Конспект №1 Тақырыбы: «Бастауыш сыныптарда математиканы оқыту əдістемесі» ғылым жəне оқу пəні
Ойлау арқылы логикалық есептерді шешу
жүктеу/скачать 0,92 Mb.
|
Ойлау арқылы логикалық есептерді шешу.Вадим, Сергей және Михаил әртүрлі шет тілдерін оқиды: қытай, жапон, араб. Олардың әрқайсысы қай тілде оқиды деген сұраққа біреуі: «Вадим қытай тілін, Сергей қытай тілін, ал Михаил араб тілін оқымайды», - деп жауап берді. Кейіннен бұл мәлімдемеде тек бір тұжырымның ақиқат екені белгілі болды. Олардың әрқайсысы қай тілде оқиды? Гүлдер қаласының шорттары қарбыз отырғызды. Оны суару үшін дәл 1 литр су қажет. Оларда сыйымдылығы 3 литрлік екі ғана бос банка бар. Және 5 л. Бұл банкаларды қалай пайдалануға болады. Өзеннен дәл 1 литр теріңіз. су? Илья Муромец пеште қанша жыл отырды? Осыншама көп адамға тағы 2 рет отырса, оның жасы ең үлкен екі таңбалы сан болатыны белгілі. Барон Мюнхаузен кәрі Хоттабычтың сақалындағы сиқырлы түктердің санын санады. Ең кіші үш таңбалы сан мен ең үлкен екі таңбалы санның қосындысына тең болып шықты. Бұл қандай сан? Стандартты емес есептерді шығаруды үйрену кезінде мен келесі шарттарды байқаймын:жылы бірінші , тапсырмалар күрделілігі біртіндеп арта отырып, оқу процесіне белгілі бір жүйеде енгізілуі керек, өйткені басым тапсырма оқушылардың дамуына аз әсер етеді;жылы o екінші , студенттерге есептердің шешімін табуда барынша дербестікті қамтамасыз ету, қатеге көз жеткізу, басына оралу және басқа, дұрыс жол іздеу үшін қате жолмен соңына дейін баруға мүмкіндік беру қажет. шешу;Үшіншіден , стандартты емес арифметикалық есептерді шешудің кейбір тәсілдерін, әдістерін және жалпы тәсілдерін студенттерге түсінуге көмектесу керек. Көбінесе ұсынылған логикалық жаттығулар есептеулерді қажет етпейді, тек балаларды дұрыс пайымдаулар жасауға және қарапайым дәлелдер келтіруге мәжбүр етеді. Жаттығулардың өзі ойын-сауық болып табылады, сондықтан олар ақыл-ой әрекеті процесінде балаларда қызығушылықтың пайда болуына ықпал етеді. Ал бұл мектептегі оқу-тәрбие процесінің басты міндеттерінің бірі. Үлгіні тауып, гирляндаларды жалғастырыңыз Үлгіні тауып, қатарды жалғастырыңыз a B C D E F, … 1, 2, 4, 8, 16,… Жұмыс балалардың бірте-бірте тапсырмаларды күрделендіре отырып, заңдылықтарды, ұқсастықтар мен айырмашылықтарды байқай білу қабілетін дамытудан басталды. Осы мақсатта мен таңдадымзаңдылықтарды, тәуелділіктерді анықтауға және жалпылауды тұжырымдауға арналған тапсырмалартапсырмалардың күрделілік деңгейінің біртіндеп жоғарылауымен.Математика сабағында логикалық ойлауды дамыту жұмысы мұғалімнің байыпты назарының объектісіне айналып, жүйелі түрде жүргізілуі керек. Ол үшін сабақта ауызша жұмыста логикаға арналған жаттығуларды үнемі қосып отыру керек. Мысалға:Осы теңдеуді пайдаланып нәтижені табыңыз: 3+5=8 3+6= 3+7= 3+8= Өрнектерді салыстырыңыз, алынған теңсіздіктердің ортақ негізін табыңыз, қорытынды жасаңыз: 2+3*2x3 4+4*3х4 4+5*4x5 5+6*5х6 Сандармен жалғастырыңыз. 3. 5, 7, 9, 11… 1, 4, 7, 10… Әрбір берілген мысал үшін ұқсас мысалды ойластырыңыз. 12+6=18 16-4=12 Әр жолдың сандарын жазуда не ортақ? 12 24 20 22 30 37 13 83 Берілген сандар: 23 74 41 14 40 17 60 50 Әр жолда қандай сан жетіспейді? Бастауыш сыныпта мен математика сабағында санау таяқшаларын жиі қолданамын. Бұл геометриялық сипаттағы тапсырмалар, өйткені шешу барысында, әдетте, олардың санының өзгеруі ғана емес, түрлену, бір фигураның басқа фигураға айналуы болады. Оларды бұрын үйренген жолмен шешу мүмкін емес. Әрбір жаңа мәселені шешу барысында бала түпкі мақсатқа, фигураны қажетті түрлендіруге ұмтыла отырып, шешімді белсенді іздеуге қосылады. Санақ таяқшалары бар жаттығуларды 3 топқа біріктіруге болады: таяқтардың белгілі бір санынан берілген фигураны құрастыруға арналған тапсырмалар; фигураларды өзгертуге арналған тапсырмалар, оларды шешу үшін таяқтардың көрсетілген санын алып тастау немесе қосу қажет; шешуі берілген фигураны түрлендіру, түрлендіру үшін таяқшаларды жылжыту болып табылатын тапсырмалар. Санақ таяқшаларымен жаттығулар. Белгілі бір санды таяқшалардан фигураларды салуға арналған тапсырмалар. 7 таяқшадан екі түрлі шаршы жасаңыз. Көрсетілген таяқша санын алып тастау немесе қосу керек фигураны өзгертуге арналған тапсырмалар. 6 шаршының фигурасы берілген. 4 шаршы қалуы үшін 2 таяқшаны алу керек» Түрлендіру мақсатында таяқшаларды ауыстыру тапсырмалары. 3 үшбұрыш алу үшін екі таяқшаны жылжытыңыз. Үнемі жаттығулар жасау – оқушылардың табысты дамуының бір шарты. Ең алдымен сабақтан сабаққа баланың талдау және синтездеу қабілетін дамыту қажет, логикалық ұғымдарға қысқа мерзімді оқыту нәтиже бермейді. Стандартты емес есептерді шешу оқушылардың болжам жасау, олардың сенімділігін тексеру, логикалық негіздеу қабілетін қалыптастырады. Дәлелдеу мақсатында сөйлей отырып, сөйлеу тілін дамытуға, қорытынды жасауға, қорытынды жасауға дағдыландыруға ықпал етеді. Бұл жаттығуларды сабақта және математикадан сыныптан тыс жұмыстарда қолдану барысында бұл жаттығулардың оқушылардың логикалық ойлауының даму деңгейіне әсер етуінің оң динамикасы пайда болды. Тесттер мен сауалнамалар 3-сынып. Мәтіндік есептерді шығару оқушыларға үлкен қиындықтар туғызатыны белгілі. Шешімнің қай кезеңі ерекше қиын екені де белгілі. Бұл ең бірінші кезең – мәселенің мәтінін талдау. Студенттер есеп мәтініне, оның шарттары мен талаптарына нашар бағдарланған. Мәселенің мәтіні кейбір өмірлік фактілер туралы әңгіме: «Маша 100 м жүгірді, ал оған қарай ...», «Бірінші сынып оқушылары 12 қалампыр сатып алды, ал екінші сынып оқушылары...», «Шебер бір ауысымда 20 бөлшек жасады, ал оның оқушысы...». Шығу жолы – мәтіндік тапсырмалардың кез келген тақырыбымен шектеліп қалмай, стандартты емес тапсырмаларды, яғни пәні өздігінен зерттеу объектісі болып табылмайтын тапсырмаларды шешу. Өйткені, біз оқу сабақтарында әңгімелердің сюжетін шектемейміз! Стандартты емес есептерді күнделікті сабақта шешу қажет. Оларды 5-6 сыныптарға арналған математика оқулықтарынан және «Бастауыш мектеп», «Мектептегі математика», тіпті «Квант» журналдарынан табуға болады. Ұсынылған тапсырмалардың ішінде мықты оқушы бірден шешетін тапсырмалар бар. Соған қарамастан, жеңіл есептер бойынша адам қиын есептерді шешу кезінде қажет болатын пайымдау әдістерін меңгеретінін түсіндіре отырып, күшті балалардан жеткілікті дәлелді талап ету керек. Балаларды логикалық ойлаудың сұлулығына сүйіспеншілікке тәрбиелеу керек. жүктеу/скачать 0,92 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|