Фрейд бойынша тұлға құрылымы: Жоғары- Мен Мен Ол ОЛ (ИД, ОНО)
Психикалық энергияның бәсеңдеуіне алып келеді.
Тұтасымен бейсанада жұмыс жасайды.
Ләззаттану ұстанымымен басқарылады.
МЕН және«медиатор»
МЕН шешім қабылдауға әрекеттенеді.
Шынайлыық ұстанымымен басқарылады.
Жоғары-Мен «қоғам нормалары»
Қоғамдық нормаларды және жүріс-тұрыс стандарттарын адам игеруі арқылы болатын процестер.
Туа біткен құрылым болып табылмайды.
Намыс (ата-анасы ұрсатын және МЕН идеал (кешірілетін жүріс-тұрыс).
Бейсана:
Саналауға қол жетімсіз.
Санаға келесілер арқылы кіреді:
Қате әрекеттер, жаңылыстықтар(оговорки,описк);
Түс көру;
Ассоциациялар;
Невротикалық белгілер.
Шынайы өмірде әр түрлі қанағаттандыру әдістері тыйым салуларға келіп тірелді. Олардың әсерінен «Ол» өзінен «Мен» -нің кішкентай бөлігін шығарады. Оральды деңгейден соң анальды деңгей жүреді. Мұнда ата-аналардың тыйым салулары одан есе көбейеді, және «Мен» одан сайын дифференцияланады.
Адам өмірінде сексуалды қажеттіліктерді қанағаттандыру ересек адаммен байланысты болады. Эдипов комплексі туады. Тек тыйым салулар емес, моральды тенденциялар да пайда болады. Бала өзінің сексуальды қажеттіліктерін жаңа – «Жоғары-мен» инстанциясымен шектеуге мәжбүр болады. «Мен» - ді «Ол» және «Жоғары Мен» басады. Бұл дамудың екі факторының типтік схемасы.
Экзистенциализм философиясындағы адам болмысының мәселелері (Ж.-П. Сартр, А. Камю, К. Ясперс).
Экзистенциализм дегеніміз философиядағы адам мәселесіне, яғни оның болмысына, мақсатына және адамның ішкі дүниетанымына негізделген діни бағыт. Бұл философиялық ағым XX ғасырда өз бағытын тауып, философияға жаңа ұғым енгізген болатын. Бұл филсофоияның негізін салушы Дания ойшылы Серен Кьеркегор болып табылады. Оның ойынша экзистенциалдық ақиқат ол абстарктты ойлаудан басқа, яғни Гегельдің тұжырымдарынан өзгеше бір түсінік болған. Обьективті ақиқат танымға ие, бірақ экзистенциалдық ақиқат ешқашан танылмайды, оны тек өмір жолында кездестіруге және бастан өткізуге ғана болады. Ол үшін осы әлемде болу қажет, тұлға ретінде тіршілік ету міндетті.
Серен Кьеркегор құрған бұл филсофиялық бағыт адамның өзіндік менін тануы, өмір мен өлімнің құны, еркіндіктің мағынасы, адамгершілік, рахымдылық, сұлулық, әділеттілік пен ақиқаттың бейнесі және басқа да көптеген философиялық мәселелердің шешімін табуға насихаттайды. Экзистенциализм ағымы өкілдерінің көзқарасы бойынша: өзіндік менін танып білу және өзгелармен ақылмен бөлісу адамды саналы әрекетке жетелейді.Адамгершілік құндылықтары күнделікті тұтынушылық қажеттіліктердің негізінде қоғамдағы орнап жатқан қатыгез әділетсіздіктердің орнын басу мақсатында пайда болды. Адамгершілік құндылықтарға бет бұру бұл бағыттың басты ерекшелігі. Экзистенциализмның негізгі өкілдері: С.Кьеркогор, М.Хайдаггер, К.Ясперс, Н.А. Бердияев, Ж.П. Сартр, Г.Марсель, А.Камю жатады. Олардың барлығы экзистенциализмді өзіндік тұрғыда қарастырғанымен жалпы идеялары бір болатын.
