Еліміз өз тəуелсіздігінің 20 жылдығын атап өтіп, дамуының жаңа кезеңіне аяқ бас

160
161
суға түсемін де төсекке барып жатамын. 
♦He takes a cold ~ every morning. – Таңертең 
сайын ол суық суға түседі. 2.(кейде ~-tub, tub) 
ванна 3.~s (а)(іштегі) бассейн (в)монша ♦Turk-
ish ~s – түрік моншасы 4. (idm) *to throw 
the baby with ~ water → baby B.v суға түс(ір)
у, шомыл(дыр)у, жуын(дыр)у ♦to ~ the baby – 
сəбиді шомылдыру ♦I ~ every night. – Мен түн 
сайын ваннаға түсемін.
Bath brick [‘bα:θbrik] n металды ысқылап 
тазалауға арналған кремнийден тұратын 
кірпіш пішінді зат
Bath chair [,bα:θ'ʧeə(r)] n науқас отыратын 
сырғымалы кресло 
bathe [beið] A.v 1.(бетті, қолды, т.с.с.) жуу 
♦The doctor told him to ~ his eyes twice a day. 
– Доктор оған көзіңді күніне екі рет жу деп 
айтты. ♦The nurse ~d the wound. – Күтуші 
жараны жуды. 2.(теңізде, өзенде, т.с.с) 
суға түсу, шомылу, жүзу ♦On hot days we of-
ten go ~ing in the river. – Ыстық күндері біз 
өзенге суға түсуге жиі барамыз. 3.жуу (м.: 
толқынмен) ♦tides ~ing the sea shores – теңіз 
жағасын жуып жатқан толқындар B.n 
теңізде, т.с.с. шомылу, жүзу (əрекеті) ♦It is a 
sunny day. Let’s go for a ~. – Бүгін күн шуақты 
екен. Теңізге барып шомылайық.
bathed [‘beiðd] adj ~ in/with smth (суға, 
жарыққа) малынған ♦He face was ~ in tears. – 
Оның беті жасқа малынған. ♦The countryside 
was ~ in brilliant sunshine. – Жарқыраған күн 
нұрына малынған ауыл-аймақ.
bather [‘beiðə(r)] n жүзуші, шомылушы, суға 
түсуші
bath-house [‘bα:θhaus] n 1.суға түсушілерге 
арналған киім ауыстыратын күрке 2.монша
bathing ['beiðiŋ] n (Brit) (көне қолд) (теңізде, 
т.с.с.) суға түсу, шомылу
bathing cap ['beiðiŋ kæp] n (Brit) (көне қолд) 
жүзу бас киімі
bathing costume ['beiðiŋ ,kɒstju:m] n жүзу 
киімі = swimming costume
bathing dress, suit n жүзу костюмі = bathing 
costume 
bathmat [‘bæθmæt] n ваннаға төсейтін төсеніш
bathometer [bə’θɒmitə(r)] n батометр, судың 
тереңдігін өлшейтін құрал
bathos ['beiθɒs] n ғажайып, əсерлі сөздің, т.б. 
мағынасыз, күлкілі нəрсеге күрт айналуы 
♦sentimental poem, trembling on the verge of ~ 
- күлкіге душар бола жаздап тұрған сезімге 
толы өлең
bathrobe (кейде robe) [‘bα:θrəub] n 1.моншаға, 
ваннаға киетін халат 2. (US) = dressing-gown
bathroom ['bα:θrum] n (ваннасы, туалеті, қол 
жуғышы бірге) жуынатын бөлме
bath-tub ['bα:θtʌb] n ванна, жуынатын бөлме
bathymetry [bə'θimitri] n (мұхит, теңіз, т.с.с.) 
тереңдікті өлшеу
bathyscaphe ['bæθiskæf] n батискаф (мұхит, 
теңіз түбін зерт-н аппарат) 
bathysphere ['bæθisfi ə] n батисфера (теңіз 
түбін зерт-н камера) 
batik [bə'ti:; кейде 'bætik] n 1.батик (матаны 
арнайы балауыз сала бояу тəсілі) 2.батик (осы-
лайша боялған материал) ♦a ~ dress – батик 
көйлек
batiste [bæ’tist; кейде bə’t-] n бітес, батист 
(үлбіреген жұқа мата)
batman [‘bætmən] n (pl ~men [-mən]) (Brit) 
(əскери) атқосшы, атшабар, шабарман 
(командирдің көмекшісі)
baton [‘bætn, ‘bætɒn; US bə’tɒn] n 1.дирижер 
таяғы 2. (спорт) эстафета таяғы 3.полицай 
таяғы (қару ретінде қолд.) 4.атақ-дəреже белгі 
таяғы ♦a Field-Marshal’s ~ - фельдмаршал 
таяғы
bats [bæts] adj ақымақ, жынұрған, қояншық 
♦He has gone ~. – Ол аласұрып кетіпті.
batsman [‘bætsmən] n (спорт) (крикет, 
бейсболда) допты таяқпен соғушы
battalion [bə’tæliən] n (abbr Bn) (əскери) 
батальон
battels [‘bætlz] n pl (Оксфордта) студенттің 
жалпы (оқу, киім, тамақ, кітап, үй, т.б.) 
шығарған шығыны
batten I [‘bætn] A.n едендік тақтай; жіңішке 
тақтай, ағаш я темір рейка B.v ~ smth (down) 
тақтаймен, рейкамен мықтау
batten IІ [‘bætn] v (phr v) ~ on smb/smth 
біреудің/бірн-ң арқасында күн көру, 
арамтамақтану ♦She avoided having to work 
by ~ing on her rich relatives. – Ол өзінің бай 
туыстарының арқасында жұмыс істеуге 
мəжбүр болған жоқ.
batter [‘bætə(r)] A.v 1.~ at/on smth ұрғылау, 
соққылау (а) ♦He kept ~ing (away) at the door. 
– Ол есікті ұрғылай берді. (b) ~ed babies/
wives (əке-шешесінен/күйеуінен) қорлық 
көрген сəбилер/əйелдер 2.(phr v) *~ smth down 
ұрғылап түсіру, құлату ♦Let’s ~ the door down. 
– Кел есікті ұрғылап құлатайық. *~ smth to 
smth бірн-ні ұрғылай бас бірдеңеге айналдыру 
♦The huge waves ~ed the wrecked ship to 
pieces. – Алып толқындар қираған кеменің 
быт-шытын шығарды. ♦The victim’s face was 
~ed to pulp. – Жəбір көрушінің беті боп-боз, 
көнектей болып кетіпті. B.n 1.ұн, жұмыртқа 
жəне сүттің шыламасы 2. (архит) кемер, 
кертпеш; еңіс, еңкіш (қабырғаның)
battered [‘bætə(r)d] adj 1.ұрылған, тозығы 
шыққан, мыжылған, мүжілген ♦a ~ old hat – 
тозығы шыққан ескі қалпақ 2.азап, қорлық 
көрген ♦~ children – қорлық көрген балалар
battering-ram [‘bætəriŋ ræm] n (тарих) там 
бұзғыш, қабырға күйреткіш жабдық
battery [‘bætəri] n 1.батарея, батарейка, 
аккумулятор ♦a car ~ - көліктің аккумуляторы 
♦a torch ~ - фонарь батареясы ♦This pocket 
calculator needs two ~ies. – Мына қалта 
калкуляторына екі батарейка керек. 2. 
(əскери) батарея (артиллерия бөлімі не соғыс 
кемелерінің тобы) 3.жиынтық, үймек, топ 
♦(ауысп. мағ.) She faced a long ~ of questions. 
– Оған талай сауал төнді. 4.тауық бағуға 
арналған тор клеткалар 5. (заң) күш көрсете 
балағаттау, жұлқылау 6. (idm) *to recharge 
one’s ~ies (ауызекі) (сөзбе сөз: батареяны 
зарядтау) тынығу, əл жинау
battery farm [,bætəri ‘fα:(r)m] n тауық 
фермасы [қ-з: battery 4]
battery farming n [қ-з: battery farm]
batting [‘bætiŋ] n мақта (дайын күйінде 
қолд-н), ватин
battle [‘bætl] A.n 1.шайқас, ұрыс, айқас ♦a 
fi erce ~ - кескілескен шайқас ♦the ~ of Water-
loo – Ватерло түбіндегі шайқас 2. (ауысп. 
мағ.) айтыс, талас, күрес, шайқас ♦a ~ of 
words – сөздер шайқасы, айтыс-тартыс 
♦Their whole life was a constant ~ against pov-
erty. – Олардың бү(т)кіл өмірі кедейлікпен 
күресумен өтті. 3. (idm) *to do ~ (with smb) 
(about smth) (біреумен бірн-ге бола) айтысу, 
тартысу *to fi ght a losing ~ (өзінің) жеңілетінін 
біле тұра айқасу, тартысу *to give a ~ күш, 
қайрат көрсету *half the ~ (ең) бастысы, басты 
бөлігі, істің жартысы *to join the ~ айқасқа, 
т.с.с. кірісу B.v ~ (with/against smb/smth) for 
smth; ~ (on) шайқасу, ұрысу, айқасу ♦They 
~d with wind and waves. – Олар желмен жəне 
толқынмен айқасты. ♦The progress is slow, 
but we keep ~ing on. – Пəлендей ілгерілеу жоқ, 
алайда айқасып бағудамыз.
battle-array [‘bætlə,rei] n (əскери) сап, рет
battle-axe, battleax [‘bætl æks] n 1.(тарих) 
айбалта 2. (жақтырм) сұмпайы, залым əйел
battlecraft [‘bætlkra:ft] n (əскери) шайқас, ұрыс 
өнері
battle-cruiser [‘bætl,kru:zə] n соғыс кемесі, 
крейсер
battle-cry [‘bætlkrai] n əскери ұран
battledress [‘bætldres] n (əскери) жорық киімі, 
формасы
battle fatigue [‘bætlfə,ti:g] n контузия 
(ауыр əскери шайқасқа қатысқандардың 
кейбіреуінде болатын псих-қ ауру)
battlefi eld [‘bætlfi :ld] n ұрыс, айқас, шайқас 
алаңы, даласы ♦(ауысп. мағ.) The housing issue 
has become a political ~. – Үй мəселесі саяси 
айқас алаңына айналды.
battle-fl eet [‘bætlfl i:t] n əскери теңіз флоты
battle-front [‘bætlfrʌnt] n ұрыс, шайқастың 
алғы шебі
battleground [‘bætlgraund] = battlefi eld 
battle-line [‘bætl ,lain] n ұрыс, шайқас сызығы, 
шебі
battlements [‘bætlmənts] n [pl] (мұнараның не 
қамалдың) сыртқа оқ атуға арналған кетіктері 
бар аласа дуалы
battle-plane [‘bætlplein] n ұрыс ұшағы, 
истребитель
battle royal n 1.екіден көп қарсы жақтар 
қатысқан соғыс 2.қызу айтыс
battle scarred adj (ұрыстан қалған) тыртығы 
бар, жарасы бар ♦a ~ warship – ұрыста 
зақымданған соғыс кемесі
battle-seasoned [‘bætl ,si:znd] adj ұрыста, 
шайқаста шыныққан
battle ship [‘bætlʃip] n линкор, ұрыс кемесі
battle-tried [‘bætltraid] = battle-seasoned 
battle-wagon [‘bætl,wægən] n (slang) ұрыс кемесі
batty [‘bæti] adj (-ier, -iest) (ауызекі) ақымақ, 
есалаң, шалыс
bauble [‘bɔ:bl] n 1.жылтырақ, арзанқол 
əшекейсымақ 2.жаңа жалдық шыршаға 
ілінетін əшекейлер

162
163
baubling [‘bɔ:bliŋ] adj түкке тұрмайтын
baulk [bɔ:k] = balk
baulky [‘bɔ:ki] = balky
bauxite [‘bɔ:ksait] n (мин) боксит (алюминий 
алынатын балшық сияқты руда)
bawbee [bɔ:’bi:] n (Scot) жарты пенни 
(тиын)
bawd [bɔ:d] n 1.жезөкшелер үйіне қожа əйел 
2. жезөкше, жеңілтек əйел 3. (көне қолд) зəлім 
əйел
bawdily [‘bɔ:dili] adv бəдіктене, бəдіктікпен
bawdiness [‘bɔ:dinis] n бəдіктік
bawdry [‘bɔ:dri] n (көне қолд) 1.боғауыз, 
тұрпайы сөйлеу, сөз 2.жезөкшелік
bawdy [‘bɔ:di] A.adj (-ier, -iest) боғауыз, 
тұрпайы, бəдік ♦~ jokes, stories – бəдік 
қалжыңжар, өсек-аяң B.n (көне қолд) бəдік, 
тұрпайы сөйлеу, сөз
bawdy-house [‘bɔ:dihaus] n жезөкшелер үйі, 
тəн үйі
bawl [‘bɔ:l] A.v 1.~ (smth) (out) айқайлау, 
айқайлап айту, бажылдау, дікілдеу ♦That baby 
has been ~ing for hours. – Ана сəби бірнеше 
сағат болды бақырып жатыр. ♦We ~ed 
for help but no one heard us. – Біз көмекке 
шақырып айқайлағанбыз, бірақ ешкім де 
естімеді. ♦The seargent ~ed (out) a command. – 
Сержант бұйрықты саңқ етіп айтып салды. 
2. (phr v) *~ smb out біреуді сөгу, қамшылап 
алу B.n айқай, бақырыс, дікіл
bay I [bei] n шығанақ, қойнау ♦the Bay of Ben-
gal – Бенгал шығанағы 
bay II [bei] n (кейде bey-tree) лавр (ағаш)
bay III [bei] n (a)қойма, зат қоятын, сақтайтын 
орын ♦a parking ~ - көлік қоятын жер (в)
арнайы орын, қуыс ♦the bomb-~ - ұшақтың 
бомба салынған бөлігі ♦the sick-~ - (мекеменің, 
т.с.с.) ауруға арналған бөлімі
bay IV [bei] A.n 1.қатты үру, үріс, арсыл 
(иттің) 2. (idm) *at ~ тығырыққа тірелген *to 
bring smb/smth to ~ қамау, құрыққа, қармаққа 
əкелу *to keep/hold smb ~ жақын жібермеу, 
алыс ұстау B.v қатты ұлу, үру ♦the ~ing cry of a 
wolf – қасқырдың ұлуы
bay V [bei] adj, n торы ат, жылқы
bayadere [,bα:jə’deə] n баядер(а), жолақ я 
əшекейлі жолағы бар мата
bay leaf n (pl -leaves) (кептірілген) лавр 
жапырағы
bayonet А.n [‘beiənit] штык, қанжар 
(мылтықтың басына қадалатын қанжар) B.v 
[‘beiənit; кейде ,beiə’net] штыкпен, қанжармен 
түйреу ♦~ed to death - өлімші болып 
пышақталған
bayou [‘baiu:] n (АҚШ-тың оңт-нде) өзеннің 
басты ағынынан шалғай жатқан таяз бөлігі
baysalt [‘beisɔ:lt] n (теңіз суы буланғанда 
қалатын) шығанақ тұзы
bay window [,bei ‘windəu] n (архит) үйдің 
сыртқы қабырғасынан шығыңқы терезе
bazaar [bə’zα:(r)] n базар (сауда жасайтын 
орын)
bazooka [bə’zu:kə] n «базука», танкке қарсы 
(ракета ататын, аспалы) қару 
BC [,bi: ‘si:] abbr Before Christ
be I [bi; екпінді формасы bi:] v 1.( there-ден 
кейін, a/an, no, some, etc + n бұрын келеді) (а)
өмір сүру, тіршілік ету, (бар) болу ♦Is there 
a God? – Құдай бар ма? ♦For there to ~ life 
there must ~ air and water. – Тіршілік болу 
үшін ауа мен су қажет. ♦There are no easy an-
swers. – Жеңіл жауап(тар) болмайды. ♦Once 
upon a time there was a princess. – Ерте, ерте, 
ертеде бір принцесса болыпты. ♦There have 
been cows in that fi eld since my grandfather’s 
time. – Ол алқаптағы сирылар менің атам 
бар кезден бері болған. (b)бар болу, тұру 
♦There is a bus-stop down the road. - Жолдың 
төменгі жағында автобус аялдамасы бар. 
♦There were no books on the shelf. – Сөрелерде 
ешбір кітап болмады. ♦There are some good 
photographs in this exhibition. – Бұл көрмеде 
біраз жақсы фотосуреттер бар. 2.(үстеумен 
(adv) я препозициялық сөз тіркесімен (prepo-
sitional phrase) келіп кеңістіктегі я уақыттағы 
орнын білд-ді) (a)(белг. бір жерде орналасу, 
болу дег. мағ білд-ді) –да, -де, -та, -те ♦The 
lamp is on the table. – Шам стол үстінде. 
♦The stable is a mile away. – Атқора бір миль 
жерде. ♦Mary is upstairs. – Мəри жоғарғы 
қабатта. ♦John is out in the garden. – Джон 
тыста, бақшада. ♦They are on holiday in Me-
deu. – Олар Медеуде демалып жүр (демалуда). 
(b) (белгілі бір уақытты білд-ді) ♦The party 
is after work. – Жиын-той жұмыстан кейін 
(болады). ♦The election was on Monday. – 
Сайлау дүйсенбіде болды (болып өтті). ♦The 
concert will be in the school hall. – Концерт 
мектеп залында болады. ♦The meetings are 
on Tuesdays and Thursdays in the main hall. – 
Кездесулер сейсенбі, бейсенбі күндері басты 
залда болады. (c)♦She has been in her room 
for hours. – Ол сағаттар бойы бөлмесінен 
шықпады. ♦They are here till Christmas. – Олар 
бұнда Рождествоға дейін болады. (d)(қатысу, 
болу деген мағ.) ♦Were you at the club yester-
day? – Кеше клубта болдың ба? ♦I’ll be at the 
party. – Мен отырыста боламын. 3.(жолға 
шығу, келу деген мағ.) ♦I will be on my way 
very soon. – Мен жуық арада жолға шығамын. 
♦She is from Italy. – Ол Италиядан. 4.(тек per-
fect tense-пен келіп сапарда болу, бару, т.с.с. 
мағ. білд.) ♦I have never been to Spain. – Мен 
Испанияда болған емеспін. ♦She had been 
abroad many times. – Ол шетелдерде талай 
рет болған. 5.(сапасын, күйін білдіргенде 
қолд.) ♦Life is unfair. - Өмір - əділетсіз. ♦The 
world is round. - Əлем – дөңгелек. ♦He is ten 
years old. – Ол онда (он жаста). ♦I am of 
average height. – Мен орта бойлымын. ♦«Be 
quick!» – «Жылдамдат!» ♦She is a great buity. 
– Ол (əйел) бір ғажайып сұлулық. ♦ «How are 
you?» «I am quite well. Thanks» – «Қалайсың(-
сыз)?» «Рахмет, жақсымын». 6.(екпінді 
сөйлемдерде) ♦Were they surprised to see us! 
– Бізді көріп олар таңғалды-ау! ♦Aren’t you a 
great cook! – Сен нағыз аспаздың өзі екенсің! 
♦Wasn’t that a good fi lm! – Тамаша фильм 
емес пе! (есімді, мамандықты білд.) ♦Today is 
Monday. – Бүгін – дүйсенбі. ♦You are the man I 
want. – Сен маған керек адамның өзісің. ♦Su-
san is a doctor. – Сюзан – доктор. ♦He wants 
to be a footballer. – Оның футболшы болғысы 
келеді. 8.(меншікті білдіргенде қолд.) ♦The 
money is not yours, it is John’s. – Ақша сенікі 
емес, Джондікі. ♦The parcel is for you. – Мына 
орама сізге (арналған). 8.(санын, бағасын 
білд.) (a)♦«How much is that dress?» «It is £50». 
– «Ана көйлек қанша тұрады?» «Бұл £50 
тұрады». (b) ♦Twice two is four. – Екі жердегі 
екім – төрт. ♦Four threes are twelve. – Төрт 
жердегі үш(ім) – он екі. ♦Three and three is 
six. – Үшке үшті қосса – алты. (c) ♦Two is a 
company, three is a crowd. – Екі адам – жолдас, 
үш адам – топ. (d) ♦It is nothing to me. – Бұл 
маған түк емес. ♦A thousand dollars is noth-
ing to a rich man. – Бай адам үшін мың доллар 
дəнеңе емес. 10. (idm) *the be-all and end-all 
(of smth) (ауызекі) ең маңызды бөлігі, бары 
♦Her boyfriend is the be-all and end-all of her 
existence. – Оның (қыздың) жігіті ол үшін 
тіршілігінің бары (мəн-мағынасы). *to be one-
self өзімен-өзі болу, яғни табиғи, қылымсымай 
əрекет ету ♦Don’t try to act sophisticated – just 
be yourself. – Тап бір тəжірибелі мамандай 
болмай өзіңше істемейсің бе. *be that as it 
may солай болса да, дегенмен де ♦I accept he is 
old and frail; be that as it may, he is still a good 
politician. – Жарайды, ол кəрі əрі қауқарсыз 
делік; дегенмен де ол əлі де жақсы саясаткер. 
*… that was … болған, еді, деп аталған 
(біреудің есімі ж.) ♦Miss Brown that was. – Ол 
қыз күнінде (үйленбей тұрып) Мисс Браун 
болатын. * to be болашақ, болатын ♦his bride-
to-be – оның болашақ қалыңдығы ♦mothers-to-
be – болашақ аналар (ауыраяқ əйелдер)

жүктеу/скачать 3,69 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: