Of L. N. Gumilyov Eurasian National University педагогика. Психология. ӘЛеуметтану
жүктеу/скачать 3,76 Mb. Pdf көрінісі
|
| Нәтижелер
Көбіне ауытқу формаларын қарастыру барысында зерттеушілер оларды тек атай- ды және сипаттайды: қылмыс, терроризм, нашақорлық және т.б., нақты девиантты мі- нез-құлық формасы туралы түсінік бермейді. Осыған байланысты девиантты мінез-құлыққа нақты түсінік берген жөн деп ойлаймыз. Де- виантты мінез-құлық нысаны - бұл іс-әрекет- тің белгілі бір дисфункционалды бағдарымен, әлеуметтік негіздерді тұрақсыздандыратын белгілі бір нормалардың бұзылуымен сипат- талатын ауытқудың ерекше түрі [19,20]. Девиантты мінез-құлық әртүрлі формада болады: алкоголизм, нашақорлық, кісі өл- тіру, сыбайлас жемқорлық, қылмыс және т.б. Сонымен, девиантты мінез-құлықтың кейбір түрлерін және олардың таралу динамикасын қарастыру бірқатар қорытынды жасауға мүм- кіндік береді: 1. Девиантты мінез-құлық проблемаларын эмпирикалық зерттеу және теориялық түсіну отандық қоғамның даму тенденцияларына байланысты өзекті болып табылады; 2. Әлеуметтік нормалардан ауытқу, олар- дың әртүрлілігіне қарамастан, олардың тір- шілік етуін қолдайтын кейбір жалпы себеп- терге ие және кейде олардың өсуіне және таралуына әкеледі. Негізінде, олар әлеумет- тік дамудың объективті және субъективті қарама-қайшылықтарына түседі, олар жеке адамның әлеуметтік ортамен қарым-қаты- насын бұзады және қолданыстағы реттеу жүйесіне сәйкес келмейтін жеке тұлғалар- дың мінез-құлық формаларына әкеледі. Со- нымен қатар, сол қарама-қайшылық «әлеу- меттік жағымсыз мінез-құлықтың (қылмыс, маскүнемдік, өзін-өзі өлтіру) және әлеуметтік Жасөспірімдердің девиантты мінездерінің типтері, формалары және динамикасы 31 № 1(134)/2021 ВЕСТНИК Евразийского национального университета имени Л.Н. Гумилева. Серия Педагогика. Психология. Социология BULLETIN of L.N. Gumilyov Eurasian National University. Pedagogy. Psychology. Sociology Series тұрғыдан мақұлданған (танымдық автономия, шығармашылық, тұрмыстық белсенділік) не- гізінде болуы мүмкін». 3. Девиантты мінез-құлықтың жалпы заң- дылығы - бұл әлеуметтік патологияның бірне- ше нысанын индукциялау формасын қабыл- дауға болатын салыстырмалы түрдегі тұрақты қатынастардың фактісі, егер бір құбылыс екіншісін күшейтсе, ауытқудың кейбір фор- маларының таралуын басқалар анықтайды, девиантты әрекеттердің біріне жасөспірімнің қатысуы оның басқасына қатысы болу ықти- малдығын арттырады. Мысалы, темекі шегу алкоголь мен есірткіні қолдануға итермелейді және олар өз кезегінде өзіне де, қоршаған ор- таға да бағытталған агрессивтіліктің факторы- на айналады; 4. Девиантты мінез-құлық субъектілерін жасарту және феминизациялау байқалуда, жасалған қылмыстардың, топтардың және девианттық мінез-құлық субъектілерінің фе- минизациясының, жасалған қылмыстардың қатыгездігі; 5. Девиантты мінез-құлықтың жағымсыз түрлерімен күресуде ауытқудың анықталған себептерін ескере отырып, профилактикалық жұмыс маңызды рөл атқарады. жүктеу/скачать 3,76 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|