Әлеуметтік география пәні бойынша емтихан сұрақтары
Ру-тайпалық діндер: фетишизм, анимизм, тотемизм, ата-бабаларға табыну, шаманизм және т.б
жүктеу/скачать 453,24 Kb.
|
- Бұл бет үшін навигация:
- Ата-бабаларға немесе өлілерге табыну
- 32.Еңбек ресурстарының сандық және сапалық сипаттамалары, халықтың салалық және кәсіби құрылымы.
| 31.Ру-тайпалық діндер: фетишизм, анимизм, тотемизм, ата-бабаларға табыну, шаманизм және т.б.
Тайпалық діндер - әлеуметтік-экономикалық жағынан артта қалған халықтар мен тайпалар арасындағы діни нанымдардың алғашқы формалары. Алғашқы мәдениетті зерттеушілер ғылымның ешқандай діни түсініктері жоқ тайпаларды білмейтіндігін атап өтеді. Фетишизм - бұл адамның қиялына әсер еткен кез келген жансыз заттардың табиғаттан тыс күшіне сену: тас, ағаш кесіндісі немесе жануарлар денесінің бөлігі. Кейінірек - бұл фигуралар, пұттар. Тотемизм - тайпаның жануарлардан немесе өсімдіктерден шығуы және осы жануарға (өсімдікке) табыну. Мысалы, Австралияда бұлар - өлтіруге немесе жеуге болмайтын кенгуру, эму, опоссум. Ата-бабаларға немесе өлілерге табыну - бұл бір кездері өмір сүрген ата-бабалар немесе туыстар өмір сүре береді және тірілердің тағдырына пайдалы немесе зиянды әсер етуі мүмкін деген сенім. Шаманизм - бұл жеке адамдардың өзін-өзі экстаздық күйге келтіре отырып, рухтармен байланысқа түсу және олардың күшін емдеу және басқа да практикалық мақсаттарға пайдалану мүмкіндігі. Басқа бірқатар сенімдер бар: анимизм (латын тілінен алынған animus - «жан»), барлық табиғат құбылыстарын дараландырады; пантеизм – Құдайға табиғатта «төгілген» идея; тыйым салу жүйесі, магия және т.б. Анимизм (лат. anima — рух, жан) — заттық дүние құбылыстарының жандылығын бiлдiретiн термин. 32.Еңбек ресурстарының сандық және сапалық сипаттамалары, халықтың салалық және кәсіби құрылымы. Еңбек ресурстары-еңбек қызметі үшін қажетті дене бітімі мен денсаулығы бар ел халқының бір бөлігі. Еңбек қызметіне қатысты халық үш топқа бөлінеді: дорабочий, жұмысшы және одан кейінгі жұмыс жасы немесе еңбекке қабілетті, еңбекке қабілетті, еңбекке қабілетті халық. Еңбек ресурстарының мөлшері қоғам қажеттіліктерін қанағаттандыруға тиісті тірі еңбек массасын сипаттайды. Еңбекке жарамды халық – халықтың жалпы санымен, оның жас және жыныстық құрамымен (әйелдер, балалар және қарт балалар неғұрлым көп болса, еңбекке жарамды халықтың үлесі соғұрлым аз болады), жұмыс істейтін жасөспірімдер мен зейнеткерлік жастағы адамдар санымен сипатталады. , берілген елде белгіленген еңбекке қабілетті жастың шегі. Еңбекке қабілетті және еңбекке жарамсыз халықтың арақатынасындағы географиялық айырмашылықтар негізінен жас құрылымына байланысты, ол өз кезегінде халықтың ұдайы өндірісінің түрімен анықталады. Еңбек ресурстарының сандық және сапалық сипаттамасы бар. Алғашқыларға сан мен құрам көрсеткіштері (жасы, жынысы, қоғамдық топтар және т.б.), екіншілерге – білім деңгейінің, кәсіби біліктілік құрлымының және т.б. көрсеткіштері жатады. Еңбек ресурстарының жас құрылымы келесі негізгі жас топтарын бөлуді ұйғарды: 16-29 жастағы; 30-56 жастағы тұлғалар; зейнеткерлік жас алдындағы тұлғалар (61-63 жастағы ерлер, 56-58 жастағы әйелдер); зейнетенрлік жастағы тұлғалар (63 жастан үлкен ерлер, 58 жастан үлкен әйелдер). Кейде жас құрылымын анықтау үшін 10 жылдық жас аралығы халық құрамында 20-49 жастағы тұлғалар мен ерлердің үлес салмағы қаншалықты көп болған сайын, еңбек белсенділігі соншалықты жоғары. Еңбек ресурстарының жыныстық құрлымы оның құрамындағы ерлер мен әйелдер санының ара-қатынасымен сипатталады. Ол, әдетте , еңбек ресурстарының негізгі көзі еңбекке қабілетті жастағы халық бойынша анықталады. Қазақстан Республикасында, мысалы, ерлердің үлес салмағы - 47%, әйелдердікі -53% құрайды. Мұндай ара-қатынас экономикалық дамыған елдер үшін қалыпты деп есептеледі. Еңбек ресурстарының аймақтық-салалық құрылымы келесі шарттармен анықталады: - аймақтың шаруашылық кешенінің аймақтық-салалық құрылымымен; - жұмыс орындарының аймақтық-салалық үйлесімділігімен; - еңбекке қабілетті тұрғындардың кәсіби және біліктілік дайындық дәрежесімен; - аймақтың еңбекке қабілетті тұрғындарының демографиялық параметрлерімен жүктеу/скачать 453,24 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|