Әлсіз негіз және әлсіз қышқылдан түзілген тұз анион және катион бойынша гидролизге түседі.
Бұл жағдайда судың Н+ және ОН- иондарын байланыстыру орын алады. Гидролиз өнімі әлсіз негіз және әлсіз қышқыл болады.
CH3COONН4 → CH3COO- + NН4 +
H2O → OH- + H+
CH3COONН4 + H2O → CH3COOН + NН3∙H2O
Мұндай тұздар ерітіндісінің реакциясы түзілген қышқыл мен негіздің салыстырмалы күшіне байланысты. Егер қышқылдың диссоциация константасы негіздің диссоциация константасынан үлкен болса, онда орта қышқыл болады, ал керісінше, егер K мәндері жақын болса (бұл жағдайдағыдай), орта бейтарап болады.
К(NН4ОН) = 1,76∙10-5
К(CH3COOН ) = 1,75∙10-5
Гидролиз процесі гидролиз константасы мен және гидролиз дәрежесімен сипатталады.
Гидролиз процесі гидролиз константасы мен және гидролиз дәрежесімен сипатталады.
Әрекеттесуші массалар заңын қолданып тепе-теңдік константасын жазуға болады, оны гидролиз константасы деп атайды.
Гидролиз константасы – гидролиз өнімінің концентрациясының ерітіндідегі жалпы концентрациясына қатынасы.
Кг = КН2О /Кқышқ.
Кг = КН2О /Кнег.
КН2О – судың иондық көбейтіндісі.
Бұл қатынастардан қышқыл не негіз әлсізірек болған сайын, яғни диссоциация константалары аз болған сайын гидролиз тереңірек жүретіні көрінеді.
КН2О температураға байланысты өзгеретіндіктен, температураны көтерсе және ерітіндіні сұйылтса, гидролиз артады, керісінше, температураны төмендетсе, гидролизге ұшырайтын тұздың концентрациясын жоғарылатса, гидролиз дәрежесі азаяды.
Сондай-ақ, гидролиз процесі қайтымды болғандықтан Ле Шателье принципін қолданып, гидролиз дәрежесін азайту үшін не күшті қышқыл, не күшті негіз ерітінділерін қосады.
