Рылыс академиясы

122 
6 ТАРАУ 
 
Сҥрек ақаулары 
Сүректің сапасын тӛмендететін және оның практикалық қолданыуының 
мүмкіндіктерін азайтатын сыртқы түрдің ӛзгеруі, құрылым дұрыстығының, 
тіндердің тұтастығының бұзылуы және басқа да кемшіліктер сүректің ақаулары 
деп аталады. 
ЦНИИМОД және ЦНИИМЭ жобаланған және 1982 ж. бері жұмыс істеп 
келет жатқан МемСТ 2140 – 81 «Сүрек ақаулары» стандартында стандарттау 
бойынша Халықаралық ұйымның (ИСО) сәйкес стандарттары ескерілген 
болатын. 1988, 1989 жылдары кесілген бӛренелердің кӛрінетін ақауларына 
арналған ИСО стандарттары пайда болды. Дӛңгелек және кесілген ағаш 
материалдарына арналған 1990-жылдардың екінші жартысында Европалық 
комитетпен жобаланған ЕН 844.1...844.12 еуропалық стандарттар да сүректің 
ақаулары жӛніндегі мәліметтерді қамтиды. ОАО «ЦНИИМЭ» «Лесэкспер» 
Орталығымен жарияланған бұл стандарттардың орысша нұсқасында отандық 
сауда-саттықтан ӛзгеше келетін алайда халықаралық саудада қолданылатын 
кейбір терминдер, анықтамалар мен ақауларды ӛлшеу әдістері пайдаланылған. 
Сондықтан анықтамалық әдебиетте [5] кеңінен таралған сүректің ақаулары 
жӛніндегі ұғымды түсіндіру барысында жалпы сүректік мәліметтерге, соның 
ішінде МемСТ 2140 – 81-ге сәйкес келтіріген мәліметтерге сүйенген жӛн. 
МемСТ 2140 – 81-ге сәйкес барлық ақаулар тоғыз топқа бӛлінген: 1 – 
бұтанақтар, 2 – жарықтар; 3 – дің пішініндегі ақаулар; 4 – сүрек құрылымының 
ақаулары; 5 – химиялық ӛңдер; 6 – саңырауқұлақпен зақымданулар; 7 – 
биологиялық зақымданулар; 8 – механикалық қосылулар және ӛңдеу ақаулар, 
басқа бір қосылыстар; 9 – қайқаюлар. 
Әрбір топқа ақаудың бірнеше түрі кіреді, кейбір ақаулар үшін олардың 
түрлері кӛрсетелген. Ақаулардың бір бӛлігі тек дӛңгелек ағаш материалдары 
(бӛрене және т.б.) үшін ғана тән, басқа ақаулар кесілген ӛнімдерде (тақтай, 
қоссырық, дайындамаларға) немесе шпонларда ғана кездеседі. Сортимент-
тердің екі немесе барлық үш тобында да кездесен ақаулар бар.

жүктеу/скачать 7,3 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: