2 – курс педагогикалық мамандықтарға арналғАН
жүктеу/скачать 478,96 Kb.
|
- Бұл бет үшін навигация:
- Эмоциялық жағдайы
- Дайындықтың уақытша жағдайы
| Қажу жағдайы дегеніміз әр текті құбылыстар кешені.
Қажу жағдайы субъективтік жағынанпсихикалық жағдай ретінде, физиологиялық механизмдер және еңбек өнімділігінің төмендеуі жағынан қарастырылады. Қажудың психологиялық көрсеткіштері: - әлсіздіктің сезілуі — сенімсіздіктен болатын жұмыс қабілеттілігінің төмендеуі; - зейіннің бұзылуы — зейін солғын тартып, аз қозғалыста, тұрақсыз болады; - сезім аумағының бұзылуы — жұмысқа қатысқан рецепторлардың бұзылуының күтілуі; - моторлы (қозғаушы) сферадағы бұзылу — қозғалыстың баяулауы, ырғақтың бұзылуы; - ойлау мен естің ақаулары — зеректіктің төмендеуі, ақыл-ой бағытының төмендеуі; - еріктің әлсіреуі — табандылықтыңболмауы; төзім мен қайсарлық әлсірейді; - ұйқышылдық — қажытатын жұмыс барысындағы ұйқыға қажеттілік. Эмоциялық жағдайы екі түрлі формада көрінеді: - қозушы — жоғары қозғалыс реакциялары, беймазалық, сөзқұмарлық; - тежеуіш — әрекеттің ауырлауы, реакцияның бәсеңдігі. Әрекеттің төтенше жағдайларындағы адамның мінез-құлқы жұмысқа психологиялық дайындығының нәтижесі мен көрінуі болып табылады. Психологиялық дайындық топтарға бөлінеді: - күні бұрынғы, жалпы ұзақ дайынық; - уақытша, жағдаятты; Дайындықтың уақытша жағдайы — бұл барлық күштің маңыздануы мен көндігуі; Берілген сәттегі табысты әрекет үшін психологиялық мүмкіндіктердің жаратылуы. Жағдаяттық дайындық — бұл адамның ширақ біртұтас жағдайы, барлық күші белсенді және мақсатты әрекеттерге жұмылдырылған. Психикалық қасиеттер ұғымы, сипаттамасы және түрлері Жеке түлғаның қасиеттері туралы әр түрлі ілімдер бар. Солардың ішінен шындыққа жақыны және бұл жөнінде арнайы тәжірибе арқылы зерттеп оның мәнісін анықтауға із салған неміс психолог К.Левин ілімі. Бұл ғылыми тұжырым бойынша адамның әр қилы істері мен мінез-құлық ерекшеліктері оның мүддесі мен қажетгілігін анықтайды. Қасиеттілікті қанағаттардыру мен оған қатысты заттар арасындағы байланыс та өзгермелі сол байланысты адам өзінің іс-әрекеті арқылы өзгертеді. Адамды іс-әрекетке ұмтылдырушы – қажеттілік десек, қажеттілік – адам бойындағы күш-қуат. Дене күші қажеттілікке байланысты қозады. К. Левин зерттеулерінде адамның қажеттілігін қанағаттандыру-дың екі тәсілі аталған. Біріншісі – адам басқа адамдармен салыстырғанда қандай да бір дәрежеге ие болғысы келетіндігі және өзін қоршаған ортада өзіндік орын алуға ұмтылуы. Екіншіде, адам бірсарынды іспен шұғылданса, онда оның қызығуы таусылады. Бұл тәсілдер адамның жеке басының қасиеттерін зерттеуге арналған. Әлеуметтік қүбылыстарды зерттеу тәсілін “социометрия” – әлеуметтік өлшеу – деп атайды. Бұл тәсілдің негізін салушы психолог Дж. Морено. Бұл әдіс арқылы топтағы адамдардың өзара қатынасындағы наразылығын не татулығын тиісті әдістерге сүйене отырып өлшеуге болады. Мұндай қатынасты зерттеу үшін топтағы адамдарға сұрақ-жауап анкетасы даярланады. Анкетадағы қалауға байланысты мазмұн екі түрге бөлінеді: біреуі – сол кісі өзге кісімен қаншалықты дос, оны шынайы ұната ма, ұнатпай ма, соған байланысты келеді. Екінші түрі – өзге адамның жеке басының қасиеттерін қалайды. Адамның психикалық қасиеттерін құрастыратын: 1) жеке тұлғаның бақыты; 2) темперамент; 3) мінез; 4) қабілет. Әр адамның өзгешелігі көптеген себептерге байланысты – ең алдымен айналысқан іс-әрекетке, от басындағы тәрбиеге мектептегі тәрбиеге және басқа да өмірлік жағдайларға. Ал психикалық процестерге жататын – түйсік, қабылдау, ес, қиял, ойлау, зейін. Эмоциялық қасиеттер – сезімдер. Жігерлік қасиеттер – ерік. Нақты іс-әрекетте психикалық процестер тығыз байланысып жатады да оларға адамның психикалық қасиеттері нақты әсер етеді. Сол байланыстардың ішінде жеке тұлғаның бағыты ерекше маңызды орын алады. Жеке тұлғаның бағыты – көзқарас, пікір, қажеттіліктер, қызығулар, бейімділік, іс-әрекет пен тәртіптің негізін салатын себептер, әдет және дағдылардан құрастырылады да солардан көрінеді. Бұлар өмір бойы қалыптасатын болады. 4.Тест әдісі, оның түрлері мен сипаттамасы. Тест (Test) — компьютердің жөне оның программалық жабдығының дұрыс жұмыс жасайтындығын тексеруге арналған бақылау тапсырмасы; сыналатын программа немесе құрылғының дұрыстығын тексеруге арналған әрекеттер процедурасы. Тест (сынақ) — психологияда адамның жеке басындағы психологиялық ерекшеліктері мен қабілетін, ақыл-ой деңгейін беліілі нормалар тұрғысынан іздестіретін әдіс. Сынақ әдісі арқылы адамның меңгерген білім деңгейі мен ықылас ынтасы да зерттеліп, оның нәтижелері салыстырмалы түрде қорытындыланады. Қазіргі күнде тест әдісі кеңінен қолданылады. "Тест" — ағылшын сөзі, мағынасы "сынақ" дегенді білдіреді. Тест — адам психологиясы мен қылықтарының сапалық және сандық қасиеттерін, алдын ала берілген стандартты нормалармен салыстыра отырып бағалайтын психологиялық зерттеулердегі әдіс Тест түрлері: 1. Жеке тесттер Бұл психологиялық тесттердің түрлері, олар бағаланады бір субъектінің сипаттамалары немесе өнімділігі. Әдетте, бұл белгілі бір деңгейдегі мамандандыруды қажет ететін тесттер және олар сол адамға қатысты көптеген мәліметтер береді. Сол сияқты, ол бағалаушымен тестке енуі мүмкін немесе кірмейтін түрлі аспектілерді көруге және талдауға мүмкіндік беретін қарым-қатынас орнатуға мүмкіндік береді. 2. Ұжымдық немесе топтық тест Ұжымдық тестілер дегеніміз - топта өткізілетін сынақтар. Әдетте, олар жеке қолдануға қарағанда оларды қолдану үшін төмен дайындық деңгейін талап етеді. Иә, жарайды уақыт пен ақшаны үнемдеу, олар жеке тұлға туралы ақпараттың жоғалуын тудыруы мүмкін және психологтың немесе бағалаушының бағалауы өте қиын. 3.Психометриялық тест жүктеу/скачать 478,96 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|