Экономика және қҰҚЫҚ факультеті
Қазақстан Республикасындағы мемлекеттік кәсіпкерлік және оның ерекшеліктері
жүктеу/скачать 112,7 Kb.
|
Жеңісова Дильназ 80
| 2.2Қазақстан Республикасындағы мемлекеттік кәсіпкерлік және оның ерекшеліктері
Қазақстанда мемлекеттік менеджмент пен қатар мемлекеттік кәсіпкерлік ұғымыда кең қолданысқа ие жалпы кәсіпкерлік дегеніміз не соған тоқталсақ.Кәсіпкерлік- бұл прогрессивті әдістерді, оны жүргізу әдістерін, сондай-ақ нақты меншік иесін, өндіріс иесін қажет ететін сапалы жаңа тиімді шаруашылық түрі. Осылайша, кәсіпкерлік экономикалық категория, бизнес элементі, басқару түрі және өмір салты ретінде әрекет етеді. Кәсіпкерлік экономикалық белсенділіктің ерекше нысаны ретінде экономиканың мемлекеттік және жеке секторында жүзеге асырылуы мүмкін. Осыған сәйкес кәсіпкерліктің 2 түрі ажыратылады: 1. Мемлекеттік кәсіпкерлік 2. Жеке кәсіпкерлік Мемлекеттік кәсіпкерлік мемлекеттік мүлікті немесе жергілікті өзін-өзі басқару органдарын басқаруға уәкілетті мемлекеттік басқару органдары құрған кәсіпорын атынан экономикалық белсенділікті жүзеге асыру нысаны болып табылады. Мұндай кәсіпорындардың меншігі мемлекеттік бюджет қаражатының бір бөлігін және басқа көздерді оқшаулау нысаны болып табылады. Мұндай кәсіпорындардың маңызды сипаттамасы олардың өз міндеттемелері бойынша тек өз меншігіндегі мүлікпен жауап беруі болып табылады (мемлекет олардың міндеттемелері бойынша жауап бермейді, сондай-ақ мемлекеттің міндеттемелері бойынша өздері жауап бермейді). Жеке кәсіпкерлік-бұл кәсіпорын атынан немесе кәсіпкер атынан қызметті жүзеге асыру нысаны болып табылады. Кәсіпкерлік пайда (кәсіпкерлік табыс) алуға бағытталған бастамашыл қызметтің нысаны ретінде мыналарды көздейді: • тікелей өндірістік функцияларды жүзеге асыру, яғни тауар (өнім) өндіру немесе қызмет көрсету (мысалы, машина жасау фирмасы, туристік компания, конструкторлық бюро); • делдалдық функцияларды жүзеге асыру, яғни тауарды нарыққа жылжытуға және оны осындай тауарды тікелей өндірушіден оны тұтынушыға тиісінше (қоғамдық қолайлы) түрде беруге байланысты қызметтер көрсету. Қазақстан Республикасының Әділет кодексіне сәйкес кәсіпкерлік қызметтің ұйымдық-құқықтық нысандары айқындалып көрсетіледі. Қазақстанда кәсіпкерліктің 3 негізгі нысаны бар. Олардың артықшылықтары мен кемшіліктері 2 кестеде көрсетілген:
2 кесте "Кәсіпкерліктің негізгі нысандарының артықшылықтары мен кемшіліктері" Қазақстанда кәсіпкерлікке қолайлы жағдай жасау бойынша белсенді жұмыстар жүргізілуде. Астана халықаралық қаржы орталығы (АХҚО) сияқты бастамалар бизнеске қолайлы нормативтік-құқықтық актілер мен құқықтық жүйелерді құру арқылы шетелдік инвестицияларды тартуға бағытталған.Үкімет кәсіпкерлікті дамытудағы инновацияның маңыздылығын мойындайды. Әртүрлі бағдарламалар технологиялық жетістіктерді де қолдайды. 1.Бизнесті тіркеу: Қазақстанда кәсіпкерлік экономикалық жүйенің маңызды элементі болып табылады. Елдегі кәсіпкерлік сектордың маңызды аспектілері: Кәсіпкерлік субъектілерін тіркеу процесі жеңілдетілді, бұл процесті жеңілдету үшін электронды қызметтер бар. 2. Бизнес инфрақұрылымы: Астана және Алматы сияқты ірі қалаларда дамыған бизнес инфрақұрылымы және инновацияларды ынталандыру үшін экономикалық аймақтар мен технопарктер жұмыс істейді. 3. Қаржыландыру: Қаржыға қолжетімділік банк секторы мен қаржы институттары арқылы қамтамасыз етуге болады.Кәсіпкерлікті қолдаудың мемлекеттік бағдарламаларыда жұмыс атқарады. Қазақстандағы кәсіпкерлік бизнес-ортаның жақсаруы, заңнамалық реформалар және мемлекеттік қолдауымен дамуын жалғастыруда. Қазақстан Республикасының Президенті Қ.Ж.Тоқаев 12.12.2023жылы өткен кезекті жиналысында кәсіпкерлік туралы "Мұндай кездесулерді өткізу жақсы дәстүрге айналды. Бұл бизнес саласы ұлттық экономиканың негіздерінің бірі болып табылатындығына байланысты. Мемлекет кәсіпкерлікті дамытуға көп көңіл бөледі".деген сөздерінен-ақ кәсіпкерлік саласын дамытуға аса назар аударуымыз қажет. Кәсіпкер болудың өзі үлкен жұмысты талап етеді.Өйткені сіздің жасайтын жобаларыңыздың барлығы сіздің айнаңыз болып есептеледі.Сіздің бойыңыздан бірнеше қасиеттер табылуы қажет.Сол қасиеттердің арқасында сіз барлық қиындықтарға дайын боласыз яғни керек кезде шешім қабылдай білуіңіз қажет.Алдан ала болатын жағдайлардың барлығын жоспарлау арқылы жауапкершілік ала білуіңіз қажет. Соңғы 3 жылда елдегі кіші және орта кәсіпкерлік едәуір алға дамыды.Кәсіпкерлер арасында бәсекелестік күн сайын арту үстінде,оған дәлел ретінде 3 суретке назар аударсақ. Сурет 3 Шағын және орта кәсіпкерліктің ШОБ және ЖІӨ үлесі Субъектілер санатына бөлуде 30,4% шағын кәсіпкерліктің үлесі және 6,2% үлесі орта кәсіпкерлік үлесіне тең.3 Суретте 2020,2021 және 2022 жылдардағы орта кәсіпкерлік пен шағын кәсіпкерлікті диаграмма түрінде сипатталып көрсеткен.Бұл диаграммадан жыл сайынғы орта кәсіпкерлік пен шағын кәсіпкерліктің қаншалықты дамығанын және де ЖІӨ-ді көре аламыз. жүктеу/скачать 112,7 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|