Ф 03-18 Мергенбаева А. Т., Жуманова Г. М., Оразалиева Э. А



бет32/89
Дата10.10.2022
өлшемі0,7 Mb.
#42120
1   ...   28   29   30   31   32   33   34   35   ...   89
Байланысты:
ЭТН дәріс қаз

6.3 Нарықтық тепе-теңдік және икемділік түсінігі

Нарықтағы тепе-теңдік жағдай сұраныс пен ұсыныстың теңдігінде орнайды. Бұл жағдайда теңдік баға мен теңдік көлем қалыптасады.


Теңдік баға – бұл сұраныс пен ұсынысты теңдестіретін, сұраныс пен ұсыныс қисығының қиылысуы арқылы пайда болған баға.

График 6.5. Нарықтағы тепе-теңдік.



Мұнда: Е – сұраныc пен ұсыныс қисығының қиылысқан, тепе-теңдік нүктесі,
РЕ –теңдік баға,
QЕ – теңдік көлем.
Егерде нарықтық баға – Р1 теңдік бағадан - Ре төмен болса, нарықта тауардың тапшылық жағдайы орнайды. Егерде нарықтық баға Р2 теңдік бағадан жоғары болса, онда артықшылық орнайды, яғни ұсыныс көлемі сұраныс көлемінен артады.

Икемділік - бұл белгілі бір фактордың 1% өзгеруіне жауап ретінде сұраныс пен ұсыныстың қанша процентке өзгеретінің анықтайтын көрсеткіш. Ол көрсеткіш проценттік өзгеру қатынастарымен анықталады.
Икемділіктің негізгі көрсеткіші икемділік коэффициенті болып табылады. Икемділік коэффициенті дегеніміз – бір айнымалының пайыздық өзгеруінің екінші айнымалының пайыздық өзгеруін көрсететін сандық көрсеткіш. Икемділіктің екі түрі бар: сұраныс және ұсыныс икемділіктері.
Сұраныстың бағалық икемділігі – тауар бағасының 1% өзгеруі сол тауарға деген сұраныстың қанша процентке өзгеретінін көрсетеді, яғни бұл көрсеткіш сұраныс көлемнің осы тауар бағасының өзгеруіне сезімталдығын анықтау үшін қолданылады.

мұнда ЕPD - сұраныстың бағалық икемділігінің коэффиценті;


∆ Q% - сұраныс көлемінің қатысты өзгеруі; ∆ Р% - бағаның қатысты өзгеруі;

График 6.6.
Икемді сұраныс.

График 6.7.
Икемсіз сұраныс.









ЕPD > 1, баға төмендеген сайын сату көлемі молаяды және жалпы түсім өседі.

ЕPD < 1, баға төмендеген сайын сату көлемі өзгерісі шамалы болады және жалпы түсім азаяды.




График 6.8. Бірлік икемді сұраныс.

График 6.9. Абсолюттік икемді сұраныс.









ЕPD = 1, бағаның өзгеруі сұраныстың өзгеруімен тең болады. Жалпы түсім өзгермейді.



ЕPD = ∞, бағаның тұрақтылығы сұраныстың өсуіне әкеледі.

График 6.10
Абсолюттік икемсіз сұраныс.








ЕРD=0, баға өзгергенмен, сұраныс тұрақты қалыпта қалады.


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   28   29   30   31   32   33   34   35   ...   89




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет