Билет №1 Қозғыш тіндер
Рид формуласымен негізгі алмасуды есептеу
жүктеу/скачать 245,42 Kb.
|
- Бұл бет үшін навигация:
- 8 билет 1) И.П.Павловтың анализаторлар туралы ілімі
| 2 Рид формуласымен негізгі алмасуды есептеу.
Жұмыс барысы: зерттелушінің 3 рет 1 – 2 мин сайын оң қолдың максимальді және минимальді артериялық қысымын, пульсін өлшейді, эмоционалды тыныштық және бұлшықет ширығуының жоқтығы кезінде зерттелушіні арқасына жатқызған қалпында пульсін есептейді. Есептеу үшін минимальді көрсеткіштерді алады. Негізгі алмасудың қалыптан ауытқуын Рид формуласымен есептейді: Ауытқу дәрежесі = 0,75*(пульс жиілігі+пульс қысымы*0,74)-72 Сонымен қатар намограмманы қолданады. Қорытынды. № 3 жұмыс. Сәйкес салмақты номограмма бойынша анықтау. Ерлерде, әйелдерде Номограмманы қалай қолдануды ескертемiз. №1 көрсеткiш - бойды бiлдiредi. №2 көрсеткiш - дене салмағы. №3 көрсеткiш - сәйкес салмақтан ауытқу. Бой санын 3 көрсеткiшiндегi "ноль" нүтeciн сызғышпен қосыңыз, сонда дене салмағы көрсеткiшiнде сiз сәйкес салмақты табасыз. Бойдың маңызы және шын салмақты қосып, сәйкестiк ауытқудың процентiн анықтаңыз. Сiзге сымбатты, денiңiз сау, бақытты болуыңызды тiлеймiз. 8 билет 1) И.П.Павловтың анализаторлар туралы ілімі. Анализатор дегеніміз - бір типтегі сенсорлық ақпаратты қабылдау мен талдауға жауап беретін функционалды бөлім (бұл терминді И.П.Павлов енгізген). Анализатор - бұл тітіркендіргіштерді қабылдауға, қозуды өткізуге және ынталандыруды талдауға қатысатын нейрондардың жиынтығы. Анализаторды көбінесе сенсорлық жүйе деп атайды. Анализаторлар олардың қалыптасуына қатысатын қозу түріне қарай жіктеледі. Анализатор түрлері: - көру, - есту, - дəмдік, - иіс сезу, - тері немесе тактильді анализаторлар. Анализатор үш бөлімге бөлінеді: 1. Перифериялық бөлім: тітіркену энергиясын жүйке қозу процесіне айналдыруға арналған рецепторды қабылдайтын бөлім. 2. Өткізгіш бөлім: импульстар рецепторлардан орталық жүйке жүйесінің үстіңгі бөліктеріне берілетін центрге тартқыш (афферентті) нейрондар мен жүйкелік қозуды өткізетін аралық бөлім. 3. Орталық бөлім: ми қыртысының нақты аймағы, қабылданған сезімге талдау жасалынатын ми жабынындағы жəне қыртыс астындағы сезімтал орталық бөлім. Өсетін (афферентті) жолдардан басқа, төмендейтін т а лшы қ т а р ( эфф е р е н т ті) б а р , ол а р ды ң б о йы н д а анализатордың төменгі деңгейлерінің белсенділігі оның жоғары, əсіресе кортикальды бөлімдерімен реттеледі. Перифериялық бөлім: тітіркену энергиясын жүйке қозу процесіне айналдыруға арналған рецепторды қабылдайтын бөлім. : негізгі бөлігі-рецептор. Рецепторлардағы ынталандыруды қабылдау ынталандыру энергиясын жүйке импульсіне айналдыру арқылы жүреді. Рецепторлар эволюция процесінде бейімделген қозу энергиясының белгілі бір түрін қабылдайды, бұл бастапқы талдауға негізделген. Өткізгіш бөлім: импульстар рецепторлардан орталық жүйке жүйесінің үстіңгі бөліктеріне берілетін центрге тартқыш (афферентті) нейрондар мен жүйкелік қозуды өткізетін аралық бөлім. Үлкен ми қыртысында рецепторлардан қозуды жүргізуді қамтамасыз етеді. Ақпаратты ішінара өңдеу жүреді. Қозуды жүргізу екі афферентті жолмен жүзеге асырылады: * спецификалық * спецификалық емес 6. Орталық бөлім: ми қыртысының нақты аймағы, қабылданған сезімге талдау жасалынатын ми жабынындағы жəне қыртыс астындағы сезімтал орталық бөлім. екі бөліктен тұрады: - ядро (орталық бөлік) – рецепторлардан афферентті импульсті өңдейтін ерекше нейрондар; - шашыраңқы элементтер (перифериялық бөлік) - үлкен ми қыртысына таралған нейрондар. Кортикальды бөлім деңгейінде қоршаған ортаның толық көрінісін қамтамасыз ететін афферентті қозулардың жоғары талдауы мен синтезі жүзеге асырылады. Əрбір анализатор қоздырғыштың белгілі бір түрін шығарады. Анализаторлар көптеген функцияларды немесе сигнал операцияларын орындайды. Олардың арасында маңызды: I. сигналдарды анықтау. II. Сигналдарды ажырату. III. Сигналдарды беру жəне түрлендіру. IV. Келіп түскен ақпаратты кодтау. V. сигналдардың белгілі бір белгілерін анықтау. VI. Суреттерді тану. Кодтау дегеніміз-ақпаратты байланыс арналары арқылы беруге ыңғайлы шартты нысанға (кодқа) түрлендіру процесі. Анализатор бөлімдеріндегі кез-келген түрлендіру-кодтау. Анализатордың перифериялық бөлімінде - ынталандырудың сапасы, күші, əрекет ету уақыты кодталады. Анализатордың өткізгіш бөлімінде-кодтау тек импульсті "ауыстыру" (беру) кезінде жүзеге асырылады. өткізгіш бөлімінде кодтау сигнал бір нейроннан екіншісіне ауысқан кезде ғана жүзеге асырылады, онда код өзгереді. Анализатордың кортикальды бөлімінде кеңістіктік кодтау жүреді Есту анализаторында бірінші кезеңде басқа дыбыс өткізгіш Қорыта келгенде, негізі «анализатор» яғни, «талдағыш» терминін 1909ж И.В.Павлов ұсынған. И.В.Павлов бойынша талдағыш – бұл сыртқы немесе ішкі ортаның серпіністері т у р а л ы а қ п а р а т т ы ө ң д е у г е ж ə н е о л а р т у р а л ы көзқарастар(сезіну, қабылдау) алуға қатысатын мидың рецепторлары мен нейрондарының жиынтығы. Қысқаша: И.П.Павловтың анализаторлар туралы ілімі. Адамды қоршаған сыртқы дүние сезім мүшелері арқылы білінеді. Сезім мүшелері ағзаның ішкі ортасынан келетін тітіркенуді ғана қабылдамайды. Ми жарты шарларындағы сезім мүшелерінің тітіркенуі нәтижесінде түйсіктер, қабылдаулар, идеялар пайда болады. Тек сезім арқылы адам қоршаған ортаға бағдарланады. Ағзаның сыртқы және ішкі ортасынан келетін тітіркендіргіштерді қабылдайтын және талдайтын күрделі жүйке аппараттары, И.П. Павлов анализаторларды атады. Талдаушы, И.П. Павлов, бір-бірімен тығыз байланысты үш бөлімнен тұрады: перифериялық, кондукторлық және орталық. Рецепторлар анализатордың шеткі бөлігі болып табылады. Олар қоршаған ортаның белгілі бір өзгерістеріне жауап беретін жүйке жасушаларымен ұсынылған. Рецепторлар құрылымы, орналасуы және қызметі бойынша әртүрлі. Кейбір рецепторлар салыстырмалы түрде қарапайым жүйке ұштарына ұқсайды немесе олар күрделі сезім мүшелерінің жеке элементтері, мысалы, тор қабық. Рецептордан бас миының қыртысына өтетін жолдарды өткізетін орталық нейрондар анализатордың өткізгіш бөлімін құрайды. Сәйкес рецепторлық түзілімдерден ақпарат алатын ми қыртысының аймақтары орталық бөлікті немесе анализатордың қыртысты бөлімін құрайды. Анализатордың барлық бөліктері біртұтас бірлік ретінде әрекет етеді. Бөлшектердің бірінің белсенділігінің бұзылуы бүкіл анализатордың функцияларының бұзылуын тудырады. Көру, есту, иіс, дәм және тері анализаторлары, рецепторлары бұлшықеттерде, сіңірлерде, буындарда орналасқан мотор анализаторлары және вестибулярлық анализаторлар бар, оның рецепторлары дене қалпы өзгергенде тітіркендіреді. жүктеу/скачать 245,42 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|