ПЕРИАНДР, Периандр Коринфский (б.д.д. 629–586ж.ж.)
—
жеті кемеңгердің бірі атанған Периандр 40-жылдай Коринфті
билеген екінші тиран. Кипсел және Кратеидің баласы.
Периандрдың тұсында Коринф шаһары гүлдеп көркейеді,
әдемі ғимараттар бой түзейді. Әр тараптан әйгілі ақындар
кеп, билеушінің сарайында айлап жатып мейман болған,
солардың ішінде Дионисидтің құрметіне арнап алғаш рет
елұран шығарған Арион да ат басын тіреген. Периандр
ақындармен дос болып қана қоймай өзі де поэзияға бой ұрған. Ертедегі
ойшылдардың өмірінен дерегі мол тамаша кітап жазып қалдырған атақты
Диоген Лаэрцийдің дерегі бойынша, Периандр өлеңмен екі мыңға жуық
ғақлия жазған. Оның жұмырлап сөзбен түйген асыл ойлары да даналық
мәйегі ретінде бағаланбақ.
ПИРС ,
Чарлз Сандерс Пирс (1839–1914) — американ философы, XIXғ. 70-
жылдары АҚШ-та пайда болған прагматизм философиясының өкілі. Ол
ғылым мен дінді бір ымыраға келтіруге тырысты, «ақылға қонымды
философияны», яғни утилитаризм, іскерлік, пайдалы, практикалық мәні бар
философия, «американдық өмір бейнесін» жасауға ұмтылды. Оның
прагматикалық доктринасы: ойлаудың ерекше қағидасы – күмәндану –
сенім теориясы; мағыналар теориясы; және ақиқат пен шындық теориясы.
Пирс принципі немесе мағына теориясы дегеніміз – мағыналарды
практикалық салдар жиынтығына телу. Алғашқы прагматизм өкілдерінің бірі
– У.Джемс болса, соңғы прагматизм өкілдері – Д.Г.Мид пен Д.Дьюи.
ПИФАГОР ,
Пифагор Самосский (б.д.д.570–490ж.ж.) —
көнегрек философы әрі математигі, пифагорлік діни-
философиялық мектепті құрушы. Осы кезеңде оңтүстік
Италия мен Сицилияда «Пифагршылар мектебі» деп аталған
одақ құрылып, онда қоғамдық өмірді діни-әдептілік
тұрғыдан реформалау қажеттігі туралы ілім кең өріс алды.
Пифагоршылар қоғамда анархияның етек алуына қарсы
308
болып, құдайдың айтуымен жасалған мемлекеттік заңдарды сақтау керектігін
уағыздады. Оның пікірінше,
