Экономика айнасы



Pdf көрінісі
бет8/29
Дата28.02.2017
өлшемі10,39 Mb.
#5045
1   ...   4   5   6   7   8   9   10   11   ...   29

ИƏ

ЖОҚ

жасауға келгенде, «шотыңыз тұтқ

қын дал-

ған» деп оларды шалқасынан түсіретін 

бі

б

зд



зд

е

е



фа

фа

кт



кт

і 

і 



же

же

те



те

рл

рл



ік

ік

.  Яғ



Яғ

ни

и



 бізд

здің салық 

ор

орга


га

ны

ны



нд

нд

ағ



ағ

ыл

ылар



ар

ш

ш



от

от

ты



ты

ж

ж



а

ауы


ып тастаған-

дығы жөнінде салық төлеушіг

іге ескерту де 

жасамайды. Бұл – бір. Екінш

шіден, айыппұл 

көлемі жылдан жылға өсіп б

п барады. Әрине, 

айыппұл ақылға келтіру

ру тұрғысындағы 

шара, бірақ ол адамды 

ы түгін қалдырмай 

сыпырып алу деген ссөз 

 

ем

ем



ес

ес қ


қой

ой

.



.

Ос

Ос



ы

ы

жағынан алғанда, біз



біздегі

гі

а



айы

йы

пп



ппұл

ұл ш


ш

ег

ег



і

ін 


де қайта қарастыру к

у керек.


Міне, осы екі м

мәселені Үкіметтік дең-

гей де де, Парлам

амент қабырғасында да 

көтергенбіз. Қар

ржы министрі Болат Жәмі-

шовтің алдына 

а осы мәселемен кіргенмін. 

Нә

Н

ти



т

же жоқ е


еме

е

с.



с

 Басқа өңірлерді біл мей-

мі

м

н,



н,

д

д



ег

ег

ен



ен

ме

ме



е

ен 


н Ал

Ал

ма



ма

ты

ты



қ

қ

ал



ал

ас

ас



ы бойынша сіз 

ай

й



тып отыр

ырғандай


й

, бо


б

лмашы қателік үшін 

кәсіпкерле

лерді қинау азайды. Салық орга-

ны өңірл

рлерді аралап тексеруін қысқартты. 

ралап тексеруін қысқартты

-

Сала



лалық за

аңнаманың І-бабында: «Са

лық орга

органы салықтөлеушіге жәрдем десуі 

алықтөлеушіге жәрдемдесу

керек» делінед

лінеді. Яғни салық 

қ 

ор



о

га

га



ны

ны

к



к

әс

әс



іп

іп

-



керге кәсібінің жетілу

жетілуіне 

қо

қо

лғ



лғ

аб

абыс



ыс

ж

жас



ас

ау

ау



ы

ы

қажет. Бірақ біздің шенді 



шенді азаматтарымыз 

бұл бапқа көз сүзгісі де келмейд

лмейді, өйткені 

оларға қамқорлық танытқаннан гөрі,

 гөрі, қа-

на ған  әлдеқайда тиімді.



р

рық

ық

ба

ба

й 

Ар

Ар

ы

ы

АҒ

АҒ

ЫБ

ЫБ

АЕ

АЕ

В

В





ғы

лымының докторы, 

заң ғы

ессор

профес

байшылыққа салынуға бол май-

Қазақба

ны кешірейік, мынаны ке шір-



ды. «Мынаны

дей. Негіз

із

ін

іне



ен

,

,



ба

ба

рл



рл

ық

ық



м

м

әс



әс

ел

еле 



е 

мейік» дегенде

айды. 

За

За



ң 

ң ал


алды

дынд


нда

а

ба



б

рл

рлы-



ы-

осыдан туындай

ғымыз бірдейміз.

ы қателігін кешірсек, ер-

Қазір болмашы қ

жаңылыса бастайды,

тең олар есептен жа

есепте


ызға да кешіріммен 

содан жаңылысқанымы

ылысқ

ін, оған жеңілдік 



қараңыздар деуі мүмкін

р  деу


ұрыс көрсетпеуі 

жа

жаса



са

са

са



қ

қ, т


т

і

і



са

са

нд



нд

ы 

ы



дұр

п

пте



те

н

н



мү

мү

мк



мк

і

ін.



ндардың ой-

манд


Жалпы, бұл – білікті мам

бұл –


ыстарынан 

талқысынан, үлкен толғаныс

талқысынан, үлкен толғ

н,  үл


 тұратын 

туын даған, мықты ғалымдардан т

мықт

жобала-


жұмысшы топпен әзірленген заң жо

топпен


лтіру де ар-

ры. Сондықтан оған күмән келтіру

қтан о

тық тау  бола



ар.

лданы


лы

лып


п

от

отыр



ыр

ға

ға



н

н

жа



жа

за

а қ



қ

а-

а-



Мүмкін қолданы

қолда


ығар. Онда мәселені сол жағынан 

таң шығар. О

көтеру керек. 

көте


Дайындаған 

Кә

Кәмш

м

ат САТИЕВА

ҚА

Қ

ЛАЙ ТА

ТА

РТСА Д

Д

А – ҚҰРДЫМҒА 

Са

Сара



ра

пш

пш



ыл

ыл

ар



ар

о

осы



сы

ла

ла



йш

й

а тілдерін безеп 



жатқанда, биржадағы ойыншылар шығы-

нын санап әлек. Дүйсенбіде Ресей, Еуропа,

Азияның биржа алаңдарында қор индекс-

тері төмендеді. Нью-Йорктегі Уолл-стритте 

де құлдырау. Қатты сасқаны ма, Кипр пре-

зиденті Никос Анастаси

сиад

адис


ис

с

с



ал

ал

ым



ым

шы

шы



ла

ла

р 



р 

шы ғынын  жартылай 

қа

қа

йт



йт

ар

аруғ



уғ

а

а



уә

уә

де



де

б

бер



ер

іп

іп



 

тастады. Бірақ оған сөз соңында тоқтала-

мыз. 

Иә, 100 мың евроға дейінгі депозитке 



– 6,75 пайыз, 100 мың евродан асатын 

сома ға 9,9 пайыз салық салу – Еуроодақ

та

тара


ра

пы

пы



на

на

н 



н 

Ки

Ки



пр

пр

ге



ге

ш

ш



ұғ

ұғ

ыл



ы

 түрде берілетін 

10

10 м


м

лр

лр



д

д 

ев



ев

ро

ро



(

(13


13

м

млр



лр

д

д 



д

доллар) жәрдемнің 

шарты осындай.

Әлбетте, мұндай шешім Кипрде кәдім-

гі дей  дүрлігіс тудырды да, жаңғырығы Ре-

сейге келіп жетті. Өйткені шетелдік сарап-

шы лардың ойынша, мұндай «бір түрлі ше-

шімді» қабылдауға  Ки

и

пр

п



ді

ді

ң банк жүйе-



е

сіндегі Ресей қарж

ж

ыс

ысы



ы

се

се



бе

бе

п



п.

Ө

Ө



йт

йтке


ке

ні

ні



 

«Брюс сельдегі  келіссөздерде К

К

ипрге 


б

бө-


лін ген  қаржы осы аралда есепшоты бар 

бай орыстардың қалтасына түсуі мүмкін» 

деген қауіп айтылған болатын. Германия 

канц лері Ангела Меркель депозитке салық 

са

са

лу



лу

шеш


еш

ім

ім



ін

ін

б



б

ар

ар



ынша қолдап, оны 

«К

«К



ип

ипр


р

ге

ге



б

б

өл



өлін

ін

ет



етін

ін ж


ж

әр

әр



де

д

мді жеңілдетеді» 



деп бағалады. 

Бірақ та Брюссель келіссөзіне қатысу-

шы лар ең әуелі арал тұрғындарының, со-

сын салымшылардың мұны қалай қабыл-

дай тынын есепке алмапты. Берілетін жәр-

демнің шартын оғаш

ш

д

д



еп

еп

б



б

іл

іл



ге

ге

н



н

жұ

жұ



рт

т

ты



тың 

ң 

аш



ш

у-

у



ызасын тудырды. Тығырыққа 

а 

ті



ті

ре

ре



лг

л

ен 



Ки

Ки

пр



пр

д

дің таңдауға шамасы жо



оқ:

қ:

н



н

е 

е 



мо

мо

-



-

йынсұнып, қаржы жүйесін тұрақтан ды ра-

ды. Не қаржылық еуроаймақтан шығып, 

қар жы  дағдарысына ұрынады. 

Егер алдыңғы жолды таңдаса, Кипр 

бюд жет тапшылығын қысқартуы қажет, 

оны 

са

са



лы

лы

қт



қт

ы

ы



кө

кө

те



те

ру

р



е

е

се



се

бі

бі



не

не

н



н

жү

жү



зе

е

ге асы-



рады

ы



Со

Со

нд



ндай

ай



қ

қ 



ба

ба

нк



к з

з

аң



аңна

на

ма



ма

сы

сы



н 

н

рефор-



малайды. Дегенмен саясаттанушы Уәли-

хан Төлешовтің пікірінше, Кипрдің  еуро-

ай мақтан шығуы неғайбіл. 

РЕСЕЙ ИНВЕСТОРЛАРЫН

КІМ ҚҰТҚАРАДЫ?

Б

Былтырғы қараша айында  немістің 



«Шпи гель» басылымы Ресей бизнесмен-

дерінің Кипр банктерінде 26 млрд доллар 

сақтап отырғанын жариялаған болатын. 

Оған Кипр билігі «Шпигельдің» бұл шат-

пағы

х

х



ал

ал

ық



ық

ар

р



алық

қ

 инв



в

ес

е



тици

ц

ялық орта-



лық

қ

ре



ре

ті

ті



нд

ндег


ег

і

і ел



елді

ді

ң



ң 

бе

беде



делі

лі

не



не

к

к



үй

үй

е



е  жағу» 

деп қарсылық білдірген. Ал Үкіметтің өкілі 

Стефанос Стефану елде «лас» ақшаны жа-

риялауға қарсы заң қабылданғанын ай-

тып, осы үшін Халықаралық валюта қоры-

нан мақтау естіген. «Шпигельдің» күздегі 

ақ

ақ

 п



 п

ар

р



атты аспаннан алмағаны бүг

үг

ін



ін

ашы


шы

л-

л



ды

ды

.



«Ф

«Фигаро» жазғандай, Кипр

б

бан


анк

к 

те



те

рі

рін-



н-

дегі 68 млрд евроның 40 пайызы – ре-

сейліктердің үлесінде. Енді олар са лықтың 

кесірінен 2 млрд евродай қаржы сынан 

қағылуы мүмкін. Бұл – «Газпром» мем ле-

кеттік кор

р

порациясы, «Лукойл» мұнай 



алыб

б

ы,



ы, с

с

он



он

да

да



й-

й-

ақ



ақ

б

б



ір

р

қа



қа

та

та



р

р

ір



ір

і 

і



ба

ба

нк



н

 тердің 


басы

ы

на



на т

тие


и

ті

ті



н

н та


та

яқ

яқ



Осылайша Кипрдегі ахуал ресейлік са-

лымшылардың мүддесіне тиетіндіктен, те-

рістік көршіміздің де қарап қалмайтыны 

белгілі. Ресей Президенті Владимир Путин 

бұл шешімге «кәсіби емес және аса қауіпті» 

деп баға берді. 

Дм

Дм



итрий Медведев «біреуд

ің

ің



а

а

қш



қш

ас

ас



ын

ын

 



тәрк

і

ілегенмен бірдей» деген пікі



і

рде. 


Әйгілі сарапшы Михаил Хазин бүгінгі 

жағ дайды Ресейдің кешегісімен салыс-

ты рады. «Біздің елімізде 1998 жылы 

бар лық  банк терде азаматтардың салы-

мын 

тә

тә



рк

рк

і



і

ле

ле



у 

у

ре



ре

фо

фо



рм

рм

ас



а

ы

ы



жү

жү

рг



р

ізілгені 

бел 

гі

гілі



лі

.

.



Со

Сол


л

ке

ке



зд

зд

е 



е

бұ

бұ



л

л

өр



өр

ке

ке



ни

ниет


ет

ті емес 


Ре сейдің  әрекеті деп түсіндірді. Бүгін біз 

өркениетті елдердің де дәл сондай әре-

кетке баратынын көріп отырмыз. Жағдай 

ушыға бастағанда, бөг де біреулердің 

қаржысымен осылайша тесіктерді бітей 

ба

ба



ст

с

ай



а

ды», – дейді ол. 



СОҢҒЫ ТҰЯҚ СЕРПУ

Кипр көлемі азырақ салымдарға са-

лық ты алып тастау немесе азайту жөнінде 

сау даласуға талпынып көрді. Еуроодақ 

ұсақ салымшыларға салық мөлшерін азай-

ту

ту



ға

ға

к



к

ел

ел



іс

іс

ім



ім

б

б



ер

ер

уг



у

е дайын. Тек бюд жет ке 

тү

тү

се



сеті

ті

н



н  жа

жалп


лп

ы

ы т



түсім жоспарда қа рас ты-

рыл ғандай 6 млрд евроны құраса ғана. 

Кипр экономикасы Еуроодақ көле мін-

де шағын болғанымен, банкроттың аз ал-

дында тұрған Грекия, Португалия, Ир лан-

дия және Испанияға көмек көрсетілген 

кез де  ондағы 

са

са



лы

лы

мд



мд

ар

ар



ға

ға

е



е

шқ

шқ



ан

ан

да



да

й

й



са

са-


-

лық енгізілмег

г

ен

ен



е

е

ді



ді.  Ен

Енді


ді

б

б



ұл

ұл

қ



қ

ад

ад



ам

ам

с



с

а

а-



лым шылардың банктегі қаржысын шыға-

рып алуға берілген белгідей көрінуі мүм-

кін. Бұл үш жылдан бері қарыз дағдарысы-

мен арпалысып жатқан Еуропа үкіметтері-

не ауыр соққы болары сөзсіз. Бұл шешім 

көп те


е

ге

г



н  ма ман дардың пікірін ше,  2008 

жы

жы



л

л

ғы



ғы

д

дағ



ағ

да

да



ры

ры

сты ауыздықтауда қол



л

 

жет кен 



б

басты жетістікті – банк депозиттері

кепілдігін жоққа шығарудан басқа түк те 

емес. Әрі бұл шешімнің бастамашысы бұ-

рын салымды қорғаған Еуроаймақтың 

қар жы  министрлері. Осының бәрі – оф-

шор лы  аймақта

рғ

рғ



а

а

қа



қа

рж

р



ыс

ыс

ын сақ



ақ

та

та



йтын

ын

-



дарды қорғаш

та

таға



ға

нд

нд



ар

арды


ды

ң 

ң 



п

пі

кі



рі

рі

.



.

Брюссель Кипрге беретін жәрдемді екі 

есе дерлік қысқартқан соң, бұл елдің билігі 

қайтсе де 7 млрд евроны табуға мүдделі. 

Сондықтан әлгі шешімге бер жағынан қар-

сылық білдіргенімен, ар жағынан қол-

да

д

йт



йт

ын

ын



ы

ы

бе



бе

лг

лг



іл

і

і.



.

 Президент Анастасиадис 

өз құқығын білдірген еді. Демек, алдағы 

10-15 жылда әлгі құнды қағаздың құны 

көк тиын. Ал жаңа салықтан жалтару үш 

жылға бас бостандығынан айырылуға 

немесе 50 мың евро төлеуге алып келеді. 

Уә

Уә

ли

ли

ха

ха

н 

н 

ТӨ

ТӨ

ЛЕ

ЛЕ

ШО

ШО

В

В, 

,

са

са

яс

я

ат

а

танушы:





«К

«К

ип

ипр

р –

– оф

оф

шо

шорл

рл

ы 

ы ай

ай

мақ. Осындай 

оф шор лы  аймақтар әу бастан көп адамның 

қаржысын өз елінен әкету үшін пайдала-

ныл ғаны белгілі. Дағдарыс басталған соң, 

Үлкен жиырмалық офшорлық аймақтарға 

қарсы күрес ашуды ұйғарғанын білеміз. 

Себебі мұндай аймақтар

р

ды

ды

«

«

қа

қа

ра

ра

а

а

па

па

н-

н

мен» салыстыру керек. Өз

Өз е

елі

лі

нд

д

е

е 

са

са

лы

лық 

төлеуден қашқандар ғана офшорлық ай-

мақтарға бет алатын. 

Қазір солардың ішіндегі ең ұрымталы 

Кипр болып отыр. Жағажай елі саналатын 

Кипрде өндіріс жоқ, туристерге арнап ин-

фр

фр

а 



а

құрылымды 

ы 

са

с



лып тастаған. Тек соның 

ес

ес



еб

еб

ін



нен

ен

к



к

үн

үн



к

көр


өр

ет

ет



ін

ін

.



. Ал

Ал

Е



Е

ур

ур



оодаққа енгелі 

кипр


і

ліктер  мүлде жұмыс істеуді қойды. 

Тек қарыздың есебінен күн көрді десе де 

болады. Сондықтан салымшыларға салы-

на тын салық – тығырықтан шығуға деген 

талпыныс. Қол ұшын созған Еуроодақтың 

бұл шешімін өз басым қол

да

да



йм

м

ын. «Көп



ө

 

асқанға бір тосқан» деме



кш

кші,


і,

о

осы



сы

е

е



лд

лд

е



е 

қа

қа



р-

р

жысын сақтағандар ешкімге кінә тақпауы 



тиіс. Ресей қанша шуласа да, бұл –Еуро-

одақтың ішкі мәселесі. Ал біздің азамат-

тардың ол елде салымы бар-жоғы на  кел-

сек, болған күннің өзінде оларға аяу шы-

лы

лық 


қ 

бі

бі



лд

лд

ір



ір

ге

ге



нн

нн

ен



ен

б

б



ас

ас

қа



қа

а

а



йт

т

арымыз жоқ».



ӘЛ

Е

Е



М

М

Д



ІК 

Д

АҒ



Д

АРЫС 


Д

Ү

Ү



М

М

ПУ



І

Осы кезг

е 

е 

де

де

йі

й

н

н 

же

же

р 

р

жаннаты бо

болы

лып

п ке

ке

лг

лг

ен

ен

 

Кипрдің басынан бақ 

кеткелі қашан. Ал өткен 

демалыста оның жағдайы 

тіпті мүшкілдене түсті. 

Қы

Қырш

рш

аң

аңқы

қы

т

т

іл

і

дер

мұндағы жағдайға 

«шегерілген дефолт», 

«Кипр сойқаны», «әлемдік 

қаржы дағдарысының 

жаңа айналым

ым



Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   4   5   6   7   8   9   10   11   ...   29




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет