Өнер философиясы. Құндылықтар философиясы


Д.Дидро сұлулық «ақылда қатынастар идеясын туындатады», ол тек белгілі бір абстракциялық байланыстарды емес, «ақыл біздің сезімдеріміз арқылы табатын шынайы қатынастарды анықтайды



бет7/15
Дата27.11.2023
өлшемі4,7 Mb.
#129133
1   2   3   4   5   6   7   8   9   10   ...   15

Д.Дидро сұлулық «ақылда қатынастар идеясын туындатады», ол тек белгілі бір абстракциялық байланыстарды емес, «ақыл біздің сезімдеріміз арқылы табатын шынайы қатынастарды анықтайды.

  • Д.Дидро сұлулық «ақылда қатынастар идеясын туындатады», ол тек белгілі бір абстракциялық байланыстарды емес, «ақыл біздің сезімдеріміз арқылы табатын шынайы қатынастарды анықтайды.

Иммануил Кант алғаш эстетикалық мазмұн жөнінде жүйелі және нақты теорияны қалыптастырады. Ол оны индивидуалды талғам мен әлемді объективті жолмен қабылдауды біріктіретін, сезімдік толқу – «мақсатсыз мақсаттылық» деп анықтайды.

  • Иммануил Кант алғаш эстетикалық мазмұн жөнінде жүйелі және нақты теорияны қалыптастырады. Ол оны индивидуалды талғам мен әлемді объективті жолмен қабылдауды біріктіретін, сезімдік толқу – «мақсатсыз мақсаттылық» деп анықтайды.

  • И. Канттың пікірінше, дүниені эстетикалық тұрғыдан көрудің ерекшелігі - «мақсатсыз мақсатқа сәйкестік», яғни «адам әдемілікті әдейі қуып жүріп іздемейді, бірақ оны кез-келген жағдайда бірден байқайды» деген. Бұл эстетикалық объекттердің адамға таза ляззат әкеліп беруге, адамның қиялына, рухани әрекетіне дем беруге қабілеті.

Гегель эстетикалық сананы сезімдік формада берілген Абсолюттік Идеяның дамуының бір сатысы деп есептеді. Оның өзін өзі тануы деп түсіндіреді. Гегель эстетика пәніне анықтама берді: эстетиканың пәні «әдеміліктің кең патшалығы, дәлірек айтқанда, өнер саласы, немесе, одан да дәлірек, - көркем шығармашылық».

  • Гегель эстетикалық сананы сезімдік формада берілген Абсолюттік Идеяның дамуының бір сатысы деп есептеді. Оның өзін өзі тануы деп түсіндіреді. Гегель эстетика пәніне анықтама берді: эстетиканың пәні «әдеміліктің кең патшалығы, дәлірек айтқанда, өнер саласы, немесе, одан да дәлірек, - көркем шығармашылық».

Ф. Шиллер эстетикалық сананы тарихи және ұлттық шеңбердегі шарттармен негізделген деп түсінеді. Ол алғашқы қауымдық (антикалық) өнерді өзіндік бір уақыттан тыс идеал, ой мен сезім біріккен, адамгершілік пен сұлулық біріккен тұтастық деп қарастырады. Сол себептен, автор шынайы өнерді (осы идеалға жақын) адам болмысын үйлесімді етудің құралы, адамның сыртқы бөлшектенуі мен қоршаған орта және адам болмысының ішкі бөлшектенуін еңсеру деп есептейді.

  • Ф. Шиллер эстетикалық сананы тарихи және ұлттық шеңбердегі шарттармен негізделген деп түсінеді. Ол алғашқы қауымдық (антикалық) өнерді өзіндік бір уақыттан тыс идеал, ой мен сезім біріккен, адамгершілік пен сұлулық біріккен тұтастық деп қарастырады. Сол себептен, автор шынайы өнерді (осы идеалға жақын) адам болмысын үйлесімді етудің құралы, адамның сыртқы бөлшектенуі мен қоршаған орта және адам болмысының ішкі бөлшектенуін еңсеру деп есептейді.


Достарыңызбен бөлісу:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   10   ...   15




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет