Талдау (анализ) деген жолдар негіз болады. Бұл деректер оқиғаның растығына сендіреді.
Абзацты қорытындылаушы сөйлем Сондықтан Құнанбайдың үкімімен келіспеуге негіз жоқ, оны ұрпақ болашағын ойлаған кемеңгер деп айтуға болады.
ҚОРЫТЫНДЫ БӨЛІМ Қорытындылай келе, ақиқатқа негізделген (тезиске оралу) жаза теріс өнеге қалдырмауды (негізгі бөлім абзацтарының түйіні) көздеген.
Эссені қорытындылаушы сөйлем Бұл оқиға әрбір оқырманын түзу жолдан адаспауға тәрбиелейді.
Бір мәселені қозғаған екі эссе. Екеуінің тақырыбы екі түрлі берілгенімен, қозғаған мәселелері - Қодар мен Қамқа оқиғасы. Бірінші тақырыптың жазу тәсілі – талдау, екіншісінікі – дәлелдеу. Бірінші эсседе оқушы автор ойын талдап жазады, екіншісі дәлелдеп жазады. Бірінші эссенің тезисі негізгі идеяны білдірсе, екінші эссенің тезисі позиция/ұстанымды білдіреді. Бірінші эсседе негізгі идеяны талдаса, екінші эсседе позицияны аргументтермен қорғап, бекітеді.
Эссені бағалау Бағалау әдеби эссе түрлерінің барлығын қамтиды, бірақ эссе түріне қарай бағалау критерийінің ішінен сол эссе түріне сәйкесі бойынша ғана бағаланады.
Балл
Сыни ой /Анализ/
Тіл сауаттылығы
9-10
тақырыпты өте жақсы түсінгенін көрсетеді; тақырыптан еш ауытқымайды;
тезисті(ұстаным, негізгі идея) тақырыпқа сәйкес өте жақсы қояды;
тезиске қатысты өте жақсы пікір білдіреді (сыни ой, көзқарас);
сыни пікіріне өте жақсы нақты дәлелдер (аргументтер) келтіреді;
анализ жасау үшін алған дәлелдерді, автор қолданған тәсілдерді өте жақсыталдайды;
әдеби терминдерді, деректерді өте орынды қолданады;
