Бағдарламасы syllabus семестр 5 оқу аптасынан және сессия аптасынан тұрады. Пәннің көлемі кредитті құрайды


-ОЖСӨЖ тақырыбы: Әдеби сын жанрының объектілері. СӨЖ



бет9/20
Дата13.07.2023
өлшемі0,96 Mb.
#104326
түріБағдарламасы
1   ...   5   6   7   8   9   10   11   12   ...   20
13-ОЖСӨЖ тақырыбы: Әдеби сын жанрының объектілері.
СӨЖ тақырыбы: Әдеби сын жанрының атқаратын міндеттері.
7 практикалық сабақтың тақырыбы: З.Қабдоловтың жанрларды жіктеуі.
Тапсырмалар:
Ақын поэмаларының жанрлық ерекшеліктері
Олардың поэтиалық жүйесінде фольклор мотивтерінің қызметі
14-СОӨЖ тақырыбы: Жанр дегеніміз не?
СӨЖ тапсырмалары: Жанрдың әдеби сындағы атқаратын қызметі
Есеп беру түрі: Конспектілеу
Әдебиеттер (негізгі, қосымша):
1. О.Сәрсенбаев. Әдеби сын және оның көркемдік қасиеті. «Қазақ әдебиеті», 1983, мамыр.
2. Ю.Суровцев. О научно-публицистической природе критики. «Зведа», 1975, №4, 192-б.
3. В.Г.Короленко. Он томдық шығармалар жинағы, Х том, М, 1956, 484-б


Сегізінші апта
8 дәрістің тақырыбы: Аннотация.
Аннотация – сын жанрының ең шағын көлемдісі
Аннотацияның негігі міндеті
Аннотация ерекшелігі
Қазақтың сыни ой пікірін зерттеген уақытта европалық тұрғыдан қарау, соған бейімдеу қатерлі де қате. Әр халық өзінің көркемдік таным білігінен өнікті ой тапқанда ғана адамзат әлеміне бекер келмегенін түсінеді. Сондықтан көне заманда туған көрікті ойларды қазақ әдебиет сыны тууының бір қайнар көзі ретінде қарастырылып ғылыми жағынан дұрыс, эстетикалық тұрғыдан өнімді жол болған.
Өз заманының саяси әлеуметтік мәселелер жайында талай толғанған Шоқан, Ыбырай, Абай көркем әдебиет туралы көптеген ойлар мен тың пікірлер айтқан. Ұлы ағартушы – демократтар қазақтың сыншылық ойын оятып құнарлы аңызға асыл дәндер екті. Көркемсөзге эстетикалық талап қою, оған тиісті баға беру насихаттау, ұғындыру, түсіндіру мақсатындағы ой пікірлер қазақ әдебиеті сынының туа бастауының белгісі. Аннотация – сын жырларының ішіндегі ең шағын көлемдісі. Шын мәнінде әдеби сынның бастау алар бұлағы. Алғаш көрінген түрі десе де болады. Аннотация объектісі – бір ғана шығарма, кітап. Мақсаты – кітаптың не туралы екендігімен таныстыру. Әдеби сынның басқа жанрлары сияқты алдына көп міндеттер қоймайды; жоғарыда айтылған бір ғана мақсатты шағын көлемде орындау аннотацияның негізгі жанрлық ерекшелігін айқындайтын өлшем болып табылады. «Қазақ совет энциклопедиясында» аннотацияға мынадай анықтама берілген:
Аннотация(лат.annotatie-ескертпе) – кітаптың, мақаланың мазмұнын, саяси-идеялық бағытын, құндылығын түсіндіретін қысқаша сипаттама». Бұл анықтамаға сүйенсек, аннотация дегеніміз – кітап туралы қысқаша сипаттама. Ал, «Қысқаша әдеби энциклопедияда» «кітап, мақала, қолжазба, шығарма мазмұнының қысқаша мазмұндамасы» деген түрде түсіндірілген. Академик М.Қаратаев бір мақаласында аннотацияны «қысқаша мазмұндама» деп атапты. Профессор Т.Амандосов аннотацияны рецензияның «ең шағын да қысқа түрі» екендігін, ол «шығарманы қысқа, тұжырымды баяндап береді», «кеңірек үгіттеуді көздейді» деп жазады. Т.Кәкішев «аннотация сол шығарманың негізгі мән-маңызын қысқаша түйіндейді» -дейді.
Аннотацияның басты қызметі кітапқа қысқаша сипаттама беру десек те, тәжірибеде мұнан да басқа міндеттерді қоса атқара беретіндігі де бар. Әсіресе, рецензия, жазушы портреті жанрларына тән сипаттар жиі көрініс табады. Егер аннотацияны белгілі бір бағытта кеңейте түссе, оның басқа жанрларға айналып кетуі оңай.
Сонымен, аннотацияны орынды пайдалана білсе, өзіндік ерекшеліктерімен бірге мүмкіндіктері де бар, ыңғайлы шағын жанр екендігіне көзіміз жетеді. Тиімді қолданса, әдебиетке тигізер қолғабысы артарлықтай. Жаңадан шығып, өмірге жол тартып жатқан кітаптарды қалың оқырмандарға таныстырып, үгіттеуде аса пайдалы қызмет атқаратын, әдеби сында алатын өзіндік орны бар қалыптасқан жанр дейміз.
Дәрістің топтама-тәсімі ( тірек конспектісі немесе тезистер)


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   5   6   7   8   9   10   11   12   ...   20




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет