Алеуметтану тероиясы indb
Антропологиялық структурализм: Клод Леви-Стросс
жүктеу/скачать 16,19 Mb. Pdf көрінісі
|
| Антропологиялық структурализм: Клод Леви-Стросс
Клод Леви-Стросс – француз структурализмінің ең басты тұлғаларының бірі, антрополог (I. Rossi, 2005), кезінде Курцвайль (Kurzweil, 1980:13) оны «струк- турализмнің әкесі» деп атаған. Леви-Стросс еңбектерінде де құрылым жан-жақ- ты формада қарастырылады және Соссюрдің антропологиялық тұжырымдарын, соның ішінде қарабайыр қоғамдағы мифтер туралы зерттеулерін, кеңінен тал- дауға бағытталған. Леви-Стросс сондай-ақ барлық байланыстарды түсіндіруде құрылымдық қарым-қатынасты кеңінен қолданды. Оның басты жаңалығы ком- муникациялық жүйелер ретінде кең ауқымды әлеуметтік құбылыстарды (мы- салы, туыс сөздерді) қайта құрылымдау болды, осылайша оларды құрылымдық талдауға бейімдеді. Өзара байланысты қарым-қатынастарды қарастыру, мыса- лы, сөздің алмасуы секілді мәселелерді талдауға мүмкіндік береді. Екеуі де – құ- рылымдық антропология негізінде зерттеуге болатын әлеуметтік алмасу. 688 III бөлім • Модерндік теориядан постмодерндік әлеуметтік теорияға дейін (және одан кейінгілер) Біз Леви-Стросстың (1967) көзқарасын лингвистикалық жүйелер мен туыс сөздер жүйесінің арасындағы ұқсастығы туралы ойлары негізінде түсін- діре аламыз. Біріншіден, туыс сөздерде қолданылатын түсініктер, мысалы, тіл фо нетикасы – құрылымдық антропологияны талдаудың негізгі бірлігі. Екін- шіден, туыс сөздер де, фонетика да өздігінен мағыналы бола бермейді. Леви- Стросс бинарлық мағыналы сөздерді де (мысалы, шикі және пісірілген) Соссюр линг вистикасына ұқсас қолданған. Үшіншіден, фонетикалық құры- лымдар мен туысқандық құрылымдарды реттеудің эмпирикалық өзгерістері бар екенін атап өткен және олар жалпыға ортақ немесе нақты емес ережелер- ге негізделеді. Мұның бәрі лингвистикалық айналымға сәйкес келеді, бірақ Леви-Стросс осы айналыммен сәйкес келмейтін бірнеше бағытты ұстанды. Ол ең басты – фонетикалық және туыстық жүйелерді сана құрылымының өнімі ретінде айқындады. Алайда олар – саналы процестің өнімі емес. Керісінше, ақыл-ойдың бейсаналық, логикалық құрылымы. Бұл жүйе кез келген құрылым ретінде жалпы заңдардың негізінде қалыптасып, дамып отырады. Лингвисти- калық айналымның ізбасарларының басым бөлігі сананың негізгі құрылымын тү сіндіруде Леви-Стросстың тұжырымына сүйенген жоқ. жүктеу/скачать 16,19 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|