мая в ЗКГУ им. М.Утемисова состоялся круглый стол, посвященный Дню памяти жертв

№ 5 (900) маусым 2014 жыл

4

5 июня состоялась торжественная церемония награждения лауреатов конкурса студенческих работ по естественным, 

техническим и гуманитарным наукам «Ученые будущего», проводимого Фондом Первого Президента.

«Благодарю родной вуз за поддержку»

Қазақта «Өткен ғұмырда есеп жоқ» деген бар, ол мүмкін өткен дәуірдің қайтып оралмайтындығынан туындаған ой 

болар, дегенмен де өткен өмірдің өлшемдерін, ұрпаққа қалдырған мұраларын саралап, тарихи жадыны жаңғыртып отыру 

қажет сыйяқты. 

Осы  мақсатпен  1974  жылы  А.С.Пушкин  атындағы    Орал    педагогикалық  институтының  «тарих  және  педагогика» 

мамандығын тәмамдаған түлектердің 40-жылдан кейінгі кездесуі ұйымдастырылды. 

М.Өтемісов  атындағы  БҚМУ  ректоратының  қолдауымен 

маусымның 13-күні Республикамыздың әр аймақтарында, Ресей 

Федерациясы, Украйна жерлерінде білім салаларында 40 жыл 

еңбектенген  түлектерді  университеттің  бірінші  проректоры 

А.С.Тасмағамбетов қабылдап,  университет ректоры педагогика 

ғ.д.,  академик  А.С.Иманғалиев    атынан  құттықтап,    барлық 

қатсушылардың білім саласына сіңірген еңбектері үшін рахмет 

айтып, бүгінгі университет тұрмысымен таныстырды. 

Жер шарының қай ендігі, қай белдеуінде жүрсең де, қайта 

соғар, сағынышыңды басар темірқазығың туған жер және білім 

ордасы екендігін осы кездесуде айқын ұғындық.

Түлектер атынан сөз алған В.А.Каренских 70 жылдардағы 

ұстаздарын  еске алып, 1974ж. түлектердің табыс, дәрежелерімен 

таныстырды,  университетке  ескерткіш  сыйлығын  және  тарих 

факультетінің озық студентіне материалдық ынталандыру ретінде 

сыйлықты табыс етті. 

 Одан кейін М.Өтемісов БҚМУ профессоры, т.ғ.к. П.Р.Букаткин 

туралы «Человек-легенда» және «БҚМУ тарихы : бүгінгісі және 

ертеңі» атты фильмдер көрсетілді, тарих факультеті ұжымымен 

танысты.

Кездесуге  университет  ардагерлері  Х.Ж.Сүйіншәлиев, 

Н.П.Скачкова, С.К.Шарабасов және факультеттер оқытушылары, 

студенттер қатысты. 

1974 жылы «тарих- педагогика» мамандығын 47 адам бітірді. 

70-ші    жылдардағы  пединституттағы  оқу  жүйесінің  талабы, 

мазмұны,  әдістері  өте  күрделі  болатын.  Студенттер  арнайы 

оқу  кабинеттері,  мен  кітапханалар,  оқу  залдарынан    шықпай,  

барлық  уақыттарын  сабаққа, семинарға дайындалумен өткізетін. 

Ол  кездегі  оқытушылар    құрамы  да  өте  білімді,    талапшыл 

адамдардан тұрды. Атап  айтқанда  Ұлы Отан  соғысы ардагері  

П.Р.Букаткин, В.И.Ивакин, О.И.Гришина, А.И.Белый, С.А.Елеуов,  

П.П.Елизаров, П.В.Кушаев, Т.З.Рысбеков т.б. П.Р.Букаткин СССР 

тарихы  курсын  және  «Ұлы  Отан  соғысы  тарихынан»  арнайы 

семинар  жүргізді,  семинар  зачетпен  аяқталатын.  Талап  өте 

жоғары. Ондаған ғылыми монографиялар, тарихи  деректердің  

мазмұнын  жатқа  біліп  қана  зачет  алуға  болатын.  В.И.Ивакин 

«Европа  және    Америка  елдерінің  қазіргі  заман  тарихы» 

курсын  жүргізді.  Саратов  мемлекеттік  университетінің  тарих 

факультетінің  түлегі  Виктор  Ивановичтың    дәрістері  мазмұны  

күрделі, терең, шынайы академиялық дәрежедегі дәрістер болды.

О.И.Гришина «Ерте дүние тарихы», «Орта ғасырлар тарихы» 

курстарын  оқыды.  Ольга  Ивановна  беделі,  атақ-даңқы  жер 

жаратын  деуге  болады.  Ол  кісінің  дәрістерін  біздер  әлі  күнге 

дейін  сақтап,  бүгінгі    жұмыстарымызда  пайдаланудамыз. 

Ғылымда  концепция,    тұжырым  деген  түсініктер  бар.  Батыс 

Еуропа  елдеріндегі  феодализм    процесінің  әлемдік  ғылымда 

қалыптасқан  ғылыми  тұжырымдарын  біз  Ольга  Ивановадан 

үйреніп, игердік. Г. В. Кушаев - осы университеттегі археология 

музейінің  негізін  қалаған  адам.Ондаған  студенттер  ғылыми 

баяндамалар  даярлап,  одақтық,  республикалық  деңгейдегі 

ғылыми-тәжірибелік конференцияларға қатысып, жүлделер алуы 

осы ұстазымыздың еңбегі болатын деп есептейміз. 

1974  жылы  институтты  аяқтаған  жас  мамандар,  негізінен, 

республиканың  білім беру жүйелерінде  қызмет жасады. Мыс:  

М. Жумагулов көп жыл мектеп директоры, кейін Бөрлі ауданы 

оқу бөлімін басқарды. В. А.Каренских 20 жыл Приуралье ауданы 

оқу  бөлімін  басқарды,  кейіннен  Орал  қаласында  №6  мектеп   

директоры,  қазір  №  17  мектеп  директоры  болып  қызметін 

жалғастыруда. Х.И.Кужабергенова А.С.Пушкин атындағы Орал 

педагогикалық  институт  ректораты шешімімен «СССР тарихы» 

кафедрасына  оқытушылық  қызметке  қалдырылды.  Тарих 

ғ.кандидаты, доцент, М.Өтемісов  атындағы БҚМУ-да кафедра 

меңгерушісі, факультет  деканы дәрежесінде қызмет атқарды, 

Қазақстан Республикасы білім беру ісінің  Құрметті қызметкері 

медалімен марапатталған. Қазір «Дүниежүзі тарихы және ӘСП-

кафедрасында  доцент  дәрежесінде  педагогикалық  қызметін 

жалғастыруда. Осы жоғарғы аталған 3 адам - институтты үздік 

дипломмен аяқтағандар . 

Батыс Қазақстан облысы аудандарында  өте  талантты орта 

дәрежелі білім жүйесін ұйымдастырушылар болды. Солардың 

ішінде  С.Л.Утарова  1981  жылы  «Құрмет  белгісі»  ордені,  1984 

жылы    «Білім  беру  ісінің  үздігі»  атақтарын  алған.  2000-2011 

жж.  Сырым  ауданы  Ж.Досмұхамедов    атындағы  орта  мектеп 

директоры,  Сырым  аудандық    маслихат  депутаты  болған. 

Осыдан  артық қандай дәреже, құрмет, қажырлы еңбек болуы 

мүмкін. Мусаев Қ.- Қызылорда облысының Қазалы ауданында 

Кәсіби  білім  беру  колледжінде  көп  жыл  директор  қызметін 

атқарды,  қазір  зейнеткер,  әлі  де  жастарды  тәрбиелеуге 

белсене қатысып жүр. Күләш Мергенбаева Қазалы ауданы № 

226    Б.К.Мергенбаев    атындағы  гимназияда  1993-2009  жж.,  

2009-2013 жж. № 249 мектеп лицейде директор болған. Еңбегі 

де  өте  жоғары  дәрежеде  бағаланған.    Оған  мысал  төмендегі 

деректер.  1993 ж.  «Құрмет белгісі» орденімен, Ы.Алтынсарин 

атындағы  медалімен,  «Ерең  еңбегі  үшін»  медалімен  және  ҚР 

тәуелсіздігінің 10 жылдығына байланысты  юбилей медалімен, 

«Халықаралық  Үлкен  энциклопедия»  медалімен,  «Батыр 

Шапағаты»  атындағы  Б.Момышұлы  медалімен,  Европаның 

ғылыми-өндірістік  палатасының  алтын  медалімен  (2012  ж.) 

Ұстаздық еңбекпен өрілген 40 жыл

марапатталған. Парижде  өткен «Басшыларды ұлықтау» рәсіміне 

шақырылып,  «Үздік  басшы»  номинациясын  жеңіп  алған.  2005 

жылы  Республикалық  –халықаралық  директорлар  конкуры-

сында «Жыл директоры» номинациясын жеңіп алған. Ғылыми-

педагогикалық салада еңбектер, методикалық құралдар даярлап, 

Американдық  ғылыми  фондының  грантын  ұтып  алған.  Бұны  

Республика  тарихының,  А.С.Пушкин  атындағы  педагогикалық 

институт тарихының алтын  беттерінің бірі деп есептеуге болады. 

Бақыт Мырзагалиева Фурманов ауданы атқарушы органдарында 

жауапты  жұмыстарда  болып,  селолық  Кеңес  төрағасы  және 

мектеп  директоры  қызметтерін  атқарды.  Д.Гумарова,  Т.Ю. 

