15. Қоспа күйлердің элементар теориясы. Бұл деңгейлер электрондар тудыратын (беретін) донорлық деңгей деп аталады.
Ал, оның қозу тудыратын қоспа зона төбесінде дискретті деңгей тудырады. Бұл деңгей тесік беретін – акцепторлық деңгей деп аталады. (сурет)
2.Ионизация энергиясы (қоспаның) кері пропорционал , ал - тура пропорционал.
3.Қоспалардың концентрациясы артқан сайын дискретті деңгей жіктеліп зона түзеді. Ионизация энергиясы азаяды.
16. Беттік күйлер. 1.Реал кристалдың өлшемдері шектеулі болғандықтан периодтық шарттар өзгереді. Осы өзгеріс тыйым салынған зона аумағында рұқсат етілген энергия деңгейлерінің пайда болуына әкеліп соғады. Осы деңгейлер беттік деңгейлер немесе тамм- деңгейлері деп аталады.
2.Тамм деңгейінің толқындық функциясы шекараның екі жартысынан да экспоненциалды өшеді. Сондықтан шекара локалдық күй тудыратын себеп.электронның кристалда локализация тыс облысының өлшемі мәнімен сипатталады, ал кристалл ішінде мәнімен анықталады. және энергиямен (Е) байланысты.
3.Кристалда беттік қабатта тордың локалды қозған күйлері (дефектілер, абсорбцияланған атомдар әсерінен) көп болады. Олар беттік көп күйлер тудырады. Оларда беттік күйлер деп аталады.
4.Беттік күйлер жартылай өткізгіш приборлар жұмыс істеуінде үлкен роль атқарады. Беттік күйлер саны мен түрлері кристал бетін өңдеуге (шлифовка, химиялық өңдеу т.т) байланысты және сыртқы жағдайдың әсеріне байланысты (Т, ылғалдылық, газ)
17. Магнит өрісінде электрон энергиясының квантталуы. Ландау деңгейлері. 1.Кристалға магнит өріс әсер еткенде, электронның қозғалыс сипаты өзгереді, ол өріс бойымен
Жылдамдығымен қозғала отырып, өріске ┴ бағыттағы жазықтықта айналады.
2.Айналу жиілігі циклотрондық жиілік деп аталады
3.Айналған электронның энергиясы квантталған болады және экстримум маңайында
4.Егер жалпыланған
ұғымын ендірсек, онда магнит өрісіндегі еркін электронның гамильтонианын кинетикалық энергия өрнегінен алуға болады (кинетикалық энергия -ға тәуелді). жалпылама импульсқа оператор сәйкес.
5.Электрон энергиясының квантталуы бірнеше магнитосцилляциялық эффектілердің болуына себеп.
6.Индукциясы магнит өрісіндегі жартылай өткізгіш энергияны жиіліктен жұтады. Бұл циклотрондық немесе диамагниттік резонанс деп аталады. Электрон энергияны жұтып деңгейі жоғарыға (Ландау деңгейіне) өтеді.
