Интервью – интервьюердің немесе аудиотехника арқылы жазылған зерттеушінің респондентпен әңгіме. Ең кең тараған интервьюдің түрі ол формальданған (стандартталған) интервью, онда қойылатын сұрақтар бір реттілікте сұрақ парағында көрсетілген.
Фокус-топ топтық динамика эффектісін қолдануына негізделген. Бұл әдістің ерекшелігі – топтық дискуссия маманның (модератордың) жетекшілігімен өткізіледі базируется на использовании эффекта групповой динамики. Бұл әдістің негізгі қасиеті ол аз уақыт ішінде респендент тобынан толық ақпаратты алу.
Құжаттарға талдау жасау зерттеушіге әлеуметтік өмірдің маңызды жақтарын көруге мүмкіндік береді, адамдардың, топтардың қарым – қатынас динамикасын бақылауға және әлеуметтік құрлымның ерекшелігін бейнелеуге және бір тарихи кезеңдегі қоғамға сәйкес келетін нормалармен құндылықтарды қондыруға көмектеседі. Контент-талдау (англ. contents - мазмұн) ментальды, мәдени және әлеуметтік ерекшеліктерді берілген мәтіндердің мазмұндарын формальды зерттеуін қажет ететін ғылыми әдіс.
Контент-талдау сыртқы белгісі бойынша құрлымы және мазмұны бойынша инвариантты, бірақ жалпы ұйымдастырылмаған және жүйеленбеген мәтіндік массивті зерттеу үшін қолданылады. Зерттеушіні қызықтыратын белгіге бір немесе бірнеше факторлардың әсерін тікелей бақылайтын жақдай эксперимент, - деп аталады. это опытное исследование воздействия отдельного фактора (или нескольких факторов) на интересующую исследователя переменную. Зертханалық эксперимент теориялық гипотезаны тексеруге бағытталған. Далалық эксперимент – бағалы зерттеулерді тәжірибеге енуіне бағыттайды. Бақылау – зерттеушінің болып жатқан оқиғадларды тікелей тіркеу.
Ақпаратты өңдеу әдістемесі және оның қорытындыларын талдау.
Социологиялық зерттеудің мәліметтері өз бетінше жалпылама қорытындылар бере алмайды, тенденцияларды анықтауға және гипотезаларды тексеруге болмайды. Социологиялық зерттеудің қорытынды кезеңдерінің мақсаты ол қорытындылар және ұсыныстарды беру, жиналған мәліметтерді жалпылау және талдау. Реттелген мәліметтерді кесте, схемелар, графиктер және диаграмма түрінде бейнелеп беру. Социологиялық зерттеудің эмпирикалық мәліметтерді талдаудың келесі кезеңдерін бөліп көрсетеді: бейнелеу, түсіндіру және болжам.
Бақылаудың бірліктерін топтастыру -әлеуметтік ақпаратты бейнелеудің алғашқы және қарапайым түрі. Типтелендіру деген әлеуметтік объектінің тұрақты қатынастарын іздеу. Әлеуметтік ақпаратты топтастыру – сәйкес немесе қарсы келетін белгілері бойынша классификациялау және тәртіпке келтіру. Эмпирикалық және теориялық типтелендірулер бөліп көрсетіледі. Социологиялық зерттеулердің қорытындылары есеп ретінде жазылады. Есепте қойылған мақсат-міндеттер бойынша мәліметтер және қосымшалар беріледі.
Социологиялық зерттеудегі сауалнама мен әңгімелесу артықшылықтары
сауалнама
әңгімелесу
1. сауалнама жүргізу зерттелетін объекті туралы жалпы түсініктеме береді.
1.әңгімелесу кішігірім топтағы адамдармен жүргізу барысында олардың тәртіптерін бақылауға мүмкіндік береді.
2. респонденттің жеке бас ішкі дүниесіне сауалнама алушы тұлға ешбір әсер тигізбейді.
2. әңгімелесуде формальды емес сенімді атмосфера қалыптасуы мүмкін.
3. сауалнама жүргізу барысында интервьюердің болмауы респондентке анонимділік сезімін жоғарылатып адекватты жауап беруге септігін тигізеді.
3. интервьюердің респондентпен қарым-қатынасы респондентте әңгімелесу барысында сұрақтарға мәнді жауап беруіне негіз болады
4. сауалнамаға жауап беру барысында респондент сұраққа жауап беру уақытын өзі белгілейді.
4. әңгімелесу барысында интервьюер барлық қойған сұрақтар тізіміне жауап ала алады, ал сауалнамада респондент жауап бергісі келмеген сұрақтарды тастап кетуі мүмкін.
5. сауалнаманы арнайы мамандығы жоқ кадрлар жүргізе алады.
5. әңгімелесу алдын-ала дайындалған сұрақтар тізімі бойынша немесе еркін түрде жүргізіледі.
6. сауалнама көмегімен қысқа мерзімде керекті ақпаратты жинап алуға болады.
6. әңгімелесуді сұрыптау нәтижесінде қандай да белгілі бір тұлғадан ақпарат алу қажеттігі туған жағдайда, әңгімелесуді нақты сол адаммен жүргізіп жатқандығы туралы сенімділік мол болады.