

көбіне батыс оқу орындарын жағалайтыны 

тағы бар. Бірақ мен солай екен деп ұлттық 

құндылықтарды осында шетелде жүріп, 

олардың санасына сіңіру керек дегенмен 

келіспеймін. Өйткені олар ұлттық қазығын 

мектептен сіңіріп келуі керек. Мұнда олар 

тек сол мектептен алып келген тәлім-тәр-

биесі,  ұлттық  негізі  дең гейін  де  жұмыс  істей 

бастайды. Шетел де қа зір әрбір университет 

аясында қазақ сту дент терінің қауымдастығы 

жұмыс істей ді. Әри не, олардың барлығының 

жұмысы кө ңіл көншітеді дей алмаймын. 

Бірақ түрлі бас 

қосулар өткізу, қазақ 

студенттерінің  жағ да  йына  қарасу  сияқты 

жұмыстарды сәтті атқа рып жатқан ұйымдар 

жоқ емес. Әдетте олар ды санасында қазақы 

сәулесі бар студенттеріміз ұйымдастырады. 

Мәсе лен, бүгінде Түркиядағы қазақ жас-

тарының сеп тесуімен құрылған «Темір қа-

зық» орта лығы бар.

Партияның аудандық бөлімшесі жаны-

нан құрылған Қоғамдық кеңес мүшелері, 

Іле аудандық сотының төрағасы Жанат 

Жай лаубай, аудандық мәслихаттың депу-

та ты, партиялық бақылау комиссиясының 

төр ағасы Валерий Син, Алматы облысы 

бо йынша Экономикалық және сыбайлас 

жем қорлыққа қарсы күрес департаментінің 

өкілі, аудан прокуроры Мәди Сарпеков, 

ҚАИБ бастығының орынбасары Ербол 

Қожа, аудандық көші-қон полиция бөлім-

ше сінің бастығы Қалыбек Сұлтанов және 

«Нұр Отан» ХДП аудандық бөлімшесінің 

мү ше лері қатысқан бұл қабылдауда аудан 

хал қы жергілікті атқару органдарының ма-

ман  дарына  өздерінің  түйткілді  мәселелерін 

жеткізіп, керекті заңдық кеңестерін алды.

Алматы облыстық сотының қылмыстық 

істер жөніндегі аппеляциялық сот алқа сы-

ның төрағасы Нұрділлә Сейітов кей жағ-

дайда орын алатын ел ішіндегі жеңіл-желпі 

егес ті, тұрғындар арасындағы түсініспеу-

шілік пен жастардың жасап қоятын білмес-

тік 

терін медиациялық жолмен, ауыл 

ақсақалдарының алқасына салып, бітім  -

гер шілікпен шешуді жолға қою шара с ын 

арнайы тапсырды.

Келелі кеңесте тұрғындардың мәселесі 

қаралып қана қоймай, аудандық учаске 

инс 

пекторларының штатын ұлғайту, ел 

ішін дегі тәртіпті нығайту, халықтың тыныш-

ты ғын сақтау ісіне халық өкілдерін тарту, 

құқық қорғау ісі мамандарының 

сауаттылығын арттыру секілді бірқатар 

мәселелер көтерілді.

Інжу ӘЛИХАН,

Алматы облысы Іле аудандық сотының 

судьясы.

МӘСЕЛЕ

Бұрнағы күні Алматы облысы Іле ауданының орталығы Өтеген батыр 

ауылында «Нұр Отан» халықтық-демократиялық партиясының аудандық 

бөлімшесі «Ашық есік күнін» өткізді. 

Әлемдегі ірі байлардың қандай қалаларда тұрғысы 

келетінін білгім келеді? 

Кемелжан, Көкшетау қаласы

Бұл жөнінде әлемдік зерт теу 

орталықтары түрлі сауална ма-

лық зерттеулер жүргізген екен. 

Соның нәтижесінде жеке ба-

сының дәулеті 25 млн дол лар-

дан асқан адамдардың дені 

әлемнің 10 қаласында тұр ғысы 

келетінін айтқан. Ол қа ла лардың 

басында Лондон қа 

ласы тұр. 

Рейтинг бойынша одан кейінгі 

екінші орында – Нью-Йорк, 

үшінші орында Гон 

конг тұр. 

Одан кейінгі сапта Па 

риж, 

Сингапур, Майами, Же 

нева, 

Шанхай, Бейжің және Бер лин 

орналасқан. Бұл қала 

лар 

ға 

таңдау өмір сапасына, іскер лік 

белсенділік деңгейіне, сая 

си 

ықпалы мен мәдени өмі 

рінің 

сәулетіне, әлеуметтік тұ 

рақ-

тылығы мен білім беру жү йе-

сіне, тұрғын үйлерінің жай лы-

лығына т.б артықшы лық тарына 

баға беру арқылы жасалыпты.   

«Қазақ» атауының шығуында діни астар бар ма?

«Қазақ» атауының шығуына ислам дінінің ықпалы болған дегенді 

естіп едім. Бұл қаншалықты шындыққа жанасатын пікір екенін білгім 

келеді.

Гүлім, Астана қаласы

Әрине, «қазақ» этнонимінің шығуы 

жайлы түрлі пікірталастар бар. Соның 

бірі бұл атауды ислам дінімен байла-

ныс тырады. Бұл жөнінде дінтанушы, 

заң гер Мұқан Исахан жиі айтып жүр. 

Ол кісінің пікірінше, Қазақ хандығы құ-

рыл ғаннан кейін Шайбани әулетімен 

екі арада Сыр бойы өңірі үшін 50 жыл-

дай үздіксіз соғыс жүрген. XVI ғасыр-

дың басында Мұхаммед Шайбани Са-

мар қанд пен Бұқардың молдаларына 

қазақтарға қатысты «мүшрік» деп 

пәтуа шығартып, ғазауат жарияламақ 

болған. Мұқан Исахан бір сұхбатында: 

«Бұл ислам әлемінің қолдауына ие 

болу үшін жасалған саяси қулық еді. 

Сол кезде Дешті Қыпшаққа аяқ басқан 

ғұламалар халқымыздың салт-дәс тү-

рін, тұрмыс-тіршілігін, өмірлік ұстаны-

мын зерттеп, «бұлар мүшрік емес, «қа-

за хақ» («хақ жолындағылар) деген 

үкім шығарған» дейді. Сіздің айтып 

отырғаныңыз осындай пікірлер болса 

керек. 

САПАР

Елбасы еңбек адамын құрметтеуге шақырды

Үкімет тарифті енді «ұстамайды»

Елбасы алдымен облыс орталығындағы 

Усолка шағынауданындағы №4 емханада 

болды. Аталмыш медициналық мекеменің 

тәулігіне 150 бала мен 350 ересек азамат-

тарды қабылдауға қауқары бар. Бұл Пав-

лодардағы денсаулық сақтау саласында 

зама 

науи технологиялар һәм техника 

құрал да рымен жабдықталған ірі кешен 

болып табылады. Мәселен, мекеме кел ген 

тұрғынға «экспресс-зерт ханада» небары 

бір сағаттың ішінде меди циналық сарап-

тама жасау мүмкін 

ді 

гіне ие. Сонымен 

қатар емхана науқас 

тар 

ды қабылдау 

бойынша «Электронды тіркеу» форматын-

да жұмыс істейді. Тіпті павлодарлықтар 

дәрігер қабылдауына онлайн режимде 

жазыла алады. Ақ желеңділермен жүздес-

кен Н.Назарбаев медициналық қызмет 

жедел әрі сапалы болуы керектігін тілге 

тиек етті:

– «Бұл емхана «100 мектеп, 100 ауру-

хана» бағдарламасы аясында салынды. 

Тағы алты медициналық мекеменің және 

төрт жалпы білім беретін мектептің пайда-

лануға берілуі бағдарламаның табысты 

жүзеге асқанын білдіреді. Сондай-ақ 

қазір 

гі уақытта елімізде перинаталдық 

орта лықтар салынды, шала туған балалар-

ға көмектесу үшін жаңа жабдықтармен 

жарақтанған. Қазақстанда жыл сайын 400 

мың бала дүниеге келеді. Мемлекет олар-

дың отбасыларына барлық қажетті жағдай 

жасау да. Сонымен қатар зейнетақы ре-

фор 

масын жүргізе отырып, әйелдерге 

бала күтімі кезіндегі уақыты үшін зейнетақы 

қорына аударылымын жоғалтпауға мүм-

кін дік беретін механизмді қарастырдық. 

Бұл үшін мемлекет қосымша 10 пайыз 

жар 

на төлейтін болады, бұл қосымша 

әлеуметтік қолдау болып табылады».

Одан кейін Елбасы полимер өнімдерін 

Осыған орай, табиғи монополияларды 

реттеу агенттігі тиісті ұсыныстарды да 

даярлап қойды. Агенттік төрағасы Марат 

Оспановтың айтуынша, еліміздегі тарифтік 

саясатты жетілдірудің келесі кезеңінде 

тарифтен аудиторлық және маркетингтік 

қызметтердің бағасын, сондай-ақ банк 

комиссиясын алып тастау ұсынылып отыр. 

Аудиторлық шығындар тек акционерлік 

қоғам болып саналатын компаниялар үшін 

ғана қалуы мүмкін. Қаржы-техникалық са-

ра п тамаға кететін ақшаның көлемі де тө-

мендетіледі. Онымен коммуналдық қыз-

мет саласындағы монополистерге бір аз 

же ңілдік берілмек. «Соның арқа сында тұ-

тыну шылардың қаржысы үнемделеді. Бұл 

тарифтік реттеу жұмысының сапасына кері 

әсе рін тигізбейді», – дейді М.Оспанов. Де-

ген мен қазірдің өзінде монополистердің 

қыз мет сапасына қатысты шағым-арыздар 

көп теп түседі. Судың температурасы мен 

қы сы мы, кернеудің деңгейі және тағы бас-

қа мәселелер халықты жиі мазалайды. 

Алай да М.Оспанов оның барлығын дер 

ке зін де бақылай алмай отыр. Сондықтан 

осы саладағы тәртіп бұзушылықтарды ба-

қылау жүйесін құруды ұсынды. Заңды түр-

де жұмыс істейтін оған мемлекеттік және 

қоғамдық ұйымдар кіруі тиіс. 

шығаратын «Компания Нефтехим LTD» 

ЖШС-не ат басын бұрып, өндіріс орнының 

жұмысымен егжей-тегжейлі танысты. 

Осыдан бірнеше жыл бұрын Нұрсұлтан 

Назарбаевтың қатысуымен ашылған хи-

миялық кәсіпорынның әлеуеті жыл санап 

ар тып келеді. «Компания Нефтехим LTD» 

ЖШС-нің басшысы Ерлан Құсановтың ай-

туын 

ша, қазіргі таңда мұнда полипро-

пиленнен жасалатын қапшық және қорап 

тәріздес бұйымдарды жасау бойынша 

жаңа цех сақадай сай тұр. «Starlinger» 

австриялық құрылғы жылына қарапайым 

қапшықтың 51,5 млн данасын шығаруға 

мүмкіндік береді екен. Жаңа өндіріске дем 

берген инвестиция көлемі 3,3 млрд теңгені 

құрайды, жаңадан құрылған жұмыс орын-

дар саны – 174. Айта кетерлігі, отандық 

өнім 

нің бір бөлігі алыс-жақын шетел 

нары ғына да жөнелтілмек. 

– Зауыт өнімдерінің 80 пайызының 

сыртқы нарыққа шығарылатыны экспорт-

тық әлеуеті зор екенін білдіреді. Бүкіл 

Павлодар облысында химия өнімдерінің 

40 пайызы, еліміздегі металдың 20 

пайызы өндірілетіндіктен, Қазақстанның 

негізгі индустриялық өңірі болып санала-

ды. Республикадағы электр энергиясының 

ең үлкен көлемі де осында өндіріледі. 

Жалпы, облыс биыл жақсы дамып келеді, 

мұнда 80 индустриялық жоба жүзеге 

асырылуда, онда алты мыңнан астам адам 

жұмысқа орналасқан. Павлодар облысы 

– еңбекшілер өңірі, «Жалпыға ортақ еңбек 

қоғамына қарай 20 қадам» атты мақалада 

материалдық игілікті жасаушы еңбек ада-

мына деген құрмет насихатталады. Мен 

тағы да еңбек адамын құрметтеуге және 

оны бағалауға шақырамын, – деп атап өтті 

Елбасы. 

Мемлекет басшысы өндірістегі жұмыс 

Әлбетте, бүгінде коммуналдық сала ның 

барлық проблемалары тозығы жеткен 

желілерден басталады. Оның барлығын 

бюджет қаржысына жөндеу қиынға со-

ғады. Тариф есебінен де халыққа тым ауыр 

бо лып кетеді. Сол себепті М.Оспанов мо но-

полистерге сан алуан даму институттары 

мен екінші деңгейлі банктерден арнайы 

займ дарды алуды ұсынады. «Қазіргі кезде 

бұл механизм мүлдем қолданылмайды. Ал 

құқықтық-нормативтік база бар. Негізі, 

арнайы займдардың арқасында барлық 

жаңарту жұмыстарын қысқа уақыттың 

ішінде жасап шығуға болады. Тарифке де 

салмақ түспейді. Былайша айтқанда, мо но-

полист өз өндірісін бір күннің ішінде жа-

ңартып алса, ертең тарифпен қоса, өнді ріс-

тің тиімді жұмысы арқасында займды 

қай тара алады», – деп атап көрсетті М.Ос-

пан ов. Агенттік төрағасы тағы бір проб ле-

маның шешімін ұсынды. Қазіргі кезде 

көппәтерлі үйлерде жылуды есептеудің 

ортақ құрылғыларын орнату баяу жүріп 

жатыр. Себебі ол жұмыс үй тұрғындарына 

жүктелген. Жаңа жүйеге сәйкес, ондай құ-

рылғылардың иесі монополистердің өздері 

болмақ. Сондықтан оны өз күшімен күтіп 

ұстайды. Ал бұған дейін тұтынушы лар дың 

ақша сына орнатылған есептеу құрылғы-

лары қалдық бағаға сатып алы нады. Тариф 

болса, шекті бағамен ретте ле ді. Дегенмен 

осы мәселе бойынша барлық қоғамдық 

тыңдаулар мен мо но по листердің есеп беруі 

ашық түрде өтуі шарт. Оған халық көптеп 

тартылуы қажет. Ол үшін тиісті хабарлан-

дыру лар теледидар мен газеттерге кеңінен 

берілуі тиіс. Олай бол маса, монополистер 

айыппұл төлеуге міндеттеледі. 

Ерболат ДОСАЕВ, ҚР экономика және 

бюджеттік жоспарлау министрі: 

– Шыны керек, бүгінде коммуналдық 

же лілердің тозығы жеткен, осы саланың 

тех никалық жағдайы да төмен. Осы жағ-

дайды түзету үшін бүгінде монополистер 

шек ті тариф бойынша жұмыс істеуге көшіп 

жатыр. Соның арқасында коммуналдық 

са ла ның техникалық жағдайын жекемен-

шік сектордың қаржысына жақсартуға бо-

лады. Қазір болса, тұрғын үй-коммуналдық 

саланы жаңарту жұмыстарының барлығы 

бюд жеттің ақшасына орындалады. Негізі, 

осы уақытқа дейін шекті тариф саясаты 

істейтін әйелдер қауымымен де кездесуге 

уақыт тапты. Елбасы барлығына бірдей 

университетте білім алуға ұмтылу қажет 

еместігін ескертіп, Тәуелсіз елімізге опера-

торлар, тігіншілер мен аспазшылар сынды 

мамандықтар да қажет екендігін баса 

айтты. Еңбеккер нәзікжандылар өз кезегін-

де Мемлекет басшысына зейнетақы жүйе-

сін жетілдіру ісінің 2018 жылға шегерілгені 

үшін алғыстарын білдіріп жатты. «Егер біз 

зейнет жасын 2018 жылдан арттырсақ, 

онда қазір зейнет жасына келгендердің 

жағдайын ескергеніміз. Осы уақыт ішінде 

адамдардың өмірі жақсарады, еңбекақы 

артады, зейнеткерлік төлемдер көбірек 

болады. Сонымен қатар бізге әйелдерді 

әлеуметтік тұрғыда қолдау қажет. Бірін ші-

ден, зейнеткерлік жасқа таяған әйелдерді 

жұ мыстан шығаруға заң жүзінде тыйым 

салып, оларды жұмыспен қамту керек. 

Екіншіден, мен мемлекет бала күтіміне 

бай ланысты еңбек демалысында болған 

әйел дердің зейнетақы есебіне еңбекақы-

сынан 10 пайыз аударуға тапсырма бер-

дім. Үшіншіден, бала күтімі кезінде зейнет-

ақы төлемдері төмендеуге тиіс емес. Бұған 

қоса, жұмыс беруші барлық зейнетақы 

төлемдеріне салықтық жеңілдік ала 

отырып, қосымша 5 пайызды аударуға 

тиіс. Бұл азаматтардың зейнетақы жинақ-

тар ының көлемін арттырады. Шахтерлер, 

металлургтер, химиялық өндіріс жұмыс-

шылары тәрізді зиянды және қауіпті 

маман дықтардың өкілдері зейнеткерлікке 

басқа мамандық иелерінен бұрын шыға-

тын болады. Олардың лайықты соманы 

жинақтауына көмектесу үшін жұмыс 

беруші де жарнаға тағы да 5 пайызды 

қосатын болады. Жалпы, 2018 жылы осы 

шарттарды орындай отырып, біз отандық 

зейнетақы жүйесінің тиімділігін едәуір 

электрэнергетикада өз тиімділігін көрсетті. 

Сондықтан оны тұрғын үй – коммуналдық 

салада да қолдануға болады. Алайда 

қызмет сапасын ұстап қалу үшін арнайы 

стан дарттарды даярлап шыққан жөн. Се-

бебі қазір ондай стандарттар бізде жоқ. 

жүктеу/скачать 10,39 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: