Лекция №1 Тақырыбы: Кіріспе. (1 сағат) Жоспары
жүктеу/скачать 389,03 Kb.
|
саясаттану лекциялар
| 3. Қоғамдық пікір. Саяси идеология бұкаралық ақпарат құралдарымен (БАҚ) тығыз байланысты. Оған баспасөз, радио, теледидар, бейнежазу, дыбыс-жазу кіреді. Бүгінгі танда олар коғамдык сананы калыпта-стыруда шынайы болмыстан кейінгі негізгі құрал болып отыр. Американың саясатшысы Г. Лассуэлл (1902—1978) БАҚ-тың мы-нандай негізгі төрт қызметін атап көрсетті: 1) әлемдегі болып жатқан жағдай туралы хабарлар жинап тарату; 2) хабарларды "ре-дакциялау", тандау және түсінік беру; 3) коғамдық пікір калып-тастыру; 4) мәдениетті тарату. Жоғарыда айтылғандардың ката рына бесінші етіп оның коғамды саясаттандыруы мен бұкара ха-лықты саяси ағартушылығын косуға болар еді.
БАҚ азаматтар мен билік органдарына ең маңызды окиғалар туралы мағлұматтар жинайды, таратады, оларға баға береді. Со-лардың негізінде тындаушыларды Үкіметтің, Парламенттің, партиялар мен козғалыстардың іс-әрекеттері, коғамның эконо-микалық, саяси, мәдени өмірі туралы пікірлері, козқарастары қалыптасады. Демократиялық коғамда БАК коғамдык пікірлермен қатар заңға сүйенеді. Олар оздері журналистік тергеу жүргізе алады. Тергеу қорытындылары жарык көргеннен кейін кейде арнаулы парламенттік комиссиялар қүрылады, кылмыстық істер ашыла-ды немесе маңызды саяси шешімдер қабыдданады. Қазіргі дүниеде БАҚ-ка жол ашу—ыкпалды оппозиция кальщ-тастырудың қажетті шарты. Қоғамдык санаға плюрализм, сез бо-стандығы принциптерін сіңірудің маңызы зор. Алайда, мұндай бостандық ауызға не келсе соны айту деген соз емес. Мысалы, аумақтық түтастықты, халық топтары арасында алауыздықты тұтандыруға жол берілмеуі керек. Саяси окиғаларды шынайы бей-нелеу, тарату мемлекеттің тұрақтылығын арттырады, коғамды тиімді басқаруға мүмкіндік береді. Бұқаралык ақпарат құралдары әр түрлі мақсатта пайдаланы-луы мүмкін. Олар азаматтардың саяси сауатын көтеруі, өзінің адамгершілігін сезінуі, абыройын жогары үстау, еркіндікке, әлеуметтік әділеттікке ұмтылыс, саяси процеске салауатты, білікті қатынасуға мүмкіндік жасайды. Сонымен қатар жалған хабарлар таратуы, үрей-қорқыныш, сенімсіздік тудыруы мүмкіц. Біраз жағдайда саясаткерлер БАҚ-ты халык санасын күңгірт-тендіріп, оздерінің айла-шарғыларын асырып, кулықтарын білдірмей, жасырын жүргізіп, дегендеріне жетудің құралы етеді. Онын тәсілдері сан алуан: деректерді бұрмалау, өзіне тиімсіз хабарларды айтпау, өтірік-өсек, лақаптарды тарату, шындықты толық жеткізбеу, т. т. БАҚ-тың рөлі, әсіресе Президент, Парламент сайлаулары кезінде артады. Олар үгіт-насихат, жарнама, т. т. аркылы саяси серкелер туралы кеңейтілген мағлұматтар беріп, арнайы бейнесін (имидж) жасайды. Мұнда да саяси басшыны қай кырынан көрсетіп, оған кдншалыкты уакыт бөлудін де маңызы зор. Соң-дыктан демократиялык коғамда мүндай келеңсіз жағдайларды болдырмаудын оз жолдарын іздейді. Қазіргі заманда саяси идеологияның көптеген түрлері бар. Олардын негізгілеріне либералдық, консервативтік, комму-нистік, социал-демократиялык және фашистік идеологиялар жатады. жүктеу/скачать 389,03 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|