alienism [‘eiljənizm] n 1.(заң) жат мемлекеттегі  шет елдіктің жай-күйі 2. психатрия  alienist

62
63
alkalescent [,ælkə’lesnt] adj (хим) əлсіз сілті(-
нің, -нікі)
alkali [‘ælkəlai] n (pl –s, -es [-z]) (хим) сілті ♦~ 
soils – сор, сортаң жер
alkalimetry [,ælkə’limitri] n (хим) 
алкалиметрия (көмір қышқылының (carbon di-
oxide) санын анықтау)
alkaline [‘ælkəlain] adj (хим) сілті(-нің, -нікі)
alkaloid [‘ælkəlɔid] adj (хим) алкалоид (стрих-
нин, морфин, хинин, кофеин, т.б. улы заттар)
all [ɔ:l] A. indef det 1. (көпше түрдегі зат 
есімдермен қолданылады: зат есімнің алдынан 
the, this/that, these/those, my, his, her т.с.с. не 
есептік сандар келуі мүмкін) барлық, бар, 
барша ♦All horses are animals, but not ~ animals 
are horses. – Барлық жылқы – жануарлар, 
бірақ барлық жануар жылқы емес. ♦All the 
people you invited are coming. – Сен 
шақырғандардың бəрі де келеді. ♦All my plants 
have died. – Менің бар көшетім өліп қалды. 
♦All fi ve men are hard workers. – Бесеуі де 
жұмыскер адамдар. 2.(санауға келмейтін зат 
е.-мен қолд., зат е.-нің алдынан the, this/that я 
my, his, her, т.с.с. келуі мүмкін) барлық, бар 
♦All wood tends to shrink. – Барлық ағаш 
семеді. ♦All this mail must be answered. – Мына 
хаттың бəріне жауап беру керек. 3.(белгілі 
бір уақыт кезеңін білдіретін жекеше түрдегі 
зат е.-дермен қолд.) бүткіл (уақыт) бойы, 
барлық, бар, барша ♦She was abroad ~ last sum-
mer. – Өткен жаз бойы ол шет елде болды. 
♦We were unemployed (for) ~ the time. – Барлық 
уақыт бой біз жұмыссыз жүрдік. ♦He has 
worked ~ year/month/week/day. – Жыл/ай/апта/
күні бойы ол жұмыстан бас алмады. ♦He has 
lived ~ his life in London. – Ол бүткіл өмірін 
Лондонда өткізді. 4.бар, барлық, барынша 
♦with ~ speed/haste/dispatch – бар 
жылдамдығымен/пəрменімен/ барынша жедел 
5.қандай да (бір) болмасын, қандай да бір, 
барлық, бар, небір ... болса да ♦Beyond ~ doubt 
changes are coming. – Өзгерістердің 
болатынына ешбір күман жоқ. ♦He denied ~ 
knowledge of the crime. – Ол қылмыс жайлы 
қандай да бір білетінін терістеді. 6.(idm) 
*and ~ that (jazz, rubbish, etc.) (ауызекі) жəне 
де сол сияқты заттар, нəрселер, т.с.с. ♦I’m gut-
ted by history – dates and battles and ~ that stuff. 
– Тарихтан мезі болдым – цифрлар мен 
соғыстар, жəне басқа сол сияқты бірдеңелер. 
*for ~ қарамастан, сөйтсе де ♦For ~ his wealth 
and fame, he is a very lonely man. – Байлығы 
мен атағына қарамастан, ол өте жалғыз 
адам. ♦He has a great power and wealth, but he 
is still unhappy for ~ that. – Онда асып-тасқан 
күш те, дəулет те бар, соған қарамастан ол 
əлі де бақытсыз. *not ~ that good, well, etc. 
соншалықты жақсы, тəуір емес ♦He doesn’t 
sing ~ that well. Ол əнді соншалықты тəуір 
айтпайды. *not as bad(ly), etc as ~ that 
соншама (оншада) бір ... емес, т.с.с. ♦They are 
not rich as ~ that. – Олар пəлендей бір бай емес. 
B. indef pron 1. барлық, бар, барша, бəрі (a) ~ 
(of smb/smth) ♦I invited my fi ve sisters but not ~ 
(of them) can come. – Мен өзімнің əпке-
қарындасымның бесеуін де шақырдым, алайда 
олардың барлығы бірдей келе алмайды. (b) ~ 
of smb/smth ♦All of the toys were broken./They 
were ~ broken. – Ойыншықтың барлығы 
сынған екен./Барлығы да сыныпты. 2.тек қана, 
бір ғана, барлығы ♦All I want is peace and quiet. 
– Маған керегі – тек тыныштық пен дамыл. 
♦He took ~ that I had. – Ол менің бар затымды 
сыпырып кетті. 3.(idm) *~ in ~ (a)жалпы 
алғанда, бəрін есепке алғанда, былайша алып 
қарағанда ♦All in ~ it had been a great success. - 
Жалпы алғанда, бұл бір өзі үлкен жетістік 
болды. (b)бəрін қосқанда, бəрі, бірге ♦There 
were twelve absentees ~ in ~. - Бəрін қосқанда 
он екі адам қатыспады. (c)бары, есіл-дерті 
♦Painting became his ~ in ~. – Оның есіл-дерті 
сурет салу болыпты. *~ or nothing болса 
болды, болмаса бордай тозды, болса болады, 
болмаса қояды, не олай, не бұлай ♦It's ~ or 
nothing - if we don’t score now we’ve lost the 
match. – Болса болды, болмаса қойды – қазір 
ұпай алмасақ (гол кіргізбесек), онда 
ұтылғанымыз. ♦It was ~ or nothing for Suzan; 
either the company offered her a pay rise or she 
would leave. – Сюзан үшін ол шешуші кезең 
еді; не компания жалақысын көтереді, 
болмаса ол кетеді. *and ~ қосымша, тағысын 
тағы, да, де, та, те ♦ The wind blew everything 
off the table, tablecloth and ~. – Боран столдағы 
барлық затты ұшырып əкетті, дастарханды 
жəне тағы басқаларын. ♦They ate the whole 
fi sh: bones, tail, head and ~. – Олар балықты 
толығымен жеді: сүйегі, құйрығы, басы, 
тағысын тағылар. ♦You sure you have enough 
gas and ~. – Сен газдың жəне тағы 
басқалардың жеткілікті екеніне көзің жете 
ме? * (not) at ~ тіпті де, мүлде, ешқандай да, 
сəл де болса ♦I didn't enjoy it at ~. – Маған түк 
те ұнамады. ♦There was nothing at ~ to eat. – 
Жейтін мүлде ештеңе болмады. ♦Are you at ~ 
worried about the forecast? – Сен сəл де болса 
болжам жөнінде қобалжисың ба? *in ~ 
жалпы, жалпы алғанда ♦There were twelve of us 
in ~ for dinner. – Асқа жалпы алғанда он екі 
адам жиналыппыз. *not at ~ (айтылған 
рахметке жауап ретінде қолд.) ♦“-Thank you!” 
– “Not at ~!” – «Рахмет!» – «Ештеңе емес!» 
*one’s ~ өзінің барын, бар нəрсесін, т.с.с. 
♦They gave their ~ in the war. – Олар соғыста 
қасық қаны қалғанша ұрысты. *above ~ 
бəрінен бұрын, бəрін былай қойғанда ♦Above 
~, we have to be vigilant. – Бəрінен бұрын, біз 
қырағы болуымыз керек. *after ~ əрі беріден 
соң, кейін ♦Who are you after ~?! - Əрбірден 
кейін сен кімсің?! C.indef adv 1.толығымен, 
бүткіл ♦She was dressed ~ in white. – Ол 
толығымен ақ киіпті. ♦She lives ~ alone/~ by 
herself. – Ол жападан жалғыз тұрады. ♦The 
coffee went ~ over my trousers. – Кофе 
шалбарымның барлық жерінен өтіп кетті. 2. 
(ауызекі) өте, тым ♦She was ~ excited. – Ол өте 
толқып тұрды. ♦Now don't get ~ upset about it. 
– Ал енді бұл жайлы сары уайымға түспе.3. 
(too-мен, сын е., үстеулермен келеді) ♦ The end 
of the holiday came ~ too soon. – Демалыс тым 
тез тəмамдалды. ♦All too often it is the other 
who gets blamed for her children’s behaviour. – 
Көп жағдайда баласы үшін анасын кіналайды. 
4. (спорт пен ойындарда) екі жаққа да, тең 
♦The score was four ~. Екі жақ та (немесе 
барлығы да) төрт ұпайдан алды. 5. (idm) *~ 
along (ауызекі) ылғм (да), басынан бері ♦I re-
alized I had had it in my pocket ~ along. – 
Түсіндім, мен мұны ылғи да қалтамда 
ұстағанмын. ♦I knew ~ along that this relation-
ship wouldn’t last. – Бұл қарым-қатынастың 
көпке созылмасын əу бастан-ақ түсінгемін. *~ 
but дерлік, десе де болады ♦The party was ~ 
but over when we arrived. – Біз келгенде той 
бітіп те қапты. ♦It was ~ but impossible to 
climb back into the boat. – Қайыққа кері 
тырбанып міну мүмкін емес десе де болатын. 
*~ in қалжыраған, қажыған, сілесі қатқан ♦At 
the end of the race he felt ~ in. – Жарыстың 
соңынан қарай оның əбден сілікпесі шықты. 
*~ of smth (өлшем, биіктік, қашықтық ж.) 
шамамен, шамалас ♦It was ~ of two miles to the 
beach. – Пляжға дейін екі мильдей болатын. 
*~ one бəрі бірге ♦We don't have a separate din-
ing-room - the living area is ~ one. – Бізде 
арнайы тамақ ішетін бөлме жоқ – жатын 
бөлме бəрі бірге. *~ over (a) əр тұста, барлық 
жерде ♦We looked ~ over for the ring. – Біздің 
жүзікті қарамаған жеріміз жоқ. ♦ I'm aching 
~ over after the match. – Матчтан кейін үсті-
басым ауырып тұр. (b)(кісі ж.) «ол енді солай 
ғой», «ол белгілі ғой» деген мағ. ♦That sounds 
like my sister ~ over. – Бұл менің əпкем 
(қарындасым) сияқты. ♦He was late of course, 
but that’s Tim ~ over! – Əрине, ол кешікті, бірақ 
Тімді (Тимді) білесің ғой! *~ right (кейде al-
right) (a) күткендей, ойлағандай ♦Is the coffee 
~ right? – Кофе дұрыс па? ♦Are you getting 
along ~ right in your new job? – Жаңа 
жұмысың ойдағыдай ма? (b) аман-есен, тəуір 
♦I hope the children are ~ right. – Балалар 
жақсы болар (деп ойлаймын). (c) болады, 
тəуір ♦This homework is ~ right but you could do 
better. – Мына үй тапсырмасы болады, 
дегенмен де тəуірірек істесең де болады ғой. 
(d) «бопты, құп» деген мағ. ♦ “Will you post this 
for me?” “Yes, ~ right.” – «Мынаны мен үшін 
почтаға салып жібере аласың ба?» «Иə, 
жарайды.» (e) (шүбасыздықты білдіреді) 
♦That's the man I saw in the car ~ right. – Ол 
(анау) туп-тура мен машинада көрген адам. 
*~ the better, harder жақсырақ, қаттырақ 
♦We'll have to work ~ the harder with two mem-
bers of staff away ill. – Екі жұмыскер ауырып 
жатқандықтан, бізге қайраттана істеу 
керек. *~ there (ауызекі) аман-сау, жөні түзу 
♦He behaves very oddly at times - I don’t think 
he’s quite ~ there. – Ол кейде қызық қылықтар 
жасайды – дені сау болса игі еді. *to be ~ 
about smb/smth негізінен біреу/бірн. жайлы 
болу ♦The news is ~ about the latest summit 
meeting. – Жаңалық негізінен (толығымен) 
соңғы саммиттік кездесу жайлы. *to be ~ for 
smth/doing smth бірнəрсені өте жақтау ♦She's 
~ for more nursery schools being built. – Ол 
көптеген балабақшаның салынғанын қалайды. 

64
65
*to be ~ one to smb бəрі бір, айырмашылығы 
жоқ деген мағ. ♦It's ~ one to me whether we eat 
now or later. – Маған қазір ішті не, кейін ішті 
не,бəрібір. *to be ~ over (...) (хабар ж.) тарау, 
мəлім болу ♦News of the holiday was ~ over the 
school within minutes. – Каникул (демалыс) 
жайлы хабар мектепке əп сəтте тарады. *to 
be ~ over smb (ауызекі) біреуге «жабысып» 
қалу, жаны қалмау, асты-үстіне түсу ♦You can 
see he's infatuated by her - he was ~ over her at 
the party. – Ол жігіттің қыздан есі кеткені 
сонша, тойда жабысып қапты, тегі. *to be ~ 
up (with smb) (ауызекі) тықыр таяну, 
сəтсіздікке ұшырау ♦It looks as though it's ~ up 
with us now. – Шаруамыз біткен сияқты.
all- pref (күрделі сын е. (adjs) мен үстеулер 
(advs) құрайды) 1.жалпы-, бүкіл-, т.с.с. ♦an 
all-electric kitchen - электрлі жабдықтармен 
толық қамтылған кухня ♦an all-American show 
– жалпыамерикандық шоу 2. аса, өте ♦all-
important – аса маңызды ♦all-powerful – аса 
қуатты ♦all-merciful – аса мейірімді
Allah [‘ælə] n Алла, Аллаһ
all-around [,ɔ:l’əraund] adj 1.жалпы, орта ♦a 
good all-round education – жақсы орта білім. 
2.жан-жақты, сегіз қырлы, бір сырлы ♦an all-
round sportsman – жан-жақты спортшы
allay [ə’lei] v (кітаби) жұбату, көңілін басу, 
тыныштандыру
all-clear [‘ɔ:lkliə] n қауіп-қатер жоқ деген белгі
allegation [,æli’geiʃən] n (дəлелсіз) айыптау, 
жала жабу ♦These are serious ~s. – Бұл - қатаң 
айыптаулар.
allege [ə’leʤ] v (кітаби) (дəлелсіз) айыптау, 
жала жабу ♦The prisoner ~s that he was at 
home on the night of the crime. – Тұтқын 
(қылмыскер) қылмыс жасалған түні үйде 
болғамын дейді. ♦Не ~d illness as the rea-
son for his absence. – Ол ауырғандықтан 
келмедім деді. ♦We were ~d to have brought 
goods into the country illegally. – Бізге елге 
заңсыз тауар əкелді деп жала жабуда 
(айыптауда). 
alleged [ə’leʤid] adj деп күдіктелінген, деп 
есептелінген, деп пайымдалынған ♦the ~ cul-
prit – кінəлі делінген адам 
allegedly [ə’leʤidli] adj ♦ The novel was ~ 
written by a computer. – Романды компьютер 
жазған дейді.
allegiance[ə’li:ʤəns] n (кітаби) ~ (to smb/
smth) адалдық, жақтастық ♦to swear (an oath 
of) ~ to the Queen. – Королеваға (адалдыққа) 
ант беру.
allegoric(al) [,æli’gɒrikəl; US ,æli’gɔ:rəkl] adj, 
adv аллегориялық, астарлы, тұспал(дай)
allegorize [‘æligɒraiz] v аллегориямен 
бейнелеу, тұспалдай, астармен білдіру 
allegory [‘æligəri; US ‘æligɔ:ri] n аллегория, 
астарлай, тұспалдай білдіру
allegretto [,æli’gretəu] adj, adv, n (муз) 
аллегрето, шапшаң, ойнақы
allegro [ə’leigrəu] adj, adv, n (муз) аллегро, тез 
тактілі, ойнақы
alleluia [,æli’lu:jə] = hallelujah
all-embracing [,ɔ:lim’breisiŋ] adj жан-жақты, 
бəрін қамтитын
allergic [ə’lз:ʤik] adj 1. (медиц) аллергия(-
лық), тым сезгіш ♦an ~ reaction to wool – 
жүнге аллергиялық реакция 2.predic (ауызекі) 
сіркесі су көтермейтін, шыдамсыз, кіртигіш ♦~ 
to criticism - сынға төзімсіз жан-жақты,бəрін 
қамтитын
allergy [‘æləʤi] n 1. (медиц) аллергия 
(тамаққа, тозаңға, жəне т.б. қатысты 
қалыптан тыс сезгіштік) ♦an ~ to cat fur – 
мысықтың қылышығына аллергия 2. (ауызекі) 
жаратпаушылық, түршігушілік
alleviate [ə’li:vieit] v (ауруды, қайғыны, т.б.) 
жеңілдету, бəсеңдету ♦The doctor gave her an 
injection to ~ the pain. – Дəрігер оның ауруын 
бəсеңдету үшін укол салды. ♦They ~d the bore-
dom of waiting by singing songs. – Олар күтіп 
жалыққан соң өлең айтып сергіді. 
alleviation [ə,li:vi’eiʃn] n (ауруды, қайғыны, 
т.б.) жеңілдету, бəсеңдету 
alley [‘æli] n (кейде alley-way) аллея
All Fool’s Day n ақымақтар күні (1 сəуір)
alliance [ə’laiəns] n 1.одақтасу, бірігу, серіктесу 
(əрекеті) ♦States seek to become stronger 
through ~. – Мемлекеттер өзара бірлесу 
арқылы күшеюге ұмтылуда. 2.одақ, альянс, 
бірлестік ♦to enter into an ~ with a neighbouring 
state – көрші елмен одаққа ену 3. (idm) *in ~ 
(with smb/smth) бірлесе, тізе қоса 
allied [æ’laid кейде ‘ælaid] adj 1.туыстас, 
жақын ♦~ sciences, species – іргелес ғылымдар, 
туыс особьтер 2.одақтас 
alligation [,æli’geiʃən] n қорытпа, қоспа
alligator [‘æligeitə] n аллигатор (крокодилдің, 
қолтырауынның бір түрі)
all-in [‘ɔ:lin] adj, adv барлығы, бəрін қосқанда 
♦an ~ price – жалпы бағасы
all-metal [‘ɔ:l metl] adj тұтастай металдан 
жасалған 
all-night [‘ɔ:l nait] adj түнгі, түні бойғы 
allocate [‘æləkeit] v ~ smth (to smb/smth) бөліп 
беру, бекіту, тапсыру ♦to ~ funds for repair work 
– жөндеу жұмысына қаржы бөлу ♦He ~d 
tasks to each of us/~d each of us our tasks. – Ол 
əрқайсымызға тапсырма бөліп берді.
allocation [,ælə’keiʃn] n 1. бөліп беру, бекіту, 
тапсыру (əрекеті) 2.бөлінген қаржы, уақыт, т.с.с.
allocution [,æləu’kju:ʃən] n (салтанатты 
жағдайдағы) сөз, үндеу

жүктеу/скачать 3,69 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: