1-деңгей Органикалық синтезі пәнінің мазмұны мен мақсаты
-деңгей 2. Комплексті қосылыстарды синтездеу
жүктеу/скачать 5,06 Mb.
|
- Бұл бет үшін навигация:
- 3.Органикалық қосылыстарды синтездеу
| 3-деңгей
2. Комплексті қосылыстарды синтездеу Бейтарап молекулаларды не иондарды қосып алып, кристалл тор түйіндерінде және ерітіндіде де жүре алатын иондарды кешенді деп, ал құрамында осындай иондары бар қосылыстарды кешенді қосылыстар деп атайды. Кешенді қосылыстар құрылысы және қасиеттерін 1893 жылы швейцария ғалымы, Нобель сыйлығының лауреаты А. Вернер ұсынған координациялық теория түсіндіреді. Бұл теорияның негізгі қағидалары төмендегідей: кешенді қосылыстарда бір ион не атом орталықтан орын алады, оны кешен түзушідеп атайды; ә) орталық ион (атом) айналасында қарама-қарсы зарядты ион не полярлы молекулалар орналасады, оларды лигандтар деп атайды. “Лиганд” деген сөз латынның “ligo” – байланысқан деген мағына береді; б) орталық ион (атом) лигандтармен бірге кешенді қосылыстың ішкі координациялық сферасын құрады, оны квадрат жақшаға алып жазады; в) кешен түзішумен байланысқан бөлшектердің жалпы санын координациялық сан деп атайды, оның сан мәні көп жағдайда 2, 4, 6, 8, болады; г) орталық ионнан едәуір қашықтықта орналасқан иондар кешенді қосылыстың сыртқы сферасын құрады; д) орталық ионның (атом) өзінің айналасындағы бөлшектерімен байланыс беріктілігі әртүрлі болады. А.Вернердің координациялық теориясын орыс ғалымдары Л.А.Чугаев, И.Л.Черняев, А.А.Гринберг т.б. ғалымдар толықтырды. Комплексті қосылыстар түзілу жолдары Қосылу реакциясы: Fe(CN)2 + 4KCN = K4[Fe(CN)6] Енгізу реакциясы (внедрение): CuSO4 + 4NH3 = [Cu(NH3)4]SO4 3.Органикалық қосылыстарды синтездеу Органикалық синтез – әртүрлі аспектілерді (тәсілдер, әдістемелер, теңестіру, аспаптар және т.б.), органикалық қосылыстардың, материалдар және бұйымдардың алынуын зерттейтін органикалық химия мен технологияның бөлімі, сонымен қатар өзі заттарды алу процесі. Органикалық синтездің мақсаты – заттарды бағалы физикалық, химиялық және биологиялық қасиеттерімен сақтап алу және теориялық айтуларды тексеру. Қазіргі заманғы органикалық синтез көп қырлы және барлық практикалық органикалық молекулаларды алуға мүмкіндік береді. Дербес ғылым ретінде 1828 жылы неміс химигі Фридрих Вёлермен жүзеге асырылған әйгілі бейорганикалық типтік заттан (аммоний циаиді) карбамидтің (мочевина) синтезінен кейін дами бастады. Бұл синтез органикалық заттар, биологиялық организмдердің тіршілік етуінің арқасында әрекет етеді деген ғалымдар арасындағы таластың соңы болды, Жан-жақты органикалық синтез ғылымының дамуында қуатты күш орыс ғалымы Бутлеровтың А.М. (1828-1885) негізгі органикалық молекулалардың құрылымдық теорияларын қалыптастыруы болды, осы құрылым жоспарлы түрде органикалық молекулаларды синтез жасауға мүмкіндік туғызды. Органикалық синтездің онан ары қарай дамуы органикалық химия ғылымының дамуымен байланысты болды. Атом және молекула құрылысы теориясы, химиялық байланыс, кванттық химия, кинетика және т.б. салалардағы жетістіктер синтез әдістерінің дамуына жағдай жасады. Бір жағынан, табиғаттағы белгілі заттардың күрделі синтез қатары (сірке қышқылы, индиго, аспирин), және де өздерінің аналогтары жоқ (полиэдрандар, көптеген электроорганикалық қосылыстар, синтетикалық антибиотиктер және басқалар), ғылымның көршілес бөлімдеріне ықпалын жасап (биологиялық белсенді заттар химиясы, фармакология, физика және қаттар денелер химиясы) оргнаникалық химиядағы өзіндік және жоғары құндылық бағыты бар екендігін көрсетті. Органикалық синтездің лабораторияға шығуы химиялық технологияның дамуы мен өнімдердің өнеркәсіптік маңыздылығын мойындағаннан кейін орын алды: карбонды қышқылдардың, полимерлер, еріткіштердің, бояғыштар және де басқа - өндіріс көлемі көптеген нөльдік сандармен сипатталатын заттар. Олардың іздеуіне арналған дамыған ақпараттық жүйелердің жасауына ертіп әкелді, синтетикалық әдістемелердің үлкен санында хабардар болу және реактивтердің ұсыныс суреттеулері және синтетикалық аспаптың Синтетикалық әдістердің үлкен санынан хабардар болуға қажеттілік, дамыған ақпараттық жүйелердің оларды іздеуге және суреттеп көрсетуге арналған реактивтерге ұсыныс және синтетикалық құралдар жасауға әкеп соқтырды . Органикалық синтезді жүзеге асыру ғылыми, ұйымдық және технологиялық бөлімдерден тұрады: тапсырма құрылым мақсаттық молекулалар, мүмкін синтездердің схемалардың қарау, өнімдерді іріктеп алуы , аппараттардың, химиялық реакцияларды жүргізу , аралық және мақсаттық өнімдерді бөлу, олардың талдауы мен тазалауын, модификациялау, қауіпсіздік шараларын қабыл алу , экологиялық бақылау , экономикалық талдау және т.б. Синтез әдістерінің ақырғы таңдауы жан-жақты комплексті зерттеп, осы кезеңдер мен олардың ықшамдауынан кейін болады. жүктеу/скачать 5,06 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|