Досмурзин ержан



Pdf көрінісі
бет43/110
Дата19.02.2023
өлшемі8,45 Mb.
#69091
түріЛекция
1   ...   39   40   41   42   43   44   45   46   ...   110
РОДОСтылық КОЛОСы. Статуя әдетте астыңғылықтың 
үстіне қойылады.
Статуялар үж ымның — общ инаның* немесе бір 
адамның тапсырысы бойынша - жасалады. Статуялар 
Антикалық қоғамның саясаттылық, діни және рухани 
өмірінде маңыздылықты орын алады. Бүнысымен қатар 
табынулық мақсаттарға қызмет атқарады. Статуялар 
мүсіншілердің сымбаттары ретінде немесе туындылық 
сымбатгары ретінде және ескерткіштер ретінде қойылады.
Адамның кеуделік мүсін бейнелеуі — Бюст (фр. 
тілінен аудармада — кеуде). Бюст — ең кең таратылған 
сымбаттың мүсіні. Бюст — әртүрлі жабдықтаулардан 
(мәрмәрден, қоладан, ағаштан) жасалады және шең- 
берлік мүсінге апарылады. Бюстің — бүл айтылудың 
екінші мағынасы (латын. тілінен аудармада — крема­
ция — жерлеу орны) — яғни жерлеу ескерткіші. Ең алға- 
шында ертедегі Грецияда бюстер Гермес* қүдайының 
дөңгеленген столбы тәрізді, бас жағында басы бар 
нышанды коз алдымызға келтіреді. Біртіндеп олар Гермес 
есім ім ен байланы сы н ж оғалты п, белділік м үсінге 
айналады. Бүнысымен қатар, бүлар өзінің негізділік 
қасиеттеріне ие болып, бөлектілі жүздердің даралық- 
тылық шектерін немесе сымбаттылық үқсастығын бере 
бастайды. Бүл бағытта, әсіресе үлы ақындардың, ой- 
шылдардың, екілікті гермілері* сүйіктілі болды. Бүлар 
ертедегілікті римляндардың Виллаларында*, кітапхана- 
ларында қойылды. Римляндар бірінші болып, бюстін
101


Мәдениеттану
ком позициясы на астыңғылық қойылымды кіргізеді. 
Римділік мүсіншілер шеберлері бейнелеп түрған адам- 
ның сырттылық бет-жүзін, оның ішкі ж андүниелік 
әлеміне қарсылықты болмауын қалайды. Сондықтан 
олар, бейнелеп түрған бет-жүзге, байсалдылықты, әлемге 
к ө зж ү гір ту л ік ті к ө р ін іс ін береді. Б ү гін гі к ү н н ің
м ү сін ін д е, Б ю стіл ер д ін туы н ды лары м одельдің*, 
басының формасын, бет-жүздің қүрылысын, иек пен 
маңдайдың сызықтарын-көрінісін, сымбаттылық үқсас- 
тығына жетудің ғана емес, бүлармен қатар, ішкі жан- 
дүниелік бейнесінің ерекшелікгерін көрсетуге тырысады. 
Бүнымен қатар Бюстің орындау тәсілі — көлеммен және 
ж а р ы қ т ы л ы қ -к ө л е ң к е л ік т ін і, ісм ер ліктін і игеруді 
қалайды.
Бюст өнері — өзінің қайталықты таралуын Қайта өрлеу 
дәуірінен бастап алады. (Донателло*, О. Роден*)
Грециялы қ мүсінге қайта оралсақ, гректер үшін 
барлығы Қүдай болды. Олар үшін барлығы дін болды. 
Алғашында гректілік мүсін Архайықалықты* болды. 
С оңы нан классицизм* келеді. К лассицизм ді — біз 
мүсінде, сызулардың біркелкіліктісін, мықтылықтыны 
көреміз. Мүсіндегі классицизм, бүл денені өлендететін 
гректер. Алғаш ында Грек мүсіні — өз бастамасын 


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   39   40   41   42   43   44   45   46   ...   110




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет