Эндокринная система Мультимедийное сопровождение лекции по курсу «Анатомия и физиология человека»

Дәріс тақырыбы: Эндокриндік жүйенің дамуы

жоспар

• 1. Эндокринді жүйе және гормондардың негізгі қасиеті
• 2. Эндокринді бездердің функциясын зерттеу тәсілдері
• 3. Гипофиз, гормондары, олардың маңызы
• 4. Эпифиз, гормондарының маңызы
• 5. Қалқанша безі, гормондары, олардың маңызы
• 6. Қалқанша маңы безі, гормондары, олардың маңызы
• 7. Айырша безі, гормондары, олардың маңызы
• 8. Ұйқы безі және оның гормондары
• 9. Бүйрекүсті безінің қыртысты және милы қабатының гормондары
• 10. Жыныс гормондары және олардық ағзаға әсері

Бездердің классификациясы

• Сыртқы секреция бездері (экзокринді) – бұл белгілі бір ағза қуысына немесе дене бетіне сөл бөлетін бездер.
• Ішкі секреция бездері(эндокринді) – бұл бездер шығару өзегі жоқ, сөлдерін тек қанға немесе лимфаға бөлетін бездер.
• Аралас секрециялы бездер – эндокриндік және экзокриндік
• қасиеті бар бездер.

Эндокринология – ішкі секреция бездерін зерттейтін ғылым

• окситоцин гормонының молекуласы

• 1855 ж. – «ішкі секреция» ұғымын француз физиологы К. Бернар алғаш енгізді
• 1905 ж. – алғаш рет ағылшын физиологтары ғылымға «гормон» ( грек. hormao - қоздырамын, оятамын) терминін енгізуді ұсынды.

Ішкі секрециялық бездер жүйесі - синтездеп бөлетін өнімі (секреті) тікелей қанға шығарылатын, қанмен бүкіл денеге тарап, зат алмасу үрдісіне, ішкі ағзалардың қызметіне, адам организмінің күллі тіршілігіне ықпалын тигізетін мүшелер жүйесі.

• Ішкі секрециялық бездер жүйесі - синтездеп бөлетін өнімі (секреті) тікелей қанға шығарылатын, қанмен бүкіл денеге тарап, зат алмасу үрдісіне, ішкі ағзалардың қызметіне, адам организмінің күллі тіршілігіне ықпалын тигізетін мүшелер жүйесі.
• Орталық ІСБ: Гипофиз, Эпифиз, Гипоталамус-тың нейросекреторлық ядролары.
• Шеткі ІСБ: Қалқанша безі, Қалқансерік бездері, Тимус (айырлы без), Бүйрек үсті бездері, Ұйқы безінің Лангерганс аралшықтары, Жыныс бездері.