Алматыкітап баспасы 2023 математика
жүктеу/скачать 25,96 Mb. Pdf көрінісі
|
- Бұл бет үшін навигация:
- САБАҚ 71 Есептер шығару
- Есептер шығару 1 2 3 АЛ М АТ Ы
- Есептер шығару – – АЛ М АТ Ы
- Есептер шығару – – , 2 ... АЛ М АТ Ы
- Есеп құрастырып, оны шығар.
| СӨРЕ
МӘРЕ 30 + 20 70 – 40 60 – 30 10 + 80 100 – 60 80 – 40 90 – 70 30 + 40 АЛ М АТ Ы КІ ТА П БА СП АС Ы 18 САБАҚ 71 Есептер шығару Есептер шығарасың. ПЫСЫҚТАУ КЕРІ ЕСЕПТЕР Ертеде адамдар сауда жасау үшін жолға түйе- мен шыққан. Оны « керуен » деп атаған. 1 1-керуенде – 20 т. 2-керуенде – 10 т. т. ? 1-керуенде – ? т. 2-керуенде – 10 т. т. 30 1-керуенде – 20 т. 2-керуенде – ? т. т. 30 а ә б Есеп құрастыр. Сұлбасын сал. Оны шығар. Кері есептер құрастыр және шығар. АЛ М АТ Ы КІ ТА П БА СП АС Ы 19 Атпен саяхатқа шығу Есептер шығару Есепті шығар. Кері (өзара кері) есептер құ растыр. Олардың біреуін шығар. Бірінші түйеге 40 кг, ал екіншісіне 50 кг жүк артылған. Екі түйеге барлығы неше килограмм жүк артылды? 2 ӨЗІНДІК ЖҰМЫС Суреттер бойынша есептер құрастыр. 3 ЖҰПТЫҚ ЖҰМЫС «Сиқырлы» сандарды тап. 4 СЕН ЗЕРТТЕУШІСІҢ 30 90 50 ? ? ? ? 20 АЛ М АТ Ы КІ ТА П БА СП АС Ы 20 САБАҚ Балалар әз еліне саяхата шыар алдында аза станны алалары туралы кәбірек біліп алмашы болды. 1 МАТЕМАТИКА КҮНДЕЛІКТІ ӨМІРДЕ Есептерді шыар. Оларды салыстыр. р есепке оны ысаша жазылуы мен слбасын тада. а) Сырыма азастанны 8 аласыны атауын жат- тап алу тапсырылды. Ол 6 аланы атауын жаттап алды. Нешеуі алды? ә) Сырыма азастан алаларыны атауын жат- тап алу тапсырылды. Ол 6 аланы атауын жаттап алды. 2 аланы атауы алды. Оан барлыы неше аланы атауын жаттап алу тапсырылды? б) Сырыма азастанны 8 аласыны атауын жат- тап алу тапсырылды. Егер ол әлі 2 аланы атауын жаттау керек болса, онда ол нешеуін жаттап алан? 72 Есептер шығарасың. ПЫСЫҚТАУ Астана Алматы Атау Атәбе ? 6 8 2 8 ? Тапсырылды – 8 а. Жаттап алды – 6 а. алды – ? а. Тапсырылды – 8 а. Жаттап алды – ? а. алды – 2 а. Тапсырылды – ? а. Жаттап алды – 6 а. алды – 2 а. 2 6 ? КЕРІ ЕСЕПТЕР Есептер шығару 1 2 3 АЛ М АТ Ы КІ ТА П БА СП АС Ы 21 Қазақстанның қалаларына саяхат Қосынды және айырма жаз. Олардың мәнін тап. Қалай тексеру керектігін түсіндір. 3 ЖҰПТЫҚ ЖҰМЫС Есептер шығару Қосылғыш 40 20 Қосылғыш 30 80 Қосындының мәні Азайғыш 90 60 Азайтқыш 30 50 Айырманың мәні Карточкалардан сан таңда. Қосу мен азайтуға мысалдар құрастыр. 4 СЕН ЗЕРТТЕУШІСІҢ Есептерді оқы. Әр есептің сұлбасын тап. Есептердің шешуін жаз. а) Ұзындығы 60 см таспадан бір- неше сантиметр қиып алынды. Онда тағы 20 см таспа қалды. Неше сантиметр таспа қиып алынды? ә) Таспадан 40 см қиып алынды. Онда тағы 20 см таспа қалды. Тас паның ұзындығы қандай болған? в) Ұзындығы 60 см таспадан 40 сантиметр қиып алынды. Неше сантиметр таспа қалды? 2 ӨЗІНДІК ЖҰМЫС 3 1 2 ? см 20 см 40 см 60 см ? см 40 см 60 см 20 см ? см АЛ М АТ Ы КІ ТА П БА СП АС Ы 22 САБАҚ 73 Есептер шығарасың. ПЫСЫҚТАУ Есепті шыар. Биылы жылы Астанада 5 мектеп, ал облыстарда 3 мектеп салынды. Барлыы неше мектеп салынды? Кері есептер растыр. 1 Слбаларды біреуін толтыр. Есепті берілуін ысаша жаз. Амалдарды белгісіз компоненттерін ата және жаз. Досынан тексеруін сра. 6 + = 9 10 – = 9 – 6 = 4 + 5 = 10 + 20 = 80 90 – = 10 8 + = 9 80 – = 30 – 10 = 80 2 ЖҰПТЫҚ ЖҰМЫС Есептер шығару ? – – АЛ М АТ Ы КІ ТА П БА СП АС Ы 23 Астана қаласына саяхат Есепке сәйкес ысаша жазылуы мен слбасын тада. Оны шыар. алада 50 глзар болды . 30 глзар суарылды . Суарыл- маан неше глзар қалды ? 3 ӨЗІНДІК ЖҰМЫС Болды – ? г. Суарылды – 30 г. алды – 20 г. Болды – 50 г. Суарылды – ? г. алды – 20 г. Болды – 50 г. Суарылды – 30 г. алды – ? г. Саяхаттан оралан балалар фотосуреттерге ар- нап жатау дайындамашы болды. Бір жатауа неше сантиметр татайша керек? 4 МАТЕМАТИКА КҮНДЕЛІКТІ ӨМІРДЕ йшіктерде , , трады. пен лкен тере- зесі бар йшіктерде, ал пен – биік шаты- ры бар йшіктерде тра- ды. р фигура андай йшікте трады? 5 СЕН ЗЕРТТЕУШІСІҢ 20 см 10 см Есептер шығару ? 30 50 20 ? 50 20 30 ? 1 2 3 АЛ М АТ Ы КІ ТА П БА СП АС Ы 24 САБАҚ 74 Есептер шығарасың. ЖАҢАНЫ ОҚЫП-ҮЙРЕНУ Есептер шығару Есепті шығар. Цирк аренасында үйретілген иттер өнер көрсетті. Оларда 5 қызыл доп, одан 3-еуі артық жасыл доп болды. Үйретілген иттерде жасыл доп нешеу? 1 – 5 – ?, 3-еуі артық 5 ? арты ызы о ¬ Жасы о ¬ ан ан , арты АЛ М АТ Ы КІ ТА П БА СП АС Ы 25 Қалаға саяхат жасау Есептерді шығар. а) Суретші 7 қызғалдақ пен одан 2-еуі артық гүл- кекіренің суретін салды. Суретші неше гүлкекіренің суретін салды? ә) Суретші 9 гүлкекіре мен одан 2-еуі кем қыз- ғалдақтың суретін салды. Суретші неше қызғал- дақтың суретін салды? 2 ЖҰПТЫҚ ЖҰМЫС Есептің шартын толықтырып, берілуін қысқаша жаз. Хайуанаттар бағында 3 ересек маймыл мен олардан 2-еуі ... кішкентай маймыл бар. Хайуанаттар бағында қанша кішкентай маймыл бар? 3 ӨЗІНДІК ЖҰМЫС Таспалардың ұзындығын өлше. Түсі бірдей таспалар- дың жұбын салыстыр. Салыстыру нәтижесін жаз. 4 МАТЕМАТИКА КҮНДЕЛІКТІ ӨМІРДЕ . ¬ . ¬ . ¬ . ¬ ан ан ан ан арты е Есептер шығару – – ?, 2 ... АЛ М АТ Ы КІ ТА П БА СП АС Ы 26 САБАҚ 75 Есептер шығарасың. ПЫСЫҚТАУ Қысқаша жазылуы бойынша кері есеп құрастыр. Қазақстан Республикасының Тұңғыш Президенті саябағы 6 + 3 – 4 + 5 28 гвардияшыл- панфиловшылар саябағы 10 – 7 + 4 + 2 Есептер шығару – – ?, кем – – ?, арты Есепті шығар. Саябаққа отырғызу үшін 15 жәшік қызыл, одан 5 жәшігі кем сары гүл әкелінді. Неше жәшік сары гүл әкелінді? 2 Суреттерге қара. Егер мысалдарды дұрыс есептесең, саябақтардың атауын білесің. 1 10 9 АЛ М АТ Ы КІ ТА П БА СП АС Ы 27 Қалаға саяхат жасау. Саябақ Есептерге сұлба таңда. Оларды шығар. а) Саябақта концерт өтіп жатыр. Бишілер 10 би билеуі тиіс. Олар 3 би биледі. Биленбеген неше би қалды? ә) Концертке бір мектеп- тен 70 бала, ал екінші мектептен біріншіге қа- рағанда 30 бала артық келді. Екінші мектептен неше бала келді? 3 ӨЗІНДІК ЖҰМЫС Салыстыр. 4 ЖҰПТЫҚ ЖҰМЫС Бос торкөзге қай фигураны таңдау керек? 5 СЕН ЗЕРТТЕУШІСІҢ ? 1 4 2 5 3 6 Есептер шығару 3 ? 10 1 2 3 30 70 ? 30 артық ? 70 АЛ М АТ Ы КІ ТА П БА СП АС Ы 28 САБАҚ 76 Кері есептер Есептер шығарасың. ЖАҢАНЫ ОҚЫП-ҮЙРЕНУ Тапсырманы орында. Шабадандар мен қапшықтарды сана. Шабаданға қарағанда жолқапшықтың нешеуі артық? Жолқапшыққа қарағанда шабаданның нешеуі кем? Есеп құрастырып, оны шығар. Есепті былай жазуға болады: Жолқапшық – 8 дана Шабадан – 5 дана ? артық 1 ? арты Бір санның екінші саннан нешеуі артық немесе не- шеуі кем екенін білу үшін, үлкен саннан кіші санды азайту қажет. ЕСІҢДЕ САҚТА! Ш. ¬ ан Ж. ¬ ан ан арты ЕСЕПТІҢ СҰЛБАСЫ АЛ М АТ Ы КІ ТА П БА СП АС Ы 29 Саяхат әуежайдан басталады Кері есептер Есепте. Тексер. 4 ЖҰПТЫҚ ЖҰМЫС – Бұлар – кері (өзара кері) есептер. – – ?, кем – 1 2 ? … – 3 – ?, арты 70 – 30 90 – 20 10 + 80 70 – 70 90 – 30 70 + 20 60 + 10 80 – 80 80 – 20 80 + 20 50 + 50 40 + 40 Әр отбасы жүгінің жалпы массасын есепте. Салыстыр. 3 МАТЕМАТИКА КҮНДЕЛІКТІ ӨМІРДЕ 3 кг 20 кг 2 кг 5 кг 5 кг 5 кг 10 кг 20 кг 10 кг 10 кг Әр есепке сәйкес қысқаша жазылуын таңда және шығар. а) 7 жолқапшық пен 5 шабадан тұр. Шаба данға қарағанда жолқапшықтың нешеуі артық? ә) 7 жолқапшық пен одан 2-еуі кем шабадан тұр. Неше шабадан тұр? б) 5 шабадан мен одан 2-еуі артық жолқапшық тұр. Неше жолқапшық тұр? 2 ТОПТЫҚ ЖҰМЫС АЛ М АТ Ы КІ ТА П БА СП АС Ы 30 САБАҚ 1 см 4 с м 5 с м 10 с м 8 см 2 с м Сырым ата-анасымен бірге саяхатқа жиналды. Олар өздерімен бірге сол аймақтың планы мен өлшеуге арналған құралдарын алды. 1 ӨЗІНДІК ЖҰМЫС 77 Есептер шығару Есептер шығарасың. ПЫСЫҚТАУ ПЫСЫҚТА У Олар планға мәшинемен жүретін жолдарды кесін- ділермен белгіледі. Көк кесінділердің, қызыл ке- сінділердің ұзындықтарының қосындысын тап. Қысқаша жазылуы бойынша есептер құрастыр. ? ? ? Қызыл Қызыл Қызыл Көк Көк Көк |