1. Жасушаішілік құрылымдардың гистофизиологиясы, олардың мүшелердегі ерекшеліктері. Органеллалар, жіктелуі, құрылысы, қызметтері
Тін тіршіліктің құрылымдық бірлігі ретінде. Анықтамасы Жіктелуі. Гистологияның медицина үшін маңызы
жүктеу/скачать 70,11 Kb.
|
- Бұл бет үшін навигация:
- ұлпалар мен мүшелер құрылымының заңдылықтарын түсіндіру. Гистология немесе гистологиялық зерттеу — тіндерді зерттеу арқылы диагноз қою әдісі.
| 2. Тін тіршіліктің құрылымдық бірлігі ретінде. Анықтамасы Жіктелуі. Гистологияның медицина үшін маңызы.
Тін — эволюция барысында калыптаскан организмнің жеке жүйесі, барлык элементтерінін бірігіп, кызмет аткаруынын негізінде арнайы кызметтер аткаруға кабілетті жасушалардың бір немесе бірнеше дифферонынан және олардын туындыларынан тұрады. Тіндер жүйесінің негізгі элементтері жасушалар болып табылады. Жасушалардан баска, жасушалык туындыларды (жасушадан кейінгі күрылымдар мен симпласттарды) және жасуша аралык затты (талшықтар + негізгі зат) ажыратады. Тіндерді жіктелуінде екіге бөлінеді Филогенез тұрғысынан, эволюция барысында омырткасыздар мен омырткалыларда төрт тіндік жуйелер немесе топтар кұралады деп айтылады. Олар организмнің негізгі кызметтерін камтамасыз етеді: 1 организмді сыртқы ортадан бөліп, оның ішкі орталарын шектейтін — жабындық, 2 организмнің динамикалык тұрактылығын камтамасыз ететін — ішкі орталық; 3 козғалыска жауап беретін — бұлшық еттік; 4 сырткы және ішкі ортадан сигналдарды кабылдаудың координациялануын, оларды сараптау ,оларға адекватты жауапты қамтамасыз ететін — жүйкелік (немесе нейралдық). ал екіншісі морфофункциялық (топтық) классификацияға сәйкес тіндердің төрт тобы: 1) эпителий тіндері; 2) ішкі орта тіндері (қан және лимфа, дәнекер тіндері); 3) бұлшық ет тіндері және 4) нерв тіні. Әрқайсысының қызметін сұраса Эпителий тіндерінде жасушалары тығыз орналасып, пласт - үздіксіз қабат құруы, жасушааралық затынынң аз немесе жоққа жақын болуы, шекарада (ішкі мен сыртқы орталар арасында) орналасуы және полярлығы тән. Шекаралық орналасуына байланысты эпителий тіндерінің негізгі функциялары – барьерлік, қорғаныш, рецепторлық, секреторлық. Ішкі орта тіндерінің (қан және лимфа, қан түзетін, өзіндік және қаңқа дәнекер тіндері) ортақ құрылымдық белгісі - жасушаларына қарағанда жасушааралық затының өте жақсы дамуы. Ішкі орта тіндері мына негізгі функцияларды атқарады: гомеостаздық, трофикалық, қорғаныш. Бұлшық ет тіндері – жиырылуға қабілетті, жоғары дәрежеде маманданған тіндер. Олар пішіні ұзын қысқарғыш элементтерден (бұлшық ет талшықтары, жасушалар – тегіс миоциттер және кардиомиоциттер) тұрады. Негізгі функциялары – организмді және оның бөліктерін кеңістікте жылжыту және ішкі ағзалардағы (мүшелердегі) жиырылу процестерін қамтамасыз ету. Нерв (жүйке) типі – қозғыштыққа (әсерленгіштікке) және нерв импульсін өткізуге қабілетті тін. Ол екі түрлі жасушалардан тұрады: нерв импульстерін өндіріп, таратып отыратын нейрондардан және қосалқы функцияларды атқаратын глиоциттерден. Функциялық тұрғыдан нерв тіні – бүкіл нерв жүйесінің жетекші тіні, себебі ол осы тіннің негізгі қызметтерін қамтамасыз етеді. Гистологияның медицинадағы рөлі Гистология-тірі организмдер тіндерінің құрылымы, дамуы және тіршілік әрекеті туралы ғылым. Демек, гистология тірі материяны ұйымдастырудың бір деңгейін зерттейді-тіндік. Медициналық білім беру жүйесіндегі гистологияның негізгі объектісі-сау адамның денесі, сондықтан бұл оқу пәні адам гистологиясы деп аталады. Гистологияның оқу пәні ретіндегі басты міндеті-сау адамның жасушаларының, мүшелерінің тіндері мен жүйелерінің микроскопиялық және ультрамикроскопиялық құрылымы туралы білімді ұсыну. Гистологияның ғылым ретіндегі міндеті-оларда болып жатқан физиологиялық процестерді және осы процестерді басқару мүмкіндігін түсіну үшін әртүрлі ұлпалар мен мүшелер құрылымының заңдылықтарын түсіндіру. Гистология немесе гистологиялық зерттеу — тіндерді зерттеу арқылы диагноз қою әдісі. Процедура микроскопияның бақылауымен жүзеге асырылады. Дәрігер оның ерекшеліктерін бағалау, диагноз қою және емдеу режимін таңдау үшін болжамды патологиялық процесс аймағындағы тіндердің үлгісін алады. Онкологиялық тәжірибеде гистология диагнозды басқа процедуралардың нәтижелерімен бірге растауға мүмкіндік беретін нақтылау емтиханының функциясын орындайды. Гистологиялық зерттеу медицинаның барлық салаларында танымал. жүктеу/скачать 70,11 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|