Әлеуметтік-саяси білімдер модулі Пәндер: Әлеуметтану, саясаттану, мәдениеттану, психология Саясаттану Кредит №1


Саяси көшбасшылықты жіктеу жүйесі



бет7/8
Дата27.12.2022
өлшемі39,29 Kb.
#59967
1   2   3   4   5   6   7   8
Саяси көшбасшылықты жіктеу жүйесі.
Саяси көшбасшылықтың жіктелуі - Неміс ойшылы М.Вебер саяси көш бастаушыларды топтастыруға алғаш қадам жасады. Ол саяси серкелерді "бедел" ұғымына негіздеп былай жіктеуді ұсынды:
1) билік әкеден балаға мирас ретінде қалатын әдет-ғұрып жетекшілігі;
2) ерекше қадір-қасиеті, қабілетіне (ақылдылығына, батырлығына, т.б.) байланысты билік басына келген харизматикалық топ бастар;
3) Конституция негізінде сайлау арқылы басшылық орынға келген саяси серкелер.
7. Саяси режимдердің түсінігі мен түрлері. Тоталитаризм и авторитаризм: ерекшеліктері.....
Саяси-құқықтық режимнің түсінігі дегеніміз – қоғамдағы мемлекеттік билікті іс жүзіне асыру жолдарының әдістерінің жиынтығы.
Қазіргі саясаттануда ең кең тараған жіктеудің түрі қоғамдағы қалыптасқан саяси
тəртіптің ерекшеліктерінде негізделеді. Саяси тəртіп деп, саяси билік, қоғамды
басқару əдіс-тəсілдер жиынтығын, азаматтардың құқықтары мен еркіндіктерінің
демократиялық дəрежесін айтады.
Саяси билікті жүзеге асырудың қоғамды басқарудың тəсілдер жиынтығы ретінде
демократиялық құқық пен еркіндіктің жағдайын білдіретін саяси тəртіп жатады.
Зерттеушілердің көбі бұл тəртіпті айқындағанда оның көрсеткіші өлшеуші ретінде
демократиялық даму деңгейін, қоғам мүшелерінің белсенділігін айтады.
Саяси режимдердің түрлері:
а) демократиялық;
б) антидемократиялық;
Антидемократиялық саяси режіим өз кезегінде:
а) авторитарлық;
б) тоталитарлық;
в) фашистік режимдер болып жіктеледі.
Авторитаризм – демократиялық емес саяси режимдерге тән билік жүйесі, мемлекеттік биліктің бір адамның не органның қолына жиналуымен, негізгі саяси бостандықты тежеуімен, қысым жасауымен (сөз, басылым, жиналыс, т.б.), саяси оппозицияны басуымен сипатталады. Басқару әдістерінің үйлесуімен байланысты бір қалыпты авторитарлық режимнің түрін өзгертуге мүмкіндік бар, классикалық диктатураның демократиялық белгісін формалды түрде сақтау, дегенмен оның террорсыз және қуғын-сүргінсіз.
Тоталитаризмсаяси режим ретінде, абсалютті түрде, әр адамның әр түрлі өмірінің жан-жақтарын және барлық қоғамды тұтасымен бақылауға негізделген. Оның негізінің маңызды жағына авторитарлық режимнің шектен шығатын көрінісіне биліктің бәрін қамтуға бәрін тексеруге тырысуы.
ерекшеліктері идеологиялық абсолютизма болуын қамтиды. Яғни, ережелер мен билеуші элитаның жинақталатын идеялар жиынтығы, шағымдануға ешқандай жолы жоқ екенін қол сұғуға Құдайдың шындығына, аксиома, аясында салынып жатыр. Бұл өзгерту мүмкін емес нәрсе. Сондықтан, бұл болды және болады, ол дұрыс болып табылады, өйткені, мен басқаша болуы мүмкін емес. Демократия және тоталитаризм жанжал болды.



Достарыңызбен бөлісу:
1   2   3   4   5   6   7   8




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет