пеапа
Орындаған: ХБ-11 тобының студенті Қарасай Аружан
Тексерген: Айдаркенова К.Б
Павлодар педагогикалық университеті
Темір дәуірі (б.з.б VIII ғасыр-б.з VI ғасыр)
Ерте темір дәуірі (б.з.б VIII-III ғасыр)
Кейінгі темір дәуірі
(б.з.б III –б.з VI ғасыр)
Тайпалардың орналасуы
Парадарайя (теңіздің арғы бетіндегі сақтар) —еуропалық сақтар-скифтер немесе Арал теңізі, Сырдарияның арғы жағындағылар;
Хаомаварга (хаома сусынын жасайтын сақтар) — Ферғана алқабын мекендеушілер;
Тиграхауда (шошақ бөрікті сақтар) — Сырдарияның орта ағынын және Жетісуды мекендеушілер.
Сақ патшайымы - Томирис
Томирис (Тұмар ханша) б.з.д. 570-520 жылдар аралығында өмір сүрген. Әкесінің есімі – Сыпыр, ол массагет тайпасының патшасы. Анасы босану кезінде көз жұмды, ол Әби тайпасының көсемінің қызы еді. Бұл заманда – әйел адамның патша болуға құқығы болған. Сондықтан, әкесі қайтыс болғаннан кейін, билікті өз қолына алды.
Аң стилі б.з.д. 7-6 ғасырда қалыптасқан. Аң стилі дегеніміз - түрлі жануарлардың бейнелерін ыдыс-аяққа, киімге, тұрмыс заттарына, түрлі әшекейлерге, қару-жараққа салған. Сақтар күнге, найзағайға, жел-дауылға табынған.
Егін шаруашылығы
Мал шаруашылығы
Ауыл шаруашылығы
Сақ тайпалары арасында металл өндіру және өңдеу, әсіресе қола құюға байланысты кәсіптері дамыған. Б.з.д. 1 мыңжылдықта Қазақстан мен Орта Азияны мекендеген сақ тайпалары темірден заттар жасауды меңгерді.
Тиллә тепеден табылған алтын әшекейлер, Бактра. Кәсіпшілігі Әшекей бұйымдар
Жауынгерлер
Қызыл және сары киген Абыздар
Ақ киген,тостаған мен айрықша бас киім Сегізаяқтар
Сары мен көк киген Сақтардың тәуелсіздік үшін күресі