Файлы 1 ОҢТҮстік қазақстан медицина академиясы ж. К. Шимирова «Медициналық және фармацевтикалық тауартану» (оқулық)

41 
Сурет 1
7. 
Өнеркәсіптік ассортименттің түрлері
Сауда ассортименті
–
сауда жүйесінде ұсынылған
тауарлардың жиынтығы
.

42 
 
Сурет 1
8. 
Ассортимент сипаттамаларының жіктелуі
Мед
иц
ин
алық та
уа
рл
ар
ды
ң 
жі
ктелу 
бел
гі
лер
і
Тауарлардың 
тұрған жері 
бойынша
Тауарлардың қамту 
енділігі бойынша
Қажеттілікті
қанағаттандыру 
сипаты бойынша
Қалыптастыру
тәсілі 
бойынша
өнеркәсіптік
сауда
қарапайым
күрделі
топтық
кең жайылған
біріккен
аралас
нақтылы
бағдарлаушы
оқу
тиімді
еркін
міндетті
Ең аз ассортимент

43 
Тауарлардың қамту енділігі бойынша ассортименттің қарапайым, 
күрделі, топтық, кең жайылған, бірге болатын және аралас түрлерін 
ажыратады. Ассортиментке енетін тауарлардың қамту енділігін,
олардың 
топтары, шағын топтары, түрлері, белгілі бір түрі, маркалары, атаулары
, 
сандарымен анықтайды.
- 
Қарапайым ассортименттің
 
тауарлары
үш
белгілері бойынша берілген 
(
белгілі бір түрі, түрлері, топтары). Мысалы, бір ассортимент тобының 
өнімдерін (таңғыш заттарды, оптиканы, қысым өлшегіш аспапты, 
медициналық жиһаздарды және т.б.) сатуға (жасауға) бағытталған кәсіпорын 
тауарларының жиынтығы.
- 
Күрделі ассортимент
- 
үштен көп белгілері бойынша жіктелетін тауарлар 
жиынтығы. Күрделі ассортимент бірнеше ассортимент класстарымен
немесе 
топтарының тауарларымен біріктіреді. Дәріханаларда әртүрлі ассортименттің 
тауарлар номенклатурасы бар, яғни оларға тауарлардың күрделі жиынтығы
тән.
- 
Топтық ассортимент
(ірілендірілген ассортимент) –
тауардың белгілі 
жиынтығының жалпы белгілері бойынша біріккен тауарлар жиынтығы
. 
- 
Тауарлардың кең жайылған ассортименті
(топ ішіндегі ассортимент) –
ұсынылған
тауардың бір ассортимент түрі, яғни әртүрлі өндіруші шығарған 
медициналық тауарлардың біртектес атаулары,
сыртқы түрімен өзгешелінетін 
өнімдердің модификациясы.
- 
Бірге болатын ассортимент
(парафармацевтикалық өнім) –
көмекші қызмет 
атқаратын және фармацевтикалық ұйымдар үшін
негізгі (дәрілік заттар мен 
медициналық бұйымдар) тауарларға жатпайтын тауарлар. 
Аралас ассортимент 
- 
қызметінің әртүрлілігімен ерекшелінетін
, 
әр түрлі 
топ, атаулардың түрлігімен
тауарлардың
жиынтығы.
Қажеттіліктерді
қанағаттандыру сипаты бойынша нақтылы ассортимент, 
бағдарлаушы
,
оқу және тиімді болып бөлінеді.
Нақтылы ассортимент –
нақты даярлаушыда (сатушыда) бар 
тауарлардың нағыз жиынтығы.
Бағдарлаушы ассортимент потенциалды тұтынушының мұқтаждарын 
қанағаттандыру мақсатында даярлаушыны (сатушыны) анықтайды.
Оқу ассортименті –
оқу мақсатының жетістіктеріне арналған тауарлар 
жиынтығы.
Тиімді ассортимент –
потенциалды тұтынушылардың қажеттіліктерін 
толығымен қанағаттандыруға мүмкіндік беретін және қоғамның әлеуметтік
-
экономикалық дамуының нақты деңгейінде тұрмыстың ең жақсы сапасын 
қамтамасыз ететін тауарлар жиынтығы.
Қалыптастыру
тәсілі бойынша ассортимент еркін және міндетті түрге 
бөлінеді:
-
Міндетті ассортиментті
мемлекеттік басқарма органдары немесе 
қоғамдық ұйымдар фармацевтикалық кәсіпорындардың қызметін реттеу 
мақсатында
және
халыққа әлеуметтік кепілдемені қамтамасыз ету үшін 
даярлаушыларға (сатушыларға) тапсырыс етеді.

44 
-
Еркін ассортиментті
кәсіпорын шаруашылықты жүргізу
мақсатына, 
мамандырылуына, нарықтық жағдаятқа, қаржыландыру мүмкіндіктеріне және 
басқа да факторларға сүйене отырып, жеке қалыптастырады.
Ассортимент көрсеткіштері
–
ассортимент қасиеттерінің сандық 
көрінісі.
Ассортимент енділігі тауарлардың ассортимент топтарының санымен 
сипатталады. Оны ассортименттің нағыз енділігінің (Д
вг
) базалық енділік 
қатынасына тең енділік коэффициентпен (К
вг
) көрсетеді.
К
вг =
Двг
Квг
∗ 100%
; (1) 
• Нағыз енділік –
бар тауарлар тобының дұрыс саны.
• Базалық ендік –
нормативтік құжаттармен реттелген тауарлар тобының 
немесе шағын топтарының саны.
Ассортимент толықтығы
әрбір нақты топтағы ассортимент 
позицияларының санын сипаттайды. Мысалы, дәріханада “Медициналық 
бұйымдар, күтім және гигиена заттары” тобы бойынша медициналық тауарлар 
ассортиментінің толықтылығы 110 құрайды, “Медициналық құрал
-
жабдықтар” 
бойынша –
28 және т.б
. 
Ассортимент толықтылығы
, 
оның нағыз толықтылығының (Д
со
n
) 
базалық толықтылыққа (В
со
n
) қатынасы ретінде коэффициентпен (К
со
g
) 
белгілейді.

жүктеу/скачать 46,97 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: