Оқу әдістемелік кешен
Мифология – грекшеден ауд.: аңыз, әнгіме, шежіре, аңыз туралы ілім. Мокша
жүктеу/скачать 0,55 Mb.
|
УМК Философия Ертелеева Р.Б.
- Бұл бет үшін навигация:
- Монизм
- Механицизм
- Пантеизм
- Плюрализм
- Релятивизм
- Субъективтік идеализм
- Славянофилдік
| Мифология – грекшеден ауд.: аңыз, әнгіме, шежіре, аңыз туралы ілім.
Мокша – Үнді философиясындағы бұл дүниедегі азаптан құтылып, дүниежүзілік рухқа қосылуға мүмкіншілік алу. Монизм – дүниенің түпнегізі біреу ғана деп санайтын көзқарас. Монотеизм – бірқұдайлық дін. Монада – Г.Лейбниц іліміндегі араларында алдын-ала белгіленген үйлесімділік бар дүниенің субстанциялары, алғашқы элементтер. Механицизм – болмысты тек қана механика заңдары арқылы түсіндіруге ұмтылатын таным әдісі. Номинализм – «жалпы» тек атау, шын өмір сүретін жеке заттар дегенді мойындайтын, реализмге қарсы көзқарас. Пантеизм – сөзбе-сөз «бәрі құдай», құдаймен табиғатты теңестіру. Патристика – «шіркеу әкелерінің» ілімі, ортағасырлық христиан философиясындағы кезең. Парадигма – грекшеден ауд.: үлгі, парадигма біріншіден, қатаң ғылыми теория, екіншіден, көпшілік мойындаған, ғылыми қауыдастыққа мәселені қою және шешу үлгісін көрсететін ғылыми жетістік. «Парадигма» ұғымын айналымға енгізген Т.Кун. Плюрализм – болмыстың көп бастамасы бар деп санайтын көзқарас. Политеизм – көп құдайға табынушылық. Рационализм – танымның көзі ақыл-ой деп мойындайтын көзқарас. Релятивизм – «бәрі салыстырмалы» деп санайтын, ештеңенің абсолюттілігін мойындамайтын философиялық ілім. Реализм – «жалпы» шын өмір сүреді деп мойындайтын көзқарас,орта ғасырлық философиядағы бағыт. Субъективтік идеализм – болмыстың түпнегізі жеке адамның сана, сезімі деп мойындайтын көзқарас. Сансара – үнді мифологиясындағы күйзелген жанның жай таппай жиhан кезуі, денеден денеге ұдайы көшуі. Скептицизм – эллинизм кезеңіндегі этикалық мектеп; дүниені танып-білуге күмән келтіру, білімнің субъективті екенін мойындау; ешқандай соңғы тұжырым жасамауға, ақылды үнсіздік сақтауға шақыру; көрнекті өкілдері: Пиррон, Секст Эмпирик, т.б. Софистика – Ежелгі Грек жерінде қалыптасқан гуманистік бағыт, шешендік өнерге ақылы баулитын мектеп; көзқарасындағы негізгі сипаты – релятивизм; оң жағы – философияға этика, саясат, логика, риторика мәселелерін енгізуі; көрнекті өкілдері: Протагор, Горгий, Гиппий, Критий, Продик, Алкидам. Стоицизм – эллинизм кезеңіндегі этикалық мектеп; негізін қалаған Китиондық Зенон. Негізгі идеялары: адамның микрокосм ретінде әлемдік заңға бағынатыны, тағдырға мойынсұну керектігі. Суфизм – исламның діни-мистикалық бұтағы, 8-9 ғ. пайда болған; Ақиқатты мистикалық интуиция арқылы тану туралы көзқарас; көрнекті өкілдері: әл-Ғазали, Омар Хайам, Ахмет Яссауи т.б. Славянофилдік – ХIХ ғ. ортасында қалыптасқан орыс философиясындағы бағыт; негізгі сипаты: көзқарастарында православие мен орыс патриотизмінің бірігуі; Батысқа көзсіз еліктеуді сынады; көрнекті өкілдері: А.С.Хомяков, И.В.Киреевский, Ю.Ф.Самарин, ағайынды Аксаковтар т.б. жүктеу/скачать 0,55 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|