Эксперименттік есептерді шығару әдістемесі
-дәріс. Динамикадан есептер шығару әдістемесі. (4 сағат)
жүктеу/скачать 0,92 Mb.
|
- Бұл бет үшін навигация:
- Жауабы : ; .
| 6-дәріс. Динамикадан есептер шығару әдістемесі. (4 сағат)
«Динамика» тарауынан есептер шығаруда күш түрлері мен олардың өзара әсерлесуіне қолданатын нақты жағдайларды қарастырады. Мұнда жеке бір ғана жағдай: өзара әсерлесуші денелер бөлініп алынып, олардың әрқайсысының қозғалыс теңдеуі жазылады. Сондай-ақ Үйкеліс күшін ескере отырып не ескермей, горизонталь беттегі дененің немесе денелер жүйесінің қозғалысы, дененің немесе денелер жүйесінің вертикаль жазықтықтағы қозғалысы, дененің немесе денелер жүйесінің горизонтқа бұрыш жасай қозғалуы қарастырылады. «Динамика» тарауынан есептер шешу құрылымы: Есепті оқып, оның пәнән анықтау. Есеп шарты мен талаптарын қысқаша жазу. Денелердің өзара әсерлесуі мен санақ жүйесін табу. Суретте әрбір денеге әсер ететін күшті табу. Әрбір дененің қозғалыс теңдеуін векторлық түрге әкелу. Координаттық остердің бағытын таңдау. Қозғалыс теңдеуін таңдап алынған осьтегі прокцияға жазып, олардың есеп шарты мен талаптарына жеткілікті сәйкестігін тексеріп, жүйеге келтіру керек. Теңдеулер жүйесін жалпы түрде шешу керек. Табылған шешімнің дұрыстығын шамалардың өлшеу бірліктерін тексеру арқылы анықтауға болады. Алынған нәтижені тексеру және анализ жасау арқылы анықтауға болады. Тексеріп, жауапты беру керек. Тарауда шешілетін есептердің жүйесі нәтижеге келу үшін қажетті әдістерді, динамиканың заңдары мен ұғымдарын қарастырады. Есеп 2. 13 м ұзындықтағы және 5 м биіктіктегі көлбеу жазықтықта массасы 26 кг жүк жатыр. Үйкеліс коэффициенті 0,5. Жазықтық бойымен жүкті көтеріп шығару үшін қандай күш керек?
Есепке сурет керек. Дене ілгерілемелі қозғалатын болғандықтан күштің бәрін массалар центрі С нүктеге түседі. Денеге 4 күш ауырлық күші ; қозғаушы күш ; реакция күші және үйкеліс күші әсер етеді. реакция күшін көрсету үшін ауырлық күшін көлбеу жазықтықтағы нормальға проекциялаймыз. Одан басқа бұрышын енгіземіз. Ол проекция күшін табу үшін керек. Ньютонның II заңы бойынша дененің қозғалыс теңдеуін векторлық түрге келтіреміз: . (1) Санақ денесі көлбеу жазықтық болады. Координат остерінің проекцияларында: . (2) . (3) (3) теңдеуден , үйкеліс күші: . (4) (2) теңдеуден : , (5) Мұндағы, ; (6) . Есеп 3. «Өлі тұзақ» тәжірибесінде массалы шар (мұндағы - тұзақ радиусы) биіктен түсірілген. Тұзақтың төменгі және жоғарғы нүктелеріне қандай күшпен әсер етеді?
Үш сурет беріледі. а) есеп шарты; б) жоғарғы нүктедегі орны; в) төменгі нүктедегі орны. Ньютонның III заңы бойынша тіреуге түсірілетін күш реакция күшіне тең. ; . биіктіктегі шардың потенциальдық энергиясы: . (1) потенциаль энергияның біраз бөлігі кинетикалыққа өтті. Энергияның сақталу заңы бойынша: . (2) нүктесіндегі шар жылдамдығы: . (3) нүктесіндегі шардың қозғалыс теңдеуі: , (4) Мұндағы - центргетартқыш үдеу осі бағытталған. Осы ось проекциясында: , (5) бұдан (3) ескере келе, . (6) энергияның сақталу заңы бойынша нүктесі үшін: , (7) бұдан . (8) шардың нүктесіндегі қозғалыс теңдеуі: . (9) осі жоғары бағытталған. Осы оске проекцияда: , (10) (8) ескере келе, . Жауабы : ; .жүктеу/скачать 0,92 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|