«Қазақ тілі» пәнінен жаратылыстану-математикалық бағыттағы эссе жауаптары


көзкарасы сияқты. Нақтылы дәлдік болғанмен ішкі сезім сыры жоқ шығарма



Pdf көрінісі
бет83/133
Дата02.04.2023
өлшемі1,82 Mb.
#78441
1   ...   79   80   81   82   83   84   85   86   ...   133
Байланысты:
«?àçà? ò³ë³» ï?í³íåí æàðàòûëûñòàíó-ìàòåìàòèêàëû? áà?ûòòà?û ýññå

көзкарасы сияқты. Нақтылы дәлдік болғанмен ішкі сезім сыры жоқ шығарма 
көрінеді. Белдеуге сұлу атты байлап қойып, мүсін-тұлғасына көлденен қарап отырған 
бағалаушының мінезін аңғарамыз. Кейінірек жазылатын «Ат сынын» осы қыз 
суретінің тұсында еріксіз еске алуға тура келеді. Онда да аттың көкілі, қүлағы, қабағы, 
мойны аталып келіп, ұлы денесі сипатталып кетеді. Бірак атқа солайша сырт мүсінін 
санап, сынау қаншалықты қонымды болса да, адамзатқа қолданған әдіс оншалық 
орынды емес». Аддымен 
Мұхтар Әуезовтің
 осы елеңді «нақтылы дәлдік болғанмен, 
ішкі сезім сыры жоқ шығарма» деуін бұл көркем туындының кемшілігінен гөрі өзіндік 
өзгешелігін керсеткен деп түсінгеніміз жөн сияқты. Өйткені елеңдегі негізгі мақсаттың 
өзі қыздын бет пішінін, келбетін, сымбатын, сыртқы көрінісін сөзбен бейнелеу 
ғой. 
Абайдың
 қазақ поэзиясында қалыптасқан осы дәстүрге назар аударып, елең 
тілінің сөз өрнектерін мол пайдаланып, сұлу қыздың кескін-келбетін, бой сымбатын 
бейнелеуде өнер өлшесіп байқағаны таңқаларлық іс болмаса керек. Қалай бағаласақ 
та, бұл салада 
Абайдың
 өнегелі еңбегі бар екені даусыз. 
Мұхтар Әуезов
 те өлеңнің 
сұлу қызды сипаттайтын алғашқы жағын «күшті бөлімі» деп бағалап, екінші бөлімін 
көбірек сынаған: «Екінші бөлімі 
Абайдың
 бұл өлеңін композициялық тұтастық
көркемдік күйден айырып, әлсіздікке ауыстырып әкетеді. Оның себебі өлеңнің бас 
жағы бір тақырыптан басталып, аяқ жағы екінші бөлек тақырыпқа ауысқанмен, 
әуелде іш пен мінез жоқ, тек сырт болса, кейін сырт жоқ тек мінез аталады. Басында 
сұлулыққа сүйсіне сөйлеп, кейін ұрсып тоқтайды. Сондай екіұдайылық сыртқы 
түрден, ақындық теңеу лексикасында айқын керінеді». Өленді тұтас алғанда әр 


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   79   80   81   82   83   84   85   86   ...   133




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет