Күрделігүлділер немесе астралар тұқымдасы кластарымен танысу


Тілшегүлділер тұқымдас тармағы (подсемейство язычкоцветные) — Liguliflorae



бет12/17
Дата03.12.2023
өлшемі30,86 Mb.
#133874
1   ...   9   10   11   12   13   14   15   16   17
Байланысты:
Аида Әбдурасилова 13 дәріс

Тілшегүлділер тұқымдас тармағы (подсемейство язычкоцветные) — Liguliflorae


Гүлдері тілше тәрізді болып келеді. Вегетативтік оргаңдарында барлық уақытта бунақталған сүт жолдары болады (бөлінген заттарды жинақтайтьш қуыстары — млечники). Түрлері : бақбақ, шашыратқы және қалуен.
бақбақ
қалуен
шашыратқы
Бақбақ туысы (одуванчик — Taraxacum)
БӨЛІМ: Жабықтұқымдылар- Magnoliophyta
Класс: Қосжарнақтылар- Magnoliopsida
Қатар: Біріккен желектілер –Teichiospermatophyta
Тұқымдас: Күрделігүлділер немесе астралар Compósitae,Asteráceae
Туысы: бақбақ Taraxacum
Гүлдің формуласы: Т0 К(5) А5 Ж(2)

Бақбақ туысы (одуванчик — Taraxacum)


Бақбақтың 70-тей түрі бар, оның 59-ы Қазақстанда кездеседі. Жалпы бақпақ жер шарының барлық құрлықтарында (континенттерінде) кең таралған. Негізінен жертаған түзетін жапырақтары бар көпжылдық шөптесін өсімдіктер. Гүлдері сары түсті. Көдімгі бақпақ аса кең тараған осімдік, ете өзгергіш жалпы көрнісі мен тікесінен жасалған кесіндісі) Тамырында инулин болады. Көк-сағыз (кок-сагыз - T.kok-saghyz) табиғи жағдайда Шығыс Тянь-Шанда өседі, тамырында 20% дейін сапасы жоғары каучук болады.

Бақбақтың пайдасы


1 - кесіндідегі себет; 2 - гүлтабаны; 3 - аталық;
4 – жемісі ; 5 – гүлі.
  • Бақбақтың тамыры мен жапырықтарында кристалды татраксин қышқылы, шырын қант, тағы басқа заттар, ал тамырында 25 процентке дейін инсулин болады. Дәрі жасау үшін бақбақтың тамырын, кейде жапырақтары пайданылады. Ол халық медицинасында кеңінен қолданылады.
  • Тамырынан жасалған тұнба тәбет ашады, астың қорытылуын жақсартады, тері аурулары кезінде зат алмасуын дұрыстайды, қақырық түсіреді. Тамыры мен ұнтақталған жапырағын қатты ісіктерді басуға қолданады. Ғылыми медицинада бақбақтың тамыры мен шөбін тәбет ашатын, ас қорыту органдарының қызметін жақсартатын шипалық зат ретінде пайдалынады. Одан әртүрлі препараттарды жасайды.


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   9   10   11   12   13   14   15   16   17




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет