Салбырова макпал токтарбеккызы



Pdf көрінісі
бет31/54
Дата25.01.2023
өлшемі3,18 Mb.
#62803
түріДиссертация
1   ...   27   28   29   30   31   32   33   34   ...   54
Байланысты:
DISSER

Кӛрнекі оқыту әдістері. Кӛрнекі оқыту әдістерін екі үлкен топқа бӛлуге
болады: иллюстрациялар мен демонстрациялардың әдістері. 
Иллюстрациялардың әдісі білім алушыларға кӛрнекі құралдарды: 
плакаттар, карталар, тақтадағы эскиздер, картиналар, ғалымдардың 
портреттері және т.б. кӛрсетуді қамтиды. 
Демонстрация әдісі, әдетте, құралдарды, эксперименттерді, техникалық 
қондырғыларды, әртүрлі препараттардың кӛрсетілуімен байланысты. 
Демонстрация әдістеріне фильмдер мен фильм түсірілімдерін кӛрсету 
жатады. Кӛрнекі құралдарды оқулық практикаға иллюстрациялық және 
демонстрациялық түрде бӛлу. Бұл кӛрнекі құралдардың жекелеген 
құралдарын иллюстрациялық және кӛрнекі әдістер тобы ретінде жіктеу 
мүмкіндігін жоққа шығармайды. Кӛрнекі әдістерді қолдану барысында келесі 
әдістер 
пайдаланылады: 
демонстрация, 
байқау 
нәтижелерін, 
демонстрацияларды және т.б. талқылаудың жақсы кӛрінуін (экранды) 
қамтамасыз ету. 
Тәжірибелік: 
- тәжірибелік тапсырмалар; 
- тренингтер; 
- іскерлік ойындар; 
- жанжалды жағдайларды талдау және шешу және т.б. 
Когнитивтік белсенділік деңгейіне сәйкес, оқытудың 3 әдісі:
Географияны оқытудың түсіндірме иллюстрациялық әдісі. Ол 
визуализация 
құралдарын 
пайдалана 
отырып, 
білімді 
меңгеруді 
ұйымдастыруды қамтитын мұғалімнің білім беру ақпаратын беру үшін 
арналған. Осы әдіс арқылы білімнің негізгі қоры жасалады, оның негізінде 
білім алушылардың ӛзіндік жұмысы кейіннен ұйымдастырыла алады. 


55 
Мұғалім ӛз білімін береді, білім алушылар оларды дайын түрде оқиды. Бұл 
әдіс теориялық білімді енгізу үшін қажет, оның ассимиляция фактілерді 
білуімен нашар қамтамасыз етіледі (мысалы, биосфера, атмосфераның 
айналымы, литосфералық плиталардың қозғалысы, урбанизация түрлері мен 
түрлері және т.б.). Бұл әдіс білім берудің ең үнемді әдістерінің бірі болып 
табылады: білімнің үлкен кӛлемі қысқа мерзімде берілуі мүмкін.
Білім туралы ақпарат қазіргі заманғы техникалық құралдармен –
компьютермен, магнитофонмен, телебағдарламалармен, бейнефильмдермен 
берілуі мүмкін. Дегенмен, білім алушылардың белсенділігі тек бірінші 
деңгейде жүреді, олар дайын ақпаратты игереді және кӛбейтеді. Білім 
алушылардың білім беру ісіндегі тәуелсіздік дәрежесі ӛте аз. 
Географияны оқытудың жартылай-іздеу әдісі. Бұл әдістің міндеті - 
білім алушыларды шығармашылық қызметке біртіндеп тарту. Жартылай 
іздеу әдісін қолдану мектеп білім алушыларын білім беру танымының тұтас 
үдерісінде дербес қадамдар жасауға үйретеді. Мұғалім білім алушыларға оқу 
материалдарын ӛз бетімен оқуды ұсынады. Мысалы, тәрбиелік суретке, 
мұғалім белгілеген материалға сұрақ қою, карталарды салыстыру және 
қорытынды жасау, нысанілерді салыстыру және т.б.
Ішінара іздеу әдісін қолданудағы міндет - білім алушыларды білімдерін
ӛздігініен қолдануды үйрету, жаңа білім іздестіруге үйрету. Бұл әдіс білім
алушылардың ӛткен тақырыптардан және басқа пәндерден алған білімдері 
мен дағдыларына сүйене отырып қолданылады. Кӛбінесе әдіс проблемалық, 
шығармашылық міндеттердің кӛмегімен, білім алушылар алдын-ала белгілі 
емес әдіс арқылы жүзеге асырылады. Бұл әдісте эвристикалық әңгіме 
маңызды рӛл атқарады, ол бірқатар ӛзара байланысты мәселелерден тұрады.
Мазмұны мен сұрақтардың жүйелілігі мұғалімнің ӛздері ұсынып 
отырған кейбір когнитивтік тапсырмаларды ӛз бетінше шешуіне мүмкіндік 
беруі керек.
Географияны оқытудың зерттеу әдісі. Эвристикалық әңгімелерді 
оқулық мәтінімен алдын-ала танысу, оқу бейнефильмін кӛру және т.б. 
негізінде карталарда, кестелердің практикалық жұмыс нәтижелерін құруға 
негізделуі мүмкін. 
Нағыз оқу үрдісінде бұл әдіс сирек пайдаланылады, бұл бірнеше 
себептермен түсіндіріледі: бір тақырып бойынша дайындық білімдерін 
меңгеру үшін қажет уақытқа қарағанда үлкен уақыт жұмсау. Бұдан басқа, 
студенттер барынша күрделі тапсырмаларды орындау арқылы зерттеуге 
дайын болуы керек. Зерттеу әдісін қолдану үшін арнайы оқу құралдары 
қажет - анықтамалық кітаптар, карталар сериясы, студенттерге арналған 
географиялық әдебиеттер және т.б. Бұл жағдайда зерттеу әдіснамасы әлі де 
жетілдірілмеген, оны оқу үдерісінде жүзеге асыру үшін жеткілікті толық 
ұсыныстар жоқ. 
Географиялық нысандардың, процестердің және аумақтардың білім 
алушылардың «зерттеу» үшін ең қолайлы мүмкіндіктері пәндердің аймақтық 


56 
бӛлімдерін оқып бітіргеннен кейін, жалпы шолулардың соңында білім мен 
дағдыларды жинақтау сабақтарында 


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   27   28   29   30   31   32   33   34   ...   54




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет