Эмбриология
— нейротрансмиттердің жаңа порциясын пиноцитоздау (эндоцитоз) арқылы
жүктеу/скачать 74,12 Mb. Pdf көрінісі
|
- Бұл бет үшін навигация:
- — синапстық көпіршіктер; 9 — митохондрия
| 4 — нейротрансмиттердің жаңа порциясын пиноцитоздау (эндоцитоз) арқылы
синапстық көпіршіктердіңжаңа мембраналарын түзеу; 5 — синапстық саңылау; 6 — постсинапстық мембрана; 7 — синапстық көпіршіктің мембранасының плазмолем- мамен бірігуі және нейротрансмиттердің экзоцитоз арқылы синапстық саңылауға бөлінуі; 8 — синапстық көпіршіктер; 9 — митохондрия жасушадан екіншісіне өтуін, яғни жасушалардың электрлік әрекеттесуін қамтамасыз ететін саңылаулы байланыстар аркылы (контактылармен) байла- нысады. Бұл синапстар белсенділіктің синхронды болуына көмектеседі. Синапстык кұрылымдардың уытты факторлардың, психотропты уландыру- шы заттардың әсеріне сезімталдығы жоғары болады. Синапс аймағында жүйке импульстерінің берілуінің бұзылуы (жүре пайда болған немесе ген аркылы се- бептелу) адамның жүйке жүйесінің біркатар ауруларының дамуының негізін күрайды. 10.5.2. Эффекторлық жүйке үштары (аяқтамалары) Эффекторлық жүйке ұштарының (аяктамаларының) екі түрі болады: кимылдатқыш және секреторлық. Қимылдатқыш жүйке уштары — сомалык немесе автономды жүйке жүйесінің кимылдатқыш жасушаларының аксондарының аяққы аппа- 10.5. Жүйке уштары (жүйкелік аяқтамалар) 295 раттары. Олардын катысуымен жүйкелік импульс жұмыскер мүшелердін тіндеріне беріледі. Колденен-жолакты бұлшык еттердегі кимылдаткыш жүйкелік аяқтамалар жүйке-бұлшык еттік байланыс, немесе синапс (.synapsis neuromuscularis) деп аталады. Жүйке-бүлшык еттік байланыс жүйке талшығының осьтік цилиндрінін аяккы тармағынан және бүлшык ет талшығының маманданған аймағынан түрады (10.18-сурет). Миелинді жүйке талшығы, бүлшык ет талшығына такалып, миелин кабатынан айрылады және маманданған жүйке-бүлшык еттік аяктаманы калыптастырады. Нейролеммоциттер жайпактанады, олардың базальды мембранасы бұл- шык ет талшығының базальды мембранасына жалғасады. Аксонның терми- нальды бұтактарының плазмолеммасы және бүлшык ет талшығынын сар- колеммасы ені 50 нм шамасында болатын синапстык санылаумен бөлінген. Синапстык саңылау гликопротеинге бай аморфты затпен толтырылған. Бүлшык ет талшығынын сарколеммасы көптеген катпарлар кұрайды, олар жүйке-бұлшык ет байланысынын екінші реттік синапстык санылауын түзейді. Бүл аймакта бүлшык ет талшығында әдеттегідей көлденен-жолактылык бол- майды, митохондриялардын молдығымен сипатталады, дөңгелек немесе сәл сопакша ядролар жинакталады. Митохондриялар және ядролар бірігіп, синапстың постсинапстық бөлігін кұрайды. Жүйке-бұлшык ет байланысындағы жүйке талшығынын терминальды бұтактары көптеген митохондрияларымен және осы аяктамаға тән ме- жүктеу/скачать 74,12 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|