Синтаксис және зерттеу нысандары, салалары Синтаксис – сөз тіркесін, сөйлемнің грамматикалық сыр-сипатын


Матаса байланысқан сөз тіркестері, олардың сыңарлары



бет11/76
Дата02.02.2022
өлшемі150,11 Kb.
#24709
1   ...   7   8   9   10   11   12   13   14   ...   76
9. Матаса байланысқан сөз тіркестері, олардың сыңарлары

Матасу - қиысу, меңгеру сияқты синтаксистік байланыс формаларының бір түрі. Ол изафеттік құрылыстағы сөз тіркесінің байланыс формасы: Омарбектің інісі, ағаштың бұтағы, біздің табысымыз. Бұл сөз тіркестерінің бірінші сыңарлары ілік жалғауда, екінші сынарлары тәуелдік жалғауда айтылған. Сөйлемдегі сөздердің осылай байланысуы - қазақ тілінің (басқа түркі тілдерінің де) грамматикалық құрылысындағы ерекшелігінің бірі. Ондай сөз тіркестерінің байланысын бірқатар авторлар қиысу (со- гласование) деп карайды'. Енді бірқатар авторлар басқа тілдерде бар байланыс формасының, әйтеуір, біріне жатқызу үшін оны меңгеру (управление) деп таниды .

Қиысу- Бастауыш+ баяндауыш

Матасу- Анықтауыш+ анықтауыш



Матаса байланысқан сөз тіркестері екі сыңардан тұрады.( М.Балақаев пен Т.Сайрамбаев)



Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   7   8   9   10   11   12   13   14   ...   76




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет