Жас ерекшелік психологиясы
жүктеу/скачать 142,18 Kb.
|
- Бұл бет үшін навигация:
- 22.Ересектік жас шамасындағы дағдарыстарды түсіндіріңіз
| 21. Жасөспірім жастағы балалардың санасының даму кезеңдерін анықтаңыз.
Жасөспiрiмдiк кезеңмен байланысты едәуiр аңғарылған құрылыстардың бiрi – бұл өзiн-өзi тәрбиелеуге өте күштi құштарлық. Өзiн-өзi тәрбиелеудiң белсендi процесi дәл осы жаста басталады және әдетте адамның кейiнгi өмiрiнiң iшiнде қандай да бiр формада жалғаса бередi. Жеткiншектiк кезеңдегi өзiн-өзi тәрбиелеудiң бастамасы деп, бiз баланың 12-13 жасқа келгенде ең алғаш рет интеллектуалды мүмкiншiлiктер мен жеке даралық өздiгiнен жетiле (самосовершенствование) туралы ойларының, пайда болу фактiсiн айтамыз. Яғни баланың осы мақсатқа жету үшiн саналы, және мақсатты бағытталған әрекет жасауын айтамыз. Тәрбиелеу және өзін-өзі тәрбиелеу мүмкіндігі жағынан алғанда жасөаспірімдік жастың біршама өзгешелігі, ерекшелігі бар.Мұны өзгермелі,өтпелі кезең деп есептейді, өйткені осы кезең ішінде балаларда психикалық және физикалық процестердің, іс-әрекетінің, жеке басының түбірлі өзгерістеріне байланысты болады. Сондықтан да қарым-қатынас формаларын- іс-әрекетін ұйымдастыруды, әлеуметтік педагог пен оның төңірегіндегі ересек адамдар тарапынан басшылық етуді өзгертуге тура келеді. Кеше ғана сыпайы жүрген жасөспірім мінезінде аяқ астынан дөрекілік, әдепсіздік, қиқарлық, тәртіпсіздік байқалады,ересек адамдардың айтқанын талғампаздықпен, сын тұрғысында қабылдайды, олардан дәлелді, қисынды пікірді талап етеді. Когнитивтік даму ойлау мен ойлау сияқты интеллектуалдық мүмкіндіктерге, сондай-ақ білімді иеленуге және ақпаратты өңдеуге мүмкіндік береді. Жасөспірім кездерінде ата-аналар бұл салада үлкен секірулерді көреді. Физикалық даму жасөспірімнің өсуін, сондай-ақ олардың мықты және мықты моторикасын қамтиды. 22.Ересектік жас шамасындағы дағдарыстарды түсіндіріңіз Ересектер дағдарысын сипаттаудың ең қызықты ғылыми әрекеттерінің бірін Бернард Ливхуд жасады. Оның жас дағдарыстарының классификациясы ең толық және дамыған. Ең бірінші ересек дағдарыс 17-22 жаста болады, «ерте жетілу» дағдарысы. Жастық шақ бітеді, жастық шақ басталады. Жас бала ата-анасынан ажырайды (тіпті олармен бірге өмір сүре берсе де). Ол ересектер әлемінен өз орнын іздейді. Бұл дағдарыстың мақсаттары өмірде серіктес табу, бастапқыда өз баспанасын жабдықтау, кәсіби өмірдің бірінші кезеңіне өту. Жас отбасында екеуі отбасылық өмірдің өзіндік стилін қалыптастырады. Жұмыста жас қызметкер жаңа нәрселерді сынау арқылы кәсіби көкжиегін кеңейтеді. Келесі дағдарыс, бірінші «өмірдің қорытындысын шығару» дағдарысы 30 жаста келеді. Бір жағынан, адам өзінің шығармашылық күштерінің шыңында, оның мінезіне деген сенімділігі қалыптасады, өмір өз қолында, бірақ дағдарыстық жағдай оның қайтадан өзгеруін, өмірінің жаңа мәндерін табуын талап етеді. Мамандықтың, мансаптың, отбасының дұрыстығын бірінші рет қайта қарау және тексеру жүргізілуде. Бұл дағдарыс жоғары немесе орташа күйзеліспен, тіпті өмірді жоғалту сезімімен және уақыттың қысымымен бірге жүруі мүмкін, өмірді «кеш болмай тұрып» өзгерту ниетінде шешім табады және көбінесе мамандықты ауыстыруда, ажырасуда көрінеді. , дүниетанымы мен өмір философиясының түбегейлі өзгеруі. 40-45 жаста орта өмір дағдарысы, белгілі дағдарыс болады. Адамның алдында уақытша перспективаны құру үшін жаңа кеңістікте жаңа өмір құрылымын құру міндеттері тұр. Басқаша айтқанда, бұл жасты «елестерден құтылу» және шындыққа бет бұру деп атайды. Бұл дағдарысқа әкелетін негізгі факторлар: дене күші мен мүмкіндіктерінің төмендеуі, тартымдылық, ата-ананың қайтыс болуы, өсіп келе жатқан балалардың үйден кетуі. Бұл уақытта адам күмәндануға, басшылықтың болмауына, иллюзорлық шешімдер қабылдауға бейімділікке ұшырайды. Адам іштей қуыспен күресіп жатқандай: аяғының астындағы ескі жерді жоғалтып алғанымен, жаңасын әлі таба қойған жоқ. Ол жол айрығында тұр және оның таңдауы оның қалған өмірін анықтайды. Адам қартайғанда не істейтінін, оны қалай қарсы алатынын, сол сәтте қасында кім болатынын өзі таңдайды. Дағдарыс – адам үшін қиын, бірақ қажетті уақыт. Дағдарыс барлық адамдарда болады, бірақ олардың барысы, субъективті тәжірибесі және күрделілігі әркім үшін әр түрлі: олар біреуге оңай, біреуге қиын. Бір дағдарысты өте ауыр, екіншісін оңай өткізуге болады. Жалпы үлгі бар. Әрбір дағдарыс кезінде адам өмірінің алдына қойған белгілі бір мәселелерді шешеді. Ал кейбір проблемаларды толығымен шешу мүмкін емес, кейбіреулері мүлдем шешілмейді, содан кейін келесі дағдарыс әлдеқайда қатал болады, адам осы дағдарысқа тап болатын жағдайлардың өзі қатаңырақ, неғұрлым шеңберлі болады. Дағдарыс жағдайында адам көмекке өте сезімтал болады, ол басқалардың пікірін тыңдай бастайды, арнайы және танымал әдебиеттерді оқи бастайды, айналасында болып жатқан оқиғалардан кейбір жаңа мағыналарды, тіпті белгілерді іздейді. Әр түрлі кезеңде адамға көрсетілетін көмек әртүрлі. Бастапқыда оған не болып жатқанын білу маңызды, бұл дұрыс, бұл оның болашақ өмірінің қажетті шарты, енді кем дегенде қандай да бір жолмен өзгеруі, сәл басқаша болуы керек. Және бұл басқа жаңа өмір қазіргіден жаман болуы мүмкін емес. Дағдарысқа ұшыраған адамды тәжірибеден, ішкі рухани ыңғайсыздықтан, тіпті ауырсынудан оқшаулау қажет емес. Адам бұл сезімдерді сезінуі керек. Бірақ сіз оған эмпатия жасау арқылы көмектесе аласыз, оны осы тәжірибелерде сүйемелдей аласыз. жүктеу/скачать 142,18 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|