Рыхлова,  Н.Н.  Капранова,  Л.А.Широких,  З.Матаева  -  мектеп 

директоры, тарих пәндері оқытушысы дәрежесінде 40 жылдан 

астам еңбек етіп, зейнеткерлікке шыққан. Т.И.Горячева облыстық 

білім  беру  басқармасында  көп  жылдар  бойында  жауапты 

қызметтер атқарды. 

1974  ж.  түлектер  Ресей  Федерациясында,  Украйнада,  т.б. 

елдерде  еңбек  етуде.  Мыс:  В.  Кригер-    Ресей  Федерациясы 

Волгоград  қаласындағы  университетте  қызмет  жасап,  қазір 

тарих ғылымдарының докторы, профессор дәрежесінде еңбек 

жолын жалғастыруда.

1974 жылғы түлектердің бірі өзіндік адами қадір-қасиетімен, 

білімділігімен  ерекшеленетін,  зерек,  қалам  ұстап  жазуға  да 

бейімі  бар  Сақыпжамал  Абілхатина  болатын.  40  жыл  бойы 

Казталовка ауданы орта мектептерінде жұмыс жасап, 1988 жылы 

«ҚазақССР оқу ісі үздігі» медальмен марапатталған. Сақыпжамал 

- оқытушылық қызметін өлке тарихын зерттеумен қатар алып 

жүріп  «Казталовка  шежіресі»;  «Ұстазым  менің  ұстазым»  (оқу 

ағарту  саласының  қайраткерлерінің  тарихы)  және  1864  жылы 

ашылған  «Алма  Оразбаева  атындағы  орта  мектеп  тарихы» 

сияқты еңбектердің авторы.

А.С.Смагулова  Арқалық,  Ақтөбе  облыстарындағы  жоғары 

оқу  орындарында    қызмет  жасады.  Бүгінгі  таңда  Ақтөбедегі       

К.  Жұбанов  атындағы  өңірлік  мемлекеттік    университетте 

2006-2009  жж.  Құқық  факультеті  деканы  кейіннен  кафедра 

меңгерушісі қызметтерін атқарды. Заң ғылымдары кандидаты. 

2005 жылы шыққан «Қазақ әдеп- ғұрып құқығындағы мұра мен 

мұрагерлік» монографиясы  тарихи, құқықтық сананы оятатын, 

мұраға  ие  болуда  жауапкершілікке,  ізгілік  пен  имандылыққа 

тәрбиелейтін тәуелсіз Қазақстан құқықтық саласының жұмысын 

жетілдіру, азаматтық қоғамды қалыптастырудың принциптерін 

анықтау сияқты міндеттерді шешуде қолданысқа қажет еңбек 

деп есептейміз. Жалпыға білім беру орта мектептерінде 40 жыл 

табан  аудармай  қызмет  жасаған  Қ.Каймулдина,  Б.Бакирова, 

М.Мамбешова есімдерін мақтанышпен атаймыз. 

Осы тарих толқынындағы шағын ғана топтың А.С. Пушкин, 

кейіннен М. Өтемісов атындағы университетіміздің даңқын шар 

тарапқа  жайып  бүгінгі  табыстары  мен  дәрежесінің  іргетасы, 

атақ-абыройы болғандығына еш күмән жоқ. Алтын бесік - білім 

ордамыз барда біз де бармыз! 

Осы  кездесуді  ұйымдастыруға  атсалысқан  университет 

тәрбие  жұмысы  жөніндегі  проректоры  Т.М.  Дәрішеваға,  тарих 

факультеті  деканы  тарих  ғ.  к.,  доцент  З.К  Мухлисоваға  алғыс 

білдіреміз.

К.И. КУЖАБЕРГЕНОВА,

1974 жылғы университет түлегі, т.ғ.к., доцент

Основная  цель  проведения  конкурса  -  стимулирование  и  

поддержка студенческой молодежи на пути их профессиональ-

ного развития, а также создание организационных условий для 

раскрытия творческих способностей и научного потенциала сту-

дентов, обучающихся в высших учебных заведениях Республики 

Казахстан, стимулирования учебных заведений в организации 

научно-исследовательской  работы  студентов,  дальнейшего 

развития молодежной науки в Казахстане.

Лауреатом конкурса Фонда Первого Президента Нурсултана 

Назарбаева стала студентка 3 курса специальности «Социология» 

факультета  истории  и  права  ЗКГУ  им.  М.Утемисова  Фариза 

Бекетова. Это высокая награда, и Фариза по праву может гор-

диться своим успехом, который также и успех ее преподавателей.

-Мой  путь  к  вершине  науки  и  признания  начался  осенью 

прошлого  года,  когда  куратор  и  научный  наставник  группы 

А.Ж.Аменов показал объявление о конкурсе. Из группы 07304 

решили участвовать 4 студентки, а именно Айдынали Гульайым, 

Орынбаева Гульиис, Казимова Айдана и я, темы выбирали в соот-

ветствии со своей специальностью. Все темы были интересные. 

Тема моей научной работы - «Миграционные настроения жителей 

ЗКО» - волновала меня давно. Процессы миграции и урбанизации 

меня, как будущего социолога, поглотила всю. В ходе исследова-

ния мною был составлен анкетный вопросник на двух языках. На 

полевых этапах исследования я изучила областной центр - город 

Уральск и 4 района (Бурлинский, Теректинский, Зеленовский и 

Сырымский районы). Результаты исследования были отражены 

в аналитическом отчете, который и отправили организаторам 

конкурса. В конце мая нам позвонили и сообщили, что я стала 

лауреатом вышеназванного конкурса. Правда к радости доба-

вилась паника, так как сессия шла полным ходом и я не знала 

как поехать. Но благодаря ректору А.С.Имангалиеву,  проектору 

А.К. Мухтару и заведующей кафедры Г.Б.Сулейменовой стало 

возможно мое участие в награждении. 

Научные работы были представлены студентами 23 вузов 

Казахстана, в том числе: Астаны, Алматы, Аркалыка, Караганды, 

Павлодара,  Тараза  Талдыкоргана,  Туркестана,  Уральска, 

Шымкента.  Конкурс  2014  года,  по  сравнению  с  предыдущими 

годами, помимо широкой географии его участников, имел еще 

несколько важных особенностей, связанных, в первую очередь, 

со значительно возросшим интересом студентов и магистран-

тов  к  личности  Президента  Республики  Казахстан  –  Лидера 

Нации Н.А.Назарбаева и его роли в становлении казахстанской 

государственности, его бурном экономическом росте, в форми-

ровании приоритетов, в том числе здоровой Нации, в поддержке 

развития  этнокультурных  групп  в  нашей  стране.  Для  оценки 

качества и глубины представленных аналитических исследо-

ваний студентов, была создана отдельная секция в экспертизу 

работ, в которой проводили наиболее опытные ученые юристы, 

экономисты, политологи и социологи.

Кроме  того,  очень  важным  было  увеличение  количества 

работ, представленных студентами на государственном языке 

(33 научных работы).

Результаты 146 работ (95,4% от общего числа) были опубли-

кованы их авторами в профессиональных научных журналах, 

а также обсуждены на международных научных конференци-

ях  в  странах  ближнего  и  дальнего  зарубежья  (в  том  числе  в 

Лондоне, Париже, Риме, Мюнхене, Севилье, Праге, Стамбуле, 

Мумбае, Дели, Токио, Пекине, Урумчи, Сеуле, Куала-Лумпуре и 

Мельбурне).

В  церемонии  награждения  Лауреатов  конкурса  приняли 

участие  представители  вузов  и  НИИ,  Совет  молодых  ученых 

при Фонде. Победителям вручены Дипломы, медали и благодар-

ственные письма научным руководителям студенческих работ.

ҒЫЛЫМИ КЕҢЕСТЕ

2014  жылдың  19  мамырында  М.Өтемісов  атындағы 

Батыс  Қазақстан  мемлекеттік  университетінің  кезекті 

ректораты өтті. 

Рек торат  мәжілісінде

  ака демиялық  мәселелер 

және  Болон  процесі  жөніндегі  департамент  директоры 

Г.С.Қайсағалиева  «М.Өтемісов  атындағы  Батыс  Қазақстан 

мемлекеттік  университетінде  Болон  процесі  өлшемдерінің 

орындалуы: мәселелері мен келешегі» мәселелері жөнінде 

сөз сөйлесе, академиялық ұтқырлық және көп тілді білім беру 

бөлімінің  жетекшісі  Ш.Б.Есикенова  «БҚМУ-дағы  басылым 

жоспарларының дайындалуы мен орындалуы» және  ғылым 

және  коммерцияландыру  департаментінің  директоры 

Э.Ж.Имашев  «М.Өтемісов атындағы БҚМУ мен «Алгоритм» 

технопаркінің өлкедегі индустриалды-инновациялық  дамуды 

жүзеге  асырудағы  бірлескен  қызметі»  тақырыптарында 

ақпарат берді. 

Сонымен қатар ректорат оқу-әдістемелік жұмыс жөніндегі 

университет  ректоры  п.ғ.д,  профессор  А.С.Иманғалиев 

ғылыми кітапхананың кітапханашылары Дінекешова Гүлзада 

Баритқызы  мен  Сүлейменова  Самал  Меңдіханқызына 

Қ а з а қ с т а н  Ре с п у бл и к а с ы  Жо ғ а р ы  о қ у  о р ы н д а р ы 

қауымдастығының Құрмет грамотасын табыс етті.

* * *

жүктеу/скачать 6,22 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